فرزانه درویشی؛ کارشناسی ارشد مامایی، عضو انجمن علمی مامایی ایران
در یک حاملگی طبیعی پس از ترکیب اسپرم و تخمک (سلول‌های جنسی زن و مرد) و تشکیل سلول تخم و انجام تقسیمات پی در پی سلولی، توده سلولی شکل‌گرفته به دیواره رحم متصل و به طور متناسب رشد می‌کند؛ اما از سویی دیگر ممکن است بارداری روال طبیعی خود را طی نکند؛ یعنی پس از ترکیب اسپرم و تخمک و تشکیل کیسه بارداری، حاملگی در همین مرحله متوقف شود و تقسیمات سلولی به طور طبیعی صورت نگیرد که نتیجه آن یک کیسه بارداری بدون جنین است.
حاملگی پوچ عمدتاً حاصل اختلالات ژنتیکی و کروموزومی است و اکثریت موارد سقط‌های سه‌ماهه اول را شامل می‌شود.
نقاط اشتراک حاملگی پوچ با یک بارداری طبیعی!
در بارداری پوچ همانند یک بارداری نرمال عادت ماهیانه به تأخیر می‌افتد، آزمایش بارداری مثبت و ممکن است علائم اولیه بارداری مانند تهوع، استفراغ، ضعف و خستگی تجربه شود؛ چون در این نوع از بارداری نیز همانند یک بارداری نرمال به درجاتی هورمون‌های بارداری ترشح می‌شوند.
و اما وجه تمایز بارداری پوچ از یک بارداری طبیعی؟
هیچ علامت بالینی اختصاصی برای تشخیص بارداری پوچ وجود ندارد؛ تنها انجام سونوگرافی در هفته‌های 7-6 بعد از اولین روز آخرین قاعدگی می‌تواند به احتمال بالایی بارداری پوچ را مسجل کند؛ زیرا به طور طبیعی در این سن بارداری سونوگرافی باید قادر باشد با دقت بالایی جنین و فعالیت قلبی او را مشاهده کند.
نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد
در سن پایین بارداری برخی از سونوگرافی‌ها به ویژه سونوگرافی‌های شکمی ممکن است قادر به تشخیص جنین نباشند؛ در این شرایط بهتر است پس از گذشت 7-6 هفته از اولین روز آخرین قاعدگی مجدداً سونوگرافی دیگری توسط یک سونوگرافیست مجرب تکرار شود.
علائمی که می‌تواند پیش‌بینی کننده یک بارداری پوچ باشد
لکه بینی
خونریزی
دردهای شکمی
پسرفت علائم بارداری
کاهش تیتر هورمون بارداری (اچ سی جی)
درمان
اکثریت موارد بارداری پوچ به خودی خود خاتمه می‌یابد با این وجود در برخی موارد نیاز به مداخله دارویی و جراحی است؛ به طور معمول اگر ختم خود به خودی بارداری صورت نگیرد ابتدا درمان دارویی و در صورت شکست این درمان، درمان جراحی مدنظر قرار می‌گیرد.
پس از گذراندن یک بارداری پوچ
اکثر زوج‌ها پس از یک بارداری پوچ به طور موفقیت‌آمیزی یک بارداری نرمال را تجربه می‌کنند اما در شرایطی که بارداری پوچ به طور مکرر رخ دهد، قبل از اقدام به بارداری مشاوره ژنتیک ضروری است.
پس از پشت سر گذاشتن یک بارداری پوچ جلوگیری از بارداری به مدت حداقل 3-1 ماه توصیه می‌شود تا در این فاصله آمادگی جسمی و روانی کافی توسط خانم و آقا جهت پذیرفتن یک بارداری موفق کسب شود.
