« دیابت » یکی از بیماری های نام آشناست و کمتر خانواده ای را می توان یافت که یکی از اعضای آن مبتلا یا در معرض ابتلا به این بیماری نباشد.
بسیاری از مردم با شنیدن نام « دیابت » به یاد مرض قند می افتند و کمتر با گونه دیگر این بیماری با نام « دیابت بی مزه » آشنایی دارند.
درباره این نوع دیابت که به آن دیابت « آبکی » نیز اطلاق می شود با « دکتر ایرج نجفی » متخصص کلیه به گفت وگو نشستیم تا درباره علائم و نشانه های آن بیشتر آشنا شویم.
دیابت بی مزه چیست؟
دکتر نجفی در تعریف « دیابت بی مزه » می گوید: دیابت بی مزه نوعی بیماری است که در آن، مقدار زیادی از مایع رقیق شده به صورت ادرار از بدن بیمار دفع می شود. در این نوع بیماری چون حجم ادرار دفع شده زیاد است، گفته می شود که بیمار مرض قند دارد. افرادی که به این بیماری دچار می شوند، هم تمایلشان به آب خوردن زیادتر است و هم دفع بیشتری دارند. فردی که به دیابت بی مزه دچار است به کرات احساس تشنگی و عطش دارد و این خشکی که در بدنش به علت دفع زیاد به وجود آمده است، احساس نیاز به آب را در وی ایجاد می کند.
وی تاکید می کند: دیابتی که در بین مردم متداول و شناخته شده است، دیابت شیرین است و دیابت بی مزه هیچ ارتباطی با دیابت شیرین ندارد؛ به عبارت دیگر این اختلال هیچ ارتباطی با افزایش قند خون ندارد و فقط در افزایش حجم ادرار یا دیابت قندی مشابهت دارد اما خود دیابت نیست چون قند اضافی از بدن دفع نمی شود.
علائم و نشانه های دیابت بی مزه
اگر از بیماری دیابت بی مزه رنج می برید یک احساس ناخوشی، بدون آن که دلیل خاصی وجود داشته باشد، دارید.
دکتر نجفی علائم این بیماری را اینگونه بر می شمارد: تشنگی زیاد و پرنوشی، دفع مقدار زیادی ادرار رقیق و بدون رنگ ( تا 15 لیتر در روز )، خشکی دست ها، یبوست، کاهش وزن و کم شدن اشتها از علائم این بیماری است. همچنین زمانی که بیمار همزمان نقص تشنگی داشته باشد و قادر به مصرف آب نباشد، بسیار بد حال به نظر می رسد. بیمار مبتلا به دیابت بی مزه به شدت احساس تشنگی می کند به گونه ای که شب ها به عللی مانند تشنگی یا احساس دفع ادرار از خواب بلند می شود.
این متخصص کلیه همچنین تذکر می دهد که گاه پدر و مادرها فکر می کنند، تشنگی و پرنوشی فرزندشان یک اختلال رفتاری است، غافل از اینکه کودک به بیماری دیابت بی مزه دچار شده است پس همیشه باید به این علائم توجه کافی داشت.
دیابت بی مزه سن و سال نمی شناسد و در هر سنی حتی در کودکان هم ایجاد می شود. اما بیشتر در افراد مسن دیده می شود و در عین حال در مردان شایع تر از زنان است.
سر منشأ و علل بیماری دیابت بی مزه چیست؟
عوامل متعددی سبب بروز بیماری دیابت بی مزه می شود ولی به گفته دکتر نجفی، علت اصلی بروز این بیماری، اختلال در عملکرد غده هیپوفیز مغز است و هر عاملی که موجب بیماری یا نقص عملکرد هیپوفیز شود، باعث بروز دیابت بی مزه می شود. از دیگر عوامل مهم بروز این بیماری می توان به صدمه شدید به سر بر اثر تصادف یا ضربه مغزی که اغلب با شکستگی جمجمه همراه است و منجر به آسیب رسیدن غده هیپوفیز شود. تومور غده هیپوفیز، تومورهای مغزی که به غده هیپوفیز فشار وارد آورند، عفونت مغز و پرده های مغزی، عوارض پس از جراحی هیپوفیز، خونریزی درون جمجمه، علل عروقی، یک نوع بیماری کلیه که در آن کلیه به هورمون ضد ادراری پاسخ نمی دهد، حاملگی، مصرف برخی داروها اشاره کرد.
درمان دیابت بی مزه چگونه است؟
دکتر نجفی درمان بیماری دیابت بی مزه را دشوار نمی داند و می گوید: درمان شامل کنترل تعادل مایعات بدن و پیشگیری از کم آبی، رژیم غذایی کم نمک و شناسایی و رفع علت دیابت بی مزه است. علاوه بر این درمان های دارویی نیز بر اساس نظر پزشک معالج تجویز می شود.
منبع مقاله :
نشریه بهداشت زنان، شماره 48 