مکمل‌های آهن به درمان کم خونی فقر آهن کمک می‌کنند. با این حال، هنگامی که این مکمل‌ها به مقدار بیش از حد مصرف شوند، ممکن است عوارض جانبی شدیدی را به همراه داشته باشند.
کم خونی فقر آهن به علت کاهش جذب آهن یا هایپو اسیدیته در معده و یا وجود عیب یا نقصی در مخاط روده بوجود می‌آید. در صورت کمبود، مکمل‌های روزانه 60 میلی گرم آهن و 500 میلی گرم اسید فولیک به طور کلی تجویز می‌شوند. بدن ما بایستی قادر به جذب این آهن باشد در غیر این صورت مصرف بیش از حد این مکمل‌ها می‌تواند عوارض جانبی را به همراه داشته باشد که به قرار ذیل می‌باشند:
اختلالات دستگاه گوارش
مصرف بیش از حد این مکمل‌ها موجب بروز مشکلات مختلفی برای معده می‌شوند این مشکلات عبارتند از:
ایجادِ
• حالت تهوع
• استفراغ
• یبوست
• اجابت مزاج نامنظم
• درد شکم
• اسهال
آهن می‌تواند پوشش روده را تحلیل داده و موجب ایجاد زخم شود. پس از مصرف این مکمل‌ها، شایع‌ترین شکایتی که این افراد دارند تیره رنگ شدن مدفوع آنها است. این امر به دلیل جذب پایین آهن می‌باشد. اگرچه این وضعیت می‌تواند بی‌خطر باشد، اما اگر به طور مرتب دیده شد، بایستی با یک پزشک مشورت نمایید.
تغییر رنگ
مصرف بیش از حد مکمل‌های آهن گاهی اوقات ممکن است موجب بوجود آمدن موارد ذیل شود:
• تغییر رنگ دندان
• تظاهر رنگ مایل به آبی بر روی لب و کف دست‌ها و ناخن
چنین تغییر رنگی عمدتاً زمانی که فرد به اشکال مایع این مکمل‌ها متوسل شود، دیده می‌شود.
مشکلات پوستی
عوارض جانبی آن همچنین اختلالات پوستی ذیل را شامل می‌شود:
• خارش
• بثورات یا جوش‌های پوستی
• کهیر
• پوست رنگ پریده، و مرطوب
• تورم دهان و یا گلو
این امر می‌تواند به دلیل تولید بیش از حد گرما توسط بدن باشد.
مسمومیت با آهن
مسمومیت با آهن که معمولا در کودکان مشاهده می‌شود، در نتیجه‌ی مصرف بیش از حد قرص‌های آهن می‌باشد. برخی علائم فوری مسمومیت آهن عبارتند از:
• استفراغ
• اسهال
• درد شکم
• خون در مدفوع
سایر عوارض جانبی
برخی از عوارض جانبی دیگر شامل تب، سردرد، درد عضله و مفاصل، افزایش لخته شدن خون و ریزش مو است. ضربان قلب نامنظم، خواب آلودگی کلی، و ضعف نیز مشاهده می‌شود. تحقیقات اخیر که توسط موسسه ملی سرطان در واشنگتن دی سی صورت گرفت، نشان می‌دهند افرادی که مقادیر بالایی آهن در بدن خود دارند، در معرض خطر بالاتری از ابتلاء به سرطان در آینده قرار دارند. کاهش وزن، همراه با تپش قلب، خستگی، ایجاد تغییراتی در رنگ پوست و درد مفاصل علائم، وجود سطوح بالای آهن در بدن می‌باشند.
عوارض جانبی مکمل آهن در دوران بارداری
کم خونی عمدتاً در دوران بارداری مشاهده می‌شود؛ بنابراین به منظور افزایش مصرف آهن، بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند مکمل‌های آن را مصرف نمایند. در صورتی که بیش از حد از این مکمل‌ها مصرف شود، می‌تواند عوارض جانبی مختلفی مانند مواردی که در بالا اشاره شد، در زنان باردار ایجاد نماید. علاوه بر این عوارض جانبی، مسمومیت با آهن در کودکانی که مادرانشان مصرف بیش از حد مکمل‌ها را داشته‌اند، دیده می‌شود. بنابراین لازم است که مصرف مکمل‌های آهن به طور کامل تحت نظارت پزشک انجام شود.
اقدامات پیشگیرانه
• از مصرف این مکمل‌ها با شیر یا دیگر محصولات غنی از کلسیم خودداری نمایید، به این دلیل که کلسیم جذب آهن را کاهش می‌دهد.
• مکمل‌ها را پس از صرف وعده‌های غذایی و یا صبحانه مصرف کنید و مقدار زیادی مرکباتی مانند لیمو و پرتقال را وارد رژیم غذایی خود نمایید.
• به منظور جلوگیری از تغییر رنگ دندان، از نی برای نوشیدن اشکال مایع این مکمل‌ها استفاده کنید.
• این مکمل‌ها را بایستی از دسترس کودکان دور نگاه دارید.
• مصرف قرص آهن اضافی یک شبه علائم شما را کاهش نمی‌دهد، بنابراین از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید به این دلیل که آسیب بیشتری وارد خواهد ساخت.
• این مکمل‌ها را با داروهای دیگری که بخشی از دوز روزانه‌ی شما را تشکیل می‌دهند، مصرف ننمایید.
با استناد به این گفته یعنی «پیشگیری بهتر از درمان است» فرد بایستی تنها زمانی مکمل‌های آهن را مصرف نماید که به آن نیاز داشته باشد و آن را تحت نظارت شدید پزشک انجام دهد. این کمبود می‌تواند با سهمیه‌ی روزانه‌ی آهن از طریق مواد غذایی غنی از آهن مانند اسفناج، لوبیا، توفو، و گوشت قرمز برآورده شود.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
