نیاسین یا ویتامین B3 ویتامینی حیاتی است که برای سوخت و ساز مناسب و تنظیم سایر عملکردهای بدنی مورد نیاز میباشد. نیاسین یک ویتامین محلول در آب بوده که به مبارزه با مشکلات ناشی از کلسترول کمک میکند.
همه ما میدانیم که ویتامینها و مواد معدنی نقش مهمی در تندرستی ایفاء میکنند. در مجموع 13 ویتامین وجود داشته که بدن ما جهت مبارزه با بیماریها و انجام عملکرد مناسب بدانها نیاز دارد. در حالی که ویتامینهای A، D، E و K محلول در چربی میباشند، ویتامینهای B و C محلول در آب هستند. ویتامین B دارای 8 نوع ویتامین متفاوت است. از میان آنها، ویتامین B3 همچنین تحت عنوان نیاسین شناخته میشود. ویتامین B3 همچنین دارای اشکالی مانند نیکوتینامید و اسید نیکوتینیک است.
فوائد وارد نمودن نیاسین در رژیم غذایی خود
نیاسین از انتشار انرژی (با شکستن چربیها و کربوهیدراتها)، سنتز هورمون، متابولیسم پروتئین گرفته تا تشکیل سلولهای قرمز خون، نقش مهمی در تقریباً 50 فرآیند مختلف بدن ما ایفاء میکند. دیگر فوائد سلامتی بخش آن عبارتند از:
• این ویتامین برای سلامت قلب و عروق مفید است به این دلیل که میان HDL (کلسترول خوب) و LDL (کلسترول بد) در بدن تعادل ایجاد میکند. نیاسین سطوح LDL را پایین آورده و سطوح HDL را افزایش میدهد که برای حفظ سطوح کلسترول سالم در بدن اهمیت دارد. علیرغم گزینههای زیادی که در درسترس میباشند، این ویتامین در افزایش سطوح HDL مؤثرترین گزینه میباشد. با این حال، گرچه نیاسین هم اسید نیکوتینیک و هم نیکوتینامید را شامل میشود، اما تنها اسید نیکوتینیک است که نقش تنظیم سطوح کلسترول را برعهده دارد.
• نیاسین گردش خون در بدن را بالا میبرد. و به حفظ سطوح فشار خون طبیعی و تحت کنترل قرار دادن مقدار تریگلیسیرید کمک میکند.
• برخی مطالعات صورت گرفته نشان میدهند که این ویتامین خطر ابتلا به حملهی قلبی ثانویه را در افرادی کاهش میدهد که دارای سطوح بالای کلسترول بوده و نیز کسانی که پیش از این یک حملهی قلبی را تجربه کردهاند. مؤثر بودن نیاسین برای افرادی که هرگز دچار حمله قلبی نشدهاند، هنوز روشن نیست.
• وازودیلاسیون (Vasodilation) به گشادی رگهای خونی اشاره دارد. نیاسین به گشادی یا اتساع مویرگهایی که باریکترین عروق خونی میباشند، کمک کرده در نتیجه جریان خون تسهیل میشود. خونرسانی به پوست عمدتاً از طریق مویرگها صورت میگیرد. چنانچه مویرگهای موجود در پوست تحت تأثیر نیاسین گشاد شوند، وضعیتی پیش آمده که به آن نیاسین فلاش یا برافروختگی ناشی از نیاسین گویند. در صورتی که مویرگها مسدود شوند، عرضهی خون ممکن است به طور کل از آن ناحیهای که مویرگها به آن ناحیه خونرسانی میکنند، قطع شود.
• ویتامین B3 ترشح انسولین را بالا برده و حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد. مشخص شده است که این نقش و وظیفهی نیاسین در حفظ بهینهی سطوح قند خون و بررسی بروز دیابت نوع یک بسیار مفید است.
• این ویتامین سلامت دستگاه گوارش ما را بهبود میبخشد. همچنین سلامت مو و پوستمان را حفظ مینماید.
• سایر فوائد سلامتی بخش، درمان افسردگی، اسکیزوفرنی و ایجاد آرامش را شامل میشود. این ویتامین سلامتی سیستم عصبی مرکزی را بالا میبرد.
• نیاسین همچنین شناخته شده است که در پیشگیری از بروز میگرن و تهوع ناشی از حرکت وسائط نقلیه، مؤثر میباشد.
• به کاهش خطرات ناشی از آب مروارید و بیماری آلزایمر کمک میکند.
• کمبود نیاسین باعث ضعف عضلانی، درد عضلانی، خستگی، سردرد، از دست دادن اشتها و زوال عقل میشود. پلاگر عارضهای خاص بوده که با کمبود ویتامین B3 مرتبط میباشد. این بیماری بوسیله درماتیت یا التهاب پوست، زوال عقل ناشی از پیری، حساسیت به نور خورشید، اسهال و آشفتگی ذهنی مشخص میشود.
• این ویتامین به تولید هیستامین که برای اتساع عروق خونی مورد نیاز است، کمک میکند. هیستامین به نوبه خود باعث بهبود گردش خون در بدن میشود. نیاسین به شکل اینوزیتول هگزانیاسینات (inositol hexaniacinate) به منظور جلوگیری از بروز بیماری عروق کرونر قلب تجویز میشود.
منابع نیاسین
اکنون که از فوائد فراوان نیاسین اطلاع یافتیم، طبیعی خواهد بود که تمایل به مصرف ویتامین B3 در مقادیر کافی داشته باشیم. منابع مهم نیاسین عبارتند از:
• گوشت
• مرغ
• ماهی
• مخمر
• تخمه آفتابگردان
• محصولات لبنی مانند پنیر.
• سبزیجات تازه (مانند نخود سبز، لوبیا، گوجه فرنگی و پوسته یا سبوس غلات)
• شیر و تخم مرغ (هر چند منابع مستقیم نیاسین به شمار نمیروند، اما حاوی مقادیر بالایی از تریپتوفان بوده که توسط بدن به نیاسین تبدیل میشود)
با وجود فوائد مخلتفی که این ویتامین دارد، اما مهم است که به یاد داشته باشید مصرف آن بایستی به میزان توصیه شده و در محدودهی آن باشد. مردان بایستی 15 تا 19 میلیگرم از این ویتامین را به صورت روزانه مصرف کنند در حالی که میزان توصیه شدهی روزانه از نیاسین در زنان 15 میلیگرم است. اوردوز یا مصرف بیش از حد مجاز نیاسین میتواند ایجاد مسمومیت کرده و موجب کوری شود در حالی که از اثرات کمبود آن پیش از این اطلاع یافتیم. فرد همچنین بایستی از مصرف مقادیر کافی از آهن، ویتامین B2 و B6 اطمینان حاصل نماید به این دلیل که کمبود این ویتامینها و مواد معدنی خطر کمبود ویتامین B3 را افزایش میدهد.