«جگر بخورید، برایتان مفید است» آیا این گفته واقعیت دارد، و آیا اطلاعات تغذیه‌ای نهفته‌ای در آن وجود دارد که ما از آن خبر نداریم؟ این مقاله را بخوانید تا بیشتر در مورد حقایق تغذیه‌ای جگر اطلاع کسب کنید.
بسیاری از خانواده‌ها جگر بره، مرغ، گوساله، غاز، و ماهی را برای وعده‌های غذایی مختلف مورد استفاده قرار می‌دهند. روش آماده سازی منحصر بفردی مانند پختن، سرخ کردن، آب پز کردن، کبابی کردن، سرخ کردن سریع و حتی به شکل خام سرو کردن جگر وجود دارد. با وجود آنکه جگر به عنوان منبع خوبی از مواد مغذی در نظر گرفته می‌شود، اما دارای مقادیر معینی سموم نیز می‌باشد.
مواد شیمیایی که نمی‌توانند به مواد مغذی سالم تبدیل شوند در جگر به عنوان مواد زائد سمی اندوخته می‌شوند. هرگونه مواد سمی که مرغ، گاو و گوساله در معرض آن قرار داشته باشند، در کبد یا جگرشان ذخیره می‌شود. که این امر ما را به بخش مهمی از مقاله یعنی ـ پیدا کردن مواد مغذی موجود در جگر جلب می‌کند. در بخش‌های زیر، اطلاعات تغذیه‌ای جگر مرغ، گاو و گوساله را ارائه کرده‌ایم.
اطلاعات تغذیه‌ای
• جگر مرغ
• جگر گاو
• جگر گوساله
جگر مرغ
در حالی که سالاد، سوپ، و یا هر نوع خوراک مرغ را تهیه می‌کنید، قطعاً می‌توانید جگر را به خوراک خود وارد کنید. البته، چگونگی طبخ وعده‌های غذایی و استفاده از چه موادی، تفاوت بزرگی در ارزش غذایی و تغذیه‌ای مصرف جگر مرغ ایجاد می‌کند. پس چرا سعی نمی‌کنیم پی ببریم چه مواد مغذی ضروری در دسترس ما می‌باشند.
• جگر مرغ نسبتاً از کالری پایینی برخوردار است (1 اونس (35ر28 گرم = 47 کالری).
• یکی از بزرگترین مشکلاتی که در رابطه با جگر مرغ وجود دارد، میزان بالای کلسترول آن می‌باشد.
• این ماده‌ی غذایی حاوی ویتامین‌های A، C، B6، و B12می‌باشد و مواد معدنی آن شامل مس، آهن، منگنز، نیاسین و روی است.
• 35ر28 گرم جگر مرغ حاوی میزان سالم پروتئین و چربی ( به ترتیب 7 گرم و 2 گرم) می‌باشد.
|
میزان سرو (100 گرم)
|
|
خام
|
آرام جوشاندن (پخت)
|
در ماهیتابه سرخ کردن (پخت)
|
|
میزان کالری
|
|
116
|
167
|
172
|
|
پروتئین (گرم)
|
|
9ر16
|
5ر24
|
8ر28
|
|
کربوهیدرات (گرم)
|
|
0ر0
|
9ر0
|
1ر1
|
|
چربی کل (گرم)
|
|
8ر4
|
5ر6
|
4ر6
|
|
ویتامین A (واحد بین‌الملل) (IU)
|
|
11077
|
13328
|
14378
|
|
کلسترول (میلی گرم)
|
|
345
|
563
|
564
|
|
کلسیم (میلی گرم)
|
|
8
|
11
|
10
|
|
آهن (میلی گرم)
|
|
9
|
6ر11
|
9ر12
|
|
سدیم (میلی گرم)
|
|
71
|
76
|
92
|
|
روی (میلی گرم)
|
|
7ر2
|
4
|
4
|
جگر گاو
در سال 1934، جورج اچ ویپل، ویلیام پی مورفی و جورج آر مینوت جایزه نوبل را در فیزیولوژی یا پزشکی برای کشف درمان کم خونی وخیم با کمک جگر گاو بدست آوردند. جگر گاو نه تنها به درمان بیماران مبتلا به کم خونی وخیم کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تعداد سلول‌های قرمز خون را نیز افزایش دهد.
• یک تکه جگر گاو تنها 142 کالری دارد که می‌تواند راه خوبی در مسیر برنامه‌ی کاهش وزن شما باشد. اگر تحت رژیم کم کربوهیدرات و پرتئین بالا قرار دارید پس در این صورت جگر گاو به ترتیب 16 و 92 کالری به همراه خواهد داشت.
• در مقابل، جگر گاو دارای سطوح بالای کلسترول بوده که برای قلب ضرر دارد (یک پُرس = 309 میلی گرم)؛ بنابراین توصیه می‌شود آن را در حد اعتدال مصرف نمایید.
