دکتر لادن سیفی
آزمایش خون یا ادرار است که نشان میدهد هورمونی از جفت ترشح و وارد خون مادر میشود.
بهترین زمان انجام آزمایش حاملگی چه زمانی است؟
اگر خانمی در سن باروری تاخیر قاعدگی داشته باشد و این تاخیر حدود یک هفته طول بکشد، بهترین زمان انجام تست حاملگی ادراری است. البته ممکن است قبل از یک هفته هم حاملگی مشخص شود؛ ولی وقتی با حدود 7 روز تاخیر این آزمایش انجام گیرد، احتمال منفی کاذب کمتر است. منفی کاذب یعنی اینکه فرد حامله باشد، ولی آزمایش، حاملگی را تایید نکند. تست خون معمولاً چند روز زودتر مثبت میشود.
زودترین زمانی که این آزمایش حاملگی را تایید میکند، چه زمانی است؟
وقتی که محصول حاملگی کاشته میشود و این زمان حدوداً یک هفتهa پس از تخمکگذاری است. کیتهای موجود در آزمایشها معمولاً آنقدر حساس نیستند که فعالیت سلولهای جفتی و مواد ترشحه آن را در همانروز نشان دهند؛ ولی کیتهایی که برای کارهای تحقیقی استفاده میشوند، در همان روزِ جایگزینی محصولِ حاملگی مثبت میشود.
آیا میزان هورمون و عددی که آزمایشگاه به ما میدهد، سن جنین را مشخص میکند؟
خیر، چون این هورمون در هر حاملگی متفاوت است.
آیا تست حاملگی مثبت یعنی فرد حامله است؟
در بیشتر موارد بله؛ ولی الزاماً خیر! مثلاً در بعضی از تومورهای تخمدان یا بیماری تروفوبلاستیک جفتی بدون وجود حاملگی، این آزمایش مثبت میشود. بنابراین همیشه باید قضاوت را به عهده پزشک گذاشت.
آیا میزان هورمون و عددی که نوشته میشود، نشانه زنده بودن جنین یا حاملگی طبیعی است؟
خیز. وقتی که سقط صورت میگیرد، تست حاملگی معمولاً پس از دو هفته منفی میشود؛ یعنی حاملگی وجود ندارد، ولی خون کاملاً از هورمون پاک نشده است. همینطور در حاملگی خارج رحمی که حاملگی طبیعی نیست ولی، تست حاملگی مثبت است. در حاملگی نرمال هر دو روز میزان هورمون در خون دو برابر میشود.
آیا از اندازهگیری هورمون Bhcg بجز برای تشخیص حاملگی استفاده دیگری هم میشود؟
بله در غربالگری اختلالات کروموزوم در حاملگی، مورد استفاده قرار میگیرد. مثلاً در سندرم داون میزان این هورمون در هفته 11-13 حاملگی در خون مادر بالا میرود و در تریزومی کروموزوم 18 میزان این هورمون پائین است. در بیماریهایی که جفت بزرگ شده و دچار هیدروپی میشود، میزان (بتا چی سی جی) بالاست.
مورد دیگری که در آن از این تست استفاده میشود، تومورهای تخمدان است؛ (بهعنوان مثال، در ژرم سل تومور، کوریوکاسینوهای تخمدان، دیس ژرمینوما و آمبریونال کارسینومای تخمدان این تست مثبت میشود).
بهطور کلی در چه مواردی تست، مثبت است؟
1- حاملگی رحم 2- حاملگی خارج رحمی 3- بیماریهای تروفوبلاستیک (مول یا کوریوکارسینوما) 4- بعضی از تومورهای تخمدان 5- روزهای اول پس از ختم حاملگی یا سقط.