توقیف در سینمای ایران کلمه‌ای است که با خود مخاطرات زیادی را به همراه دارد. نداشتن توجیه اقتصادی و نگرانی برای امنیت شغلی سینماگران و دست‌اندرکاران سینما موجب شده است با هربار توقیف یک فیلم اقتصاد سینمای ایران با یک شوک روبه‌رو شود.
سینماسینما، علی نعیمی: در 15سال گذشته در سینمای ایران و در مدت گذر از 3دولت، فیلم‌های بسیاری به دلیل فاصله داشتن با خطوط قرمز سلیقه‌ای برخی دولت‌ها به محاق توقیف رفت و با روی کار آمدن دولت‌های بعد امکان نمایش پیدا کرد.
در دولت یازدهم نیز به دلیل برخی از ناهماهنگی‌ها میان دستگاه‌های فرهنگی کشور، تعدادی از فیلم‌ها توقیف شدند که این اتفاق موجب شد سینماگران بسیاری با امیدی که به تدبیر دولت بسته بودند این اتفاق‌ها را خارج از انتظارات خود از دولت تدبیر و امید دانسته و نسبت به آن اعتراض کنند. این اعتراض‌ها حتی تبدیل به یک پویش سراسری با نام «هنر توقیف شدنی نیست» شد که با استقبال بیشتر سینماگران و مردم روبه‌رو شد.
در اواخر دولت یازدهم صالحی‌امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت در نامه‌ای سرگشاده از رییس سازمان سینمایی خواست تا تکلیف فیلم‌های توقیفی را یک‌بار برای همیشه روشن کند. این اتفاق موجب شد کارگروه‌‌ای از سوی حیدریان راه‌اندازی شده تا به مشکل این فیلم‌ها رسیدگی شود.
درنهایت از میان 12فیلمی که مهر توقیف روی نام‌شان خورده بود، 5فیلم توانستند رفع توقیف شوند. هر چند که پیش از این «زادبوم» و »پریناز» 2فیلم دیگری که در فهرست فیلم‌های توقیفی قرار داشتند، رفع توقیف‌شده و به روی پرده سینماها رفتند.
ابراهیم داروغه‌زاده مدیرکل نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی با اشاره به رفع توقیف برخی از آثار گفت: تعداد 12فیلم در کارگروه‌‌ای که به دستور آقای صالحی‌امیری تشکیل‌شده بود مورد بررسی قرار گرفت که در نتیجه آن 5فیلم با جلساتی که با تهیه‌کننده و کارگردان آن داشتیم اصلاح‌های مدنظر و پیشنهادی کارگروه را پذیرفتند.
معاون نظارت سازمان سینمایی این 5فیلم را «خانه دختر»، «خانه پدری»، «عصبانی نیستم»، «آشغال‌های دوست‌داشتنی» و «پارادایس» معرفی کرده که به گفته او همگی مجوز نمایش گرفتند و به‌زودی اکران خواهند شد.
داروغه‌زاده همچنین توضیح می‌دهد که این فیلم‌ها دچار تغییراتی شده‌اند: ازجمله اصلاح‌های انجام‌شده روی این فیلم‌ها، فیلم‌برداری دوباره بعضی سکانس‌ها بوده است ازجمله فیلم «خانه دختر» و «پارادایس»، همچنین بقیه فیلم‌ها با اصلاح‌هایی در تدوین قابل اکران شدند.
داروغه در پاسخ به اینکه آیا این شیوه حل مشکل فیلم‌های توقیفی درست است، گفت: بهترین شیوه این است که از زمان تولید و پروانه ساخت بتوانیم ارتباط و تعامل خوبی با فیلمساز برقرار کنیم و هم‌سویی مدنظری که باید وجود داشته باشد بین منتقدان مدیران دولتی و سینماگران ایجاد کنیم تا فیلم‌های تولید شده مشکلی برای اکران نداشته باشند و ما دیگر فیلمی به نام توقیفی نداشته باشیم. او در پایان گفته است: بعضی از این فیلم‌ها به علت مسائل روز سیاسی دچار مشکل شدند، بعضی نیز به دلیل سوءتفاهم‌هایی که به وجود آورده بودند یا برداشت‌هایی که از آن فیلم‌ها می‌شود؛ البته با گذشت زمان خیلی از مشکلات خودبه‌خود برطرف شدند. فیلم سینمایی «خانه دختر» فیلمی به کارگردانی شهرام شاه‌حسینی، نویسندگی پرویز شهبازی و تهیه‌کنندگی محمد شایسته با بازی حامد بهداد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، محمدرضا هدایتی و بهناز جعفری محصول سال1393 است که داستان 2دختر دانشجو را روایت می‌کند که به دنبال کشف راز مرگ هم‌دانشگاهی خود هستند. ظاهرا از شاه‌حسینی خواسته‌شده تا سکانس پایانی فیلم را باردیگر فیلم‌برداری کند و با تغییرات اعمال‌شده به نمایش بگذارد.
«خانه پدری» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی کیانوش عیاری است که در سال1389 ساخته شد. تهیه‌کنندگی این فیلم را ناجی فیلم وابسته به پلیس برعهده داشت که در ادامه به دلیل انتقاد‌های پیرامون خشونت فراوان در فیلم از آن کنار کشید.
در بررسی دوباره پرونده این فیلم اعلام شد یا سکانس اصلی فیلم حذف شود که عیاری آن را نپذیرفت یا شرط سنی برای این فیلم گذاشته شود. حال باید دید در اکران عمومی برای «خانه پدری» چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
«عصبانی نیستم» فیلمی به کارگردانی رضا درمیشیان و محصول سال1392 که تنها نماینده سینمای ایران در شصت و چهارمین دوره جشنواره برلین بود. فیلم به دلیل انتقاد‌های صریح از 8سال ریاست‌جمهوری دولت‌های نهم و دهم توقیف بود.
آشغال‌های دوست‌داشتنی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی محسن امیر یوسفی محصول سال1391 است. این فیلم که درباره حوادث بعد از انتخابات سال1388 است از دولت محمود احمدی‌نژاد موفق به دریافت مجوز پخش نشد و از دولت حسن روحانی نیز نتوانست پروانه نمایش برای سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر دریافت کند.
پارادایس فیلم علی عطشانی است که در سال1394 تولید شد اما فرصت و امکان اکران عمومی را نیافت.
از آنجایی که این فیلم‌ها با تغییراتی به روی پرده سینماها خواهند رفت و مخاطبان حرفه‌ای سینما که این فیلم‌ها را در جشنواره فیلم فجر دیده‌اند مشتاق هستند تا بدانند چه برسر این فیلم‌ها آمده یا اگر هم فیلم‌ها را ندیده‌اند کنجکاو هستند بدانند چه اتفاقی منجربه توقیف چند ساله این فیلم‌ها شده است، به احتمال زیاد این فیلم‌ها در گروه هنر و تجربه اکران خواهند شد که هم سئانس محدودتری داشته باشند و هم امکان نمایش آن در تمام سالن‌ها فراهم نباشد.
این درحالی است که هنوز تکلیف «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی، «وقت داریم» ساخته عبدالرضا کاهانی، «خیابان‌های آرام» کمال تبریزی، «صدسال به این سال‌ها» به کارگردانی سامان مقدم هنوز مشخص نشده و مهر توقیف روی آنها مانده است.
صمت