• جگر گاو منبعی باور نکردنی از ویتامین A برای رشد مناسب استخوان، پوست و مو سالم، و تولید مثل می‌باشد.
|
میزان سرو (100 گرم)
|
|
خام
|
در ماهیتابه سرخ کردن (پخت)
|
ابتدا در روغن کمی سرخ کردن و سپس با کمی آب جوشاندن (پخت)
|
|
میزان کالری
|
|
135
|
175
|
191
|
|
پروتئین (گرم)
|
|
4ر20
|
5ر26
|
1ر29
|
|
کربوهیدرات (گرم)
|
|
9ر3
|
2ر5
|
1ر5
|
|
چربی کل (گرم)
|
|
6ر3
|
7ر4
|
3ر5
|
|
ویتامین A (واحد بین‌الملل) (IU )
|
|
16899
|
26091
|
31718
|
|
ویتامین C (میلی گرم)
|
|
3ر1
|
7ر0
|
9ر1
|
|
کلسترول (میلی گرم)
|
|
275
|
381
|
396
|
|
کلسیم (میلی گرم)
|
|
5
|
6
|
6
|
|
آهن (میلی گرم)
|
|
9ر4
|
2ر6
|
5ر6
|
|
سدیم (میلی گرم)
|
|
69
|
77
|
79
|
|
روی (میلی گرم)
|
|
4
|
2ر5
|
3ر5
|
جگر گوساله
جگر گوساله از گاو جوان بدست می‌آید. بافت این جگر لطیف بوده و طعم و مزه‌ی آن بهتر از جگر هر نوع حیوان بالغ دیگری است. به همین دلیل، مقدار کمتری سموم و مواد شیمیایی در آنها پیدا خواهید کرد.
• چهار اونس (113 گرم) جگر گوساله حداقل نیمی از پروتئین مورد نیاز بزرگسالان را تأمین می‌کند.
• جگر گوساله منبعی غنی از ویتامین‌های گروه B مانند B12، B6، ریبوفلاوین و نیاسین می‌باشد.
• این جگر سطوح بیش از حد ویتامین A را در خود ذخیره کرده و مصرف آن برای زنان باردار توصیه نمی‌شود؛ میزان بیش از حد ویتامین A می‌تواند برای رشد نوزادان مثل سم باشد؛ از این رو در صورتی که بخواهید از آن مصرف کنید، بایستی با پزشک خود صحبت نمایید.
• جگر گوساله با داشتن مواد معدنی مانند مس، روی و فسفر، توسط بنیاد جرج متلجان به عنوان «یکی از سالم‌ترین غذاهای جهان» شناخته شده است.
|
میزان سرو (100 گرم)
|
|
خام
|
در ماهیتابه سرخ کردن (پخت)
|
ابتدا در روغن کمی سرخ کردن و سپس با کمی آب جوشاندن (پخت)
|
|
میزان کالری
|
|
140
|
193
|
192
|
|
پروتئین (گرم)
|
|
9ر19
|
4ر27
|
4ر28
|
|
کربوهیدرات (گرم)
|
|
9ر2
|
5ر4
|
8ر3
|
|
چربی کل (گرم)
|
|
9ر4
|
5ر6
|
3ر6
|
|
ویتامین A (واحد بین‌الملل) (IU )
|
|
39058
|
66981
|
70599
|
|
ویتامین C (میلی گرم)
|
|
7ر0
|
7ر0
|
1ر1
|
|
کلسترول (میلی گرم)
|
|
334
|
485
|
511
|
|
کلسیم (میلی گرم)
|
|
5
|
7
|
6
|
|
آهن (میلی گرم)
|
|
4ر6
|
6
|
1ر5
|
|
سدیم (میلی گرم)
|
|
77
|
85
|
78
|
|
روی (میلی گرم)
|
|
12
|
2ر11
|
2ر11
|
توصیه می‌شود که از خوردن جگر حیوانات مسن خودداری کنید، و از انواع جوان آن استفاده نمایید. هر چند که ممکن است به نظر رسد خواص تغذیه‌ای مفید جگر، اندک می‌باشد، اما مصرف پرس‌های کوچکی از آن می‌تواند منبع خوبی از مواد معدنی، ویتامین‌ها و پروتئین‌هایی باشد که برای پیروی از یک شیوه‌ی زندگی سالم مورد نیاز می‌باشند. به خاطر داشته باشید که جگر از میزان بالایی چربی و کلسترول برخوردار بوده که می‌تواند برای قلب مضر باشد، بنابراین چنانچه قصد دارید جگر را بخشی از رژیم غذایی روزانه و یا رژیم ورزشی خود سازید، در این مورد با پزشک خانواده مشورت کرده و توصیه‌های حرفه‌ای ایشان را در نظر بگیرید.
