روستای کانی سانان

روستای کانی سانان یکی ازروستاهای بخش مرکزی شهرستان مریوان از استان کردستان می باشد این روستا در غرب شهر مریوان حدود 7 کیلومتری مریوان وپای کوه روبروی دریاچه زریوار وکنار200متری نیزارهای دریاچه وپشت به کوه وپوشیده از جنگلهای فراوان وهمه خانه های آن ردیفی وپشت سر هم ساخته وبا توجه به سرازیری نشستن هر خانه برای خود منظره ای داردوهیچ خانه جلو دید خانه دیگری را نمی گیرد روستای کانی سانانبسیار قدیمی نیست شاید حدود150سال باشد که بنیاد واحداث شده و50سال قبل حدود 40 الی 50 خانوار بوده وحال حاضر پیش از 150 خانوار وحدود 800 الی 900 نفر جمعیت دارد.
کانی سانان مکان مالکان با نفوذ محمود خان کانی سانان ومحمدخان پسرش بوده روستای کانی سانان به معنی کانی سه نان است که اول 3خانوار بوده دامدار بودند که نزدیکی یک چشمه سکونت داشته اند ودارای یک چوپان بوده اند وشغل آنها دامداری بوده که در زمان قدیم چوپان نانها را هر روز جمع می کرد از صاحب حیوانها این چوپان سه نان از سه خانوار گرفته است بدین جهتبوده که نام این رو ستا را کانی سه نان گذاشته اند بعد به کانی سانان تبدیل شده.
روستای کانی سانان میگویند از سال 1316در زمان رضا خان مدرسه دایر بوده که مریوان در آن زمان دارای 3 مدرسه بوده که فعالیت آموزشی داشته که زیر نظر اداره آ موزش وپرورش کرمانشاه اداره اداره می شد که آن سه مدرسه یکی در شهر مریوان بوده بنام قلا مشهو ر بوده و دیگری در رزاب سروآباد وکانی سانان بوده است این روستا با توجه به اینکه از قدیم بیش از 74 سال مدرسه در آنجا فعالیت آموزشی داشته به آن صورت فارغ التحصیلات متوسطه و آموزش عالی نداشته اکثر دانش آموزان آن در دوران کلاس دوم تا چهارم ابتدایی قبل از انقلاب ترک تحصیل می کردند وحتی بعضی ها سال اول ابتدایی را می گذراندند تر ک تحصیل می کردندبا توجه به اینکه در رو.ستای دیگری مدرسه دایر نبوده بچه های مالکان وشیخان روستاهای دیگر می رفتند در روستای کانی سانان به تحصیل اشتغال داشتند -و همچنین این روستا جای علماهای برجسته بوده که در این روستا هم مشغول امام جماعت وهم به تدریس علوم دینی مشغول بودند که یکی از علماهای برجسته وبی نظیر در مناطق حاجی ماموستا ملا محمد امین عالی بوده که چندها علما در خدمت ایشان کسب علم فقه علوم دینی کرده اند و بعضی ها در مناطق ایران وعراق وکشورهای دیگر پراکنده اندوبه تدریس علوم دینی مشغولند وهمچنین ماموستا ملا محمد امین 2پسر و4 دختر داشته که یکی ازپسرانش بنام ملا برهان عالی که شخصیتی برجسته بوده ودر سال 89در ماه مبارک رمضان امام جماعت سنندج بود به شهادت رسید که وی جز تدریس درعلوم دینی دردانشگاه ودبیرستانهای سنندج به تدریس مشغول بوده این روستا فعلا دارای مدرسه ابتدایی حدود 70 الی 80 نفر دانش آموز و6 نفر معلم می باشد ویک کلاس راهنمایی می باشد تا به حال حدود12 الی 16 نفر فارغ التحصیل آموزش عالی می باشند.
روستای کانی سانان دارای موقعیت ویژه ای است که دارای منظره ای زیبا میان کوه جنگل و دریا چه زریوار قرار گرفته است و دارای جنگلهای فراوان شامل درخت بلوط ومازوج تمشک وزالزالک و آلبالوی دیمی بادام ودرخت سقز یا قصوان که درختان مثمر ثمری می باشد دارای حدود 15 الی20 هکتار انگور دیمی وحدود 20 الی 30 هکتار باغات میوه گوناگون ویک باغ گردوی بیش از 30 ساله که توسط یک نفر بنام حسن جاری احداث شده با توجه به اینکه این شخص فرهنگی بازنشسته می باشد به کار کشاورزی هم علاقه منداست ومشغول باغداری است -مردم روستا به شغل کشاورزی ودامداری مشغول هستند زمینهای آن برای کشاورزی بسیار مناسب است واستعداد اکثر محصولات را دارد با توجه به مرطوبی وحاصلخیزی قبل از انقلاب برنج کاری که محصولی بسیار مفید است کشاورزان زرع می کردند که برنج گرده آن از نظر طعم ومزه در جهان وانواع برنج ها بی نظیر است که شنیده ام مردم روستاهای پیرصفاودرتفی ووله ژیر وکلکه جان وکال وریخلان ودرزیان جهت کشت شالی کاری این محصول با ارزش به کانی سانان می آمدندومشغول زرع برنجکاری بودندوهمچنین توتون زیاد می کاشتند محصولات ذرات وگندم هندوانه خربزه وخیار وگوجه فرنگی نخود وغیره کشت می شد وحال حاض هم جز برنجکاری کم تا بیش این محصولها را ذرع می کنند ولی به عتت خشکسالی چشمه های کنار دریاچه محصولات با ارزش شالیکاری ترک شده است از همه مهمتر بیش از دوسوم آب کشاورزی این روستا از چشمه ای به نام دولاش تامین می شود که از قبل از کوه میراجی بیرون وجاری می شود که خشکسالی در کمبود آب آن تاثیر نداشته آب این چشمه تابستان بسیار گرم وزمستان سرد ودر فصل زمستان وماههای اول بهار آب این چشمه به دریاچه زریوار می ریزد .
روستای کانی سانان مکان زندگی شاعر برجسته ماموستا قانع کرد بوده که اصل ونصب آ از سرک عراق بوده وجد ان در دولاش مریوان نزدیکی کانی سانان بوده سکونت داشته اند که در خروجی دولاش دارای چندآسیاب محلی بوده یکی از آنها به خانواده طایفه قانع مشهور به شیخ محمد امین تعلق داشته اند قانع دارای چند پسر بوده که حال درعراق سکونت دارند تعدادی از خانئاده بستگان وی از نوه شیخ محمد امین در کانی سانان سکونت دارند -ونفری دیگر هم به نام استاد عبدالله نادری که اهل دری مریوان بوده در کانی سانان سکونت داشته که حدود 6سال پیش درهمان روستا در اردیبهشت فوت کرده وی دارای مغزی پر استعداد بوده و همچنینشاعر محلی بود او استاد آشیاب محلی وغیره بوده .
روستا ی کانی سانان در زمان جنگ شهید داده است این روستا در مدت 8 سال جنگ تحمیلی همیشه زیر تیر رس بمباران هوایی وتوپ خمپاره رژیم بعثی قرار گرفته چون پشت جبه قرار گرفته بود وستاد پشتیبانی وتوپ خانه در شمال وجنوب روستا قرار داشت ودر سال1364شهریوردرهنگام حمله ولفجر4 روستا خالی از سکنه وتوسط هواپیماهای بعثی مورد حمله هوایی قرار گرفت که خانه های ردیف وسط روستا که 11 خانه بود سوخت وتخریب شد که برای چهارمین بار این خانه ها در طول 70 سال سوخته وتخریب شده .