مشاهده کم‌کاری برخی پزشکان در مدت زمان ویزیت موجب شده که عملکرد جامعه پزشکی به چالش کشیده شود، چرا که برخی پزشکان بدون درنظرگرفتن حقوق بیماران در کمترین زمان ممکن به معاینه آنها می‌پردازند و همین مساله ارائه خدمات سلامت را به مخاطره انداخته است.
به گزارش ، آرمان نوشت: ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی کشور، درباره ویزیت فله‌ای برخی پزشکان در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: «باید فرهنگسازی شود تا بیماران بدانند برای هر مشکلی به پزشک فوق‌تخصص مراجعه نکنند، چرا که پزشک فوق‌تخصص برای امور آزمایشگاهی، پژوهشی و تحقیقاتی است، نه آنکه بیماران را ویزیت کند. بنابراین ما گمراه شده‌ایم و جای آنکه پزشکان مراکز آموزشی به تحقیقات خود بپردازند، بیماران را ویزیت می‌کنند.»
برخی پزشکان با ویزیت فله‌ای به‌طور غیرمستقیم حقوق بیماران را زیرپا می‌گذارند؛ امری که اعتبار جامعه پزشکی را زیر سوال می‌برد. از منظر شما این‌گونه معاینات نشات‌گرفته از چه مسائلی است؟
یکی از مشکلاتی که امروزه با آن مواجه هستیم، تعداد بالای بیمارانی است که به پزشک خاصی مراجعه می‌کنند؛ یعنی ممکن است درمان بیماری مدنظر در تخصص آن پزشک نباشد، ولی بیمار ساعت‌ها در مطب به انتظار می‌نشیند تا ویزیت شود و سرانجام پزشک با تعداد زیادی بیمار مواجه می‌شود که مجبور است در عرض پنج الی شش‌ساعت به معاینه آنها بپردازد. این مساله به بیمارانی برمی‌‌گردد که با یک تبلیغ رادیو و تلویزیونی به مطب پزشکی هجوم می‌‌آورند، به‌گونه‌ای که برخی پزشکان بیش از حد معمول بیمار دارند. این درحالی است که مدت زمان استاندارد ویزیت برای یک پزشک عمومی شش الی هشت‌دقیقه، متخصص 10دقیقه و فوق‌متخصص 15دقیقه است. بنابراین وقتی به مطب یک فوق‌متخصص نگاه میکنیم، بیماران زیادی در آنها حضور دارند، یکی با سفارش، یکی با وقت قبلی و یکی بدون نوبت مراجعه می‌کند و پزشک ناچار است که بیماران را معاینه کند. حتی برخی درمانگاه‌های نیمه‌دولتی در شهرستان‌ها نیز پزشکان را مجبور می‌کنند که در عرض دو الی سه‌ساعت بیش 40 تا 60 بیمار را ویزیت کنند، آنگاه آنها ناگریزند به‌صورت گروهی بیماران را معاینه کنند. این اتفاق باعث می‌شود احترام بیمار از بین برود و برای او وقت کافی در نظر نگیرند. همچنین تشخیص درست در معاینه بالینی دیده نشده و وقتی پزشکی وقت کافی برای معاینه بیمار نگذاشته باشد، مجبور است که از سیتی‌اسکن، ام‌آرآی و... استفاده کند.
بنابراین در این بین سازمان‌های بیمه‌گر و بیماران ضرر خواهند کرد؛ حتی پزشکان هم متضرر می‌شوند، چرا که از جانشان مایه می‌گذارند. برای مثال، وقتی پزشکی در طول روز 60بیمار را معاینه می‌کند، در طولانی‌مدت دچار کمردرد، گردن‌درد، لرزش دست و به‌هم‌ریختگی اعصاب می‌شود. به‌همین‌دلیل، طول عمر پزشکان نسبت به سایر گروه‌ها کمتر است. البته وسایل ارتباط‌جمعی هم در شکل‌گیری این ماجرا سهیم هستند، آن‌چنان که بعضا به تبلیغ پزشکان می‌پردازند و نیز برخی پزشکان به صداوسیما پول می‌دهند تا دعوت شوند. همین مساله موجب مراجعه تعداد زیادی از بیماران به مطب آن پزشکان می‌شود. باید وسایل ارتباط‌جمعی از این‌گونه تبلیغات جلوگیری کنند و اگر پزشکی در برنامه‌ای دعوت شد، باید در مورد مسائل عمومی صحبت کند، نه درباره تخصصش. بنابراین اکنون وزارت بهداشت و درمان، سازمان نظام‌پزشکی و انجمن‌ها با این مساله روبه‌رو هستند. به عبارت دیگر، تعدادی از مطب‌ها مراجعه‌کننده ندارند، ولی تعدادی از مطب‌ها سرشار از مراجعه‌کننده‌اند و این مساله باعث شده هم بیماران و هم پزشکان آسیب ببینند.
البته برخی متخصصان بدون تبلیغات، صحت و سقم مهارت و تبحرشان ابراز شده است. از این رو تعداد زیادی از بیماران به آنها مراجعه می‌کنند و این مساله موجب می‌شود وقت کمی به بیماران اختصاص یابد.
در کشور حدود 160هزار پزشک وجود دارد، آن‌چنان‌که بهترین پزشکان دنیا در ایران جمع شده‌اند، چه از نظر تبحر و چه از نظر تشخیص، چون در هیچ‌جای دنیا بیماران به‌اندازه ایران در دسترس نیستند. از این رو پزشکان در زمان دانشجویی با بیماران زیادی روبه‌رو می‌شوند. به عبارت دیگر، آموزش در کشور ما بسیار عالی است، ولی برخی بیماران برای یک سرماخوردگی یا معده‌درد به متخصص مراجعه می‌کنند، درحالی که لزومی ندارد. از سوی دیگر، تجربه نشان داده پزشکانی که برای معاینه بیماران وقت کمی می‌گذارند، تشخیصشان مورد تایید نیست.
با توجه به اینکه تشخیص بیماری کار پزشک عمومی است، آیا ویزیت فله‌ای توسط آنها عواقب بیشتری ندارد؟
به‌نظر من همه پزشکان، چه متخصص و چه عمومی، باید سر فرصت وقت بگذارند و بیماران را معاینه کنند تا به تشخیص درست برسند. با وجود این، اگر پزشکی دوسه‌نفر از بیماران را همزمان به اتاق معاینه می‌برد، باعث می‌شود آنها نتوانند اسرار زندگی خود را جلو چندنفر دیگر بیان کنند. بنابراین باید خود پزشکان مانع این کار شده و ویزیت دوسه‌بیمار همزمان در یک جا ممنوع شود.
آیا پزشک خانواده به کاهش ویزیت فله‌ای پزشکان کمک می‌کند؟
قطعا. با وجود پزشک خانواده بیمار مستقیما به پزشک فوق‌متخصص مراجعه نخواهد کرد. یکشنبه جلسه‌ای با مسئولان نظام‌پزشکی درباره همین موضوع برگزار شد. اگر طرح پزشک خانواده کاملا اجرا شود، بیمار از طریق پزشک عمومی به پزشک متخصص و فوق‌متخصص ارجاع داده می‌شود و همین مساله بار زیاد را از دوش پزشکان فوق‌تخصص برمی‌دارد و آنها به‌راحتی می‌توانند بیماری را تشخیص داده و برای درمان آن اقدام کنند، حتی اگر بیماری تمایل داشت مستقیما به پزشک فوق تخصص مراجه کند باید هزینه آن را خودش بپردازد نه سازمان‌های بیمه‌گر. بنابراین باید وزارت بهداشت و درمان سریعا این طرح را در تمام شهرها اجرا کند تا نظام ارجاع به وجود آید.
تعداد ویزیت بیماران در ایران در مقایسه با غرب چگونه است؟
یک پزشک فوق‌متخصص در لندن روزانه سه الی چهار بیمار را ویزیت می‌کند و از آنها معادل 150 الی 200پوند پول می‌گیرد، یا در آمریکا و کشورهایی که ویزیت آزاد دارند، یک فوق‌متخصص کمتر از صد دلار بابت ویزیت نمی‌گیرد، اما آیا چهار ویزیت در ایران که معادل 10 الی 12 دلار است، کفاف مخارج زندگی پزشکان، حقوق پرسنل، پرداخت مالیات و... را می‌دهد؟ قطعا پاسخ منفی است. بنابراین قیاس این دو با هم همخوانی ندارد.
با اشاره‌ای که به کمبود درآمد پزشکان در ایران داشتید، با چه راهکاری می‌توان این خلأ را پر کرد؟
در ابتدا باید بگویم وقتی مطب شلوغ است و بیماری از شهرستان می‌آید، پزشک که نمی‌تواند مانع حضور او شود، چون مشکل دیگری به بار می‌آید. بنابراین باید فرهنگسازی شود تا بیماران بدانند برای هر مشکلی به پزشک فوق‌متخصص در تهران مراجعه نکنند، چرا که پزشک فوق‌متخصص برای امور آزمایشگاهی، پژوهشی و تحقیقاتی است، نه آنکه بیماران را ویزیت کند. بنابراین ما گمراه شده‌ایم و به جای آنکه پزشکان مراکز آموزشی به تحقیقات خود بپردازند، بیماران را ویزیت می‌کنند. از این رو در حال فاصله‌گرفتن از امر آموزش و پژوهش هستیم. از سوی دیگر، با بودجه وزارت بهداشت و درمان، سازمان‌های بیمه‌گر و مواردی که مجلس تعیین می‌کند، ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم مطابق آنها رفتار کنیم. این در حالی است که بیماران هم قادر نیستند که برای هر ویزیت 150پوند معادل چندصد‌هزار تومان پرداخت کنند.
رواج ویزیت فله‌ای پزشکان در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این مساله شایع نیست. حدود پنج‌درصد از جامعه پزشکی مراجعه‌کنندگان زیادی دارند. مابقی پزشکان مراجعه‌کننده آن‌چنانی ندارند و مجبورند چندشغله باشند تا نان شب خود را دربیاورند. برخی مسئولان و هموطنان فکر می‌کنند که ما شوخی میکنیم، در حالی که واقعیت چیز دیگری را می‌گوید، چرا که برخی پزشکان به‌علت کهولت سن، بیماری یا اینکه تازه مطب زده‌اند، قادر به تامین مخارج زندگی خود نیستند، حتی ما زوج پزشکی داریم که هنوز قادر نیستند پول اجاره‌خانه‌شان را بپردازند و زیر یک سقف زندگی بروند. بنابراین ویزیت فله‌ای برخی پزشکان را نباید به همه آنها تعمیم داد.
