مصرف کم پروتئین میتواند به بیماریهای ناشی از کمبود آن منجر شود. در اینجا در مورد علائم و بیماریهای ناشی از کمبود پروتئین اطلاعاتی آورده شده است.
پروتئین در بدن به اسیدهای آمینه شکسته میشود و وجود آن جهت شکلگیری عضلات و خون ضروری است. و نقش عمدهای در بازسازی بافتهای بدن ایفاء میکند، که در بهبود زخم و بریدگی دارای اهمیت میباشد. یکی دیگر از مزایای مهم پروتئین کمک به حفظ مناسب سیستم ایمنی بدن است. به این دلیل که وجود آن جهت انجام عملکردهای مختلف در بدن ضروری بوده، توصیه میشود روزانه از آن به مقدار کافی مصرف شود. عدم انجام این کار میتواند به بیماریهای ناشی از کمبود آن منجر شود. این وضعیت معمولاً در کشورهای در حال توسعه مشاهده میشود.
علائم
بدن روزانه به مقادیر کمی از پروتئین نیاز دارد، به عبارت دیگر، حدود 5 اونس (748ر141 گرم) برای کودکان و 7-6 اونس (447ر198-097ر170) برای بزرگسالان. ماراسموس کواشیورکور Marasmic kwashiorkor و سوء تغذیه پروتئین ـ انرژی (PEM) بیماریهای عمدهی ناشی از کمبود پروتئین میباشند. در ثانی، پیروی از یک رژیم غذایی فاقد پروتئین میتواند فرد را مستعد ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان سینه، سرطان روده بزرگ، ضربان قلب پایین، بیماریهای قلبی، کم خونی، و غیره سازد. نقص پروتئین سه منظوره Trifunctional protein deficiency یکی از نادرترین بیماریهای دیده شده در کودکان و بزرگسالان میباشد.
شکنندگی مو، شیاردار شدن ناخن، و زوال توده عضلانی، از مهمترین علائم کمبود پروتئین میباشند. در زیر علائم و نشانههای دیگر آن آورده شده است:
• اِدِم یا ورم
• شکنندگی یا ریزش مو
• به وجود آمدن خطوط بر روی ناخنهای انگشتان پا و دست
• کاهش رنگ در پوست فرق سر و سایر قسمتهای بدن
• کاهش وزن
• ایجاد بثورات یا دانههای پوستی
• ناهموار و زبر شدن پوست
• رنگ پریده شدن پوست
• احساس بیحالی مداوم
• درد عضله
• ترمیم ضعیف زخم
• افسردگی
• اضطراب
• وسواس
• به وجود آمدن اختلالات خوابی
• کج خلقی
• سردرد
• تهوع
• درد شکمی
• غش کردن
• کمبود انرژی
افراد مبتلا به نقص پروتئین سه منظوره نیز ممکن است از مشکلات تنفسی و مشکلات قلبی رنج ببرند. در ذیل علائم دیگر آورده شده است:
• سستی و بیحالی
• هیپوگلیسمی (کاهش قند خون)
• هیپوتونی
• اختلالات کبدی
درمان
چنانچه هر یک از علائم فوق را مشاهده کردید، ضرورت دارد که با دکتر مشورت نمایید. در موارد جزئی، درمان شامل وارد نمودن پروتئین به رژیم غذایی روزانهتان میباشد. در صورت کمبود شدید، مکمل پروتئین داخل وریدی (IV) ممکن است لازم باشد. به منظور درمان و جلوگیری از کمبود پروتئین، ضروری است که غذاهای غنی از پروتئین را در رژیم غذایی هر روز خود وارد نمایید. مواد غذایی غنی از پروتئین ماهی، تخم مرغ، اردک، بوقلمون، گوشت بره، مرغ، گوشت گاو، سویا، آجیل، انواع دانه، حبوبات، بقولات، غلات سبوسدار، دانه جوانه زده، توفو، پنیر، کره بادام زمینی، و غیره را شامل میشود. افرادی که از یک رژیم غذایی گیاهخواری صِرف پیروی میکنند، باید مطمئن شوند که رژیم غذایی آنها کمبود پروتئین نداشته باشد.
چندین مکمل پروتئین در بازار موجود است که میتوانند مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، توصیه میشود که قبل از تصمیم به مصرف هرگونه مکملی با یک پزشک مشورت نمایید به این دلیل که مصرف بیش از حد این مکملها میتواند به مسمومیت منجر شود.
از آنجا که کمبود آن اثرات طولانی مدتی مانند سنگ کیسه صفرا، بیماریهای قلبی، نارسایی ارگانها و حتی مرگ را بهمراه دارد. ضروری است که در اسرع وقت به درمان و جلوگیری از کمبود پروتئین بپردازید. به عنوان نکتهی پایانی بایستی گفت که داشتن یک رژیم غذایی متعادل در پیشگیری از بیماری کمبود پروتئین تا حد زیادی کمک میکند. مراقب خود باشید!
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیههای پزشک متخصص در نظر گرفته شود.