روستای دهبکری

موقعیت و تاریخچه
روستای ده‌بکری از توابع بخش مرکزی شهرستان بم، با مختصات جغرافیای 57 درجه و 56 دقیقه طول شرقی و 29 درجه و 5 دقیقه عرض شمای، در مرز بین شهرستان‌های جیرفت و بم و در فاصله 75 کیلومتری جنوب غربی شهر بم واقع شده است.
این روستا از سطح دریا 2500 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن تحت تأثیر اقلیم کوهستانی، در تابستان‌ها، ملایم و مطبوع و در زمستان‌ها، معتدل است. روستای ده‌بکری از جنوب به دهستان مسکون، از شمال، شرق و شمال شرقی به دهستان حومه و از غرب به دهستان گور محدود می‌شود. کوه برفور در جنوب شرق، کوه شیر در شرق، کوه‌های چال، جمالی، کمائی، مارسیاه و سوزا در شمال غرب و کوه سولو در جنوب غرب این روستا قرار دارند. رودخانه دائمی ده‌بکری از میان روستا عبور می‌کند.
بنابر منابع بومی و محلی، بکر نام یکی از بزرگان طایفه‌ای بوده است و این روستای ییلاقی به نام او نامگذاری شده است. قدمت این روستا را دو قرن گزارش کرده‌اند.
مردم روستای ده‌بکری به زبان فارسی با گویش کرمانی سخن می‌گویند؛ مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال 1375، روستای ده‌بکری در حدود 2274 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385، به 6314 نفر افزایش یافته است.
بیشتر درآمد مردم این روستا از فعالیت‌های زراعی، دامداری، باغداری و اشتغال در امور خدماتی تأمین می‌شود. از مهم‌ترین محصولات زراعی و سردرختی روستای ده‌بکری می‌توان به گندم، جو، البالو، آلوچه، هلو، بادام، سیب، انار، انجیر و گردو اشاره کرد. دامداری در روستا رواج دارد و گوشت، شیر، پنیر، کشک و روغن حیوانی از فرآورده‌های دامی آن است.
روستای ده‌بکری در ناحیه کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متراکمی دارد.
اکثر خانه‌ها و ساختار کالبدی روستا با توجه به استفاده از مصالح و روش‌های جدید معماری نوسازی شده است. مصالح عمده به کار رفته در ساخت خانه‌های روستا از آجر، آهن، سنگ، چوب، سیمان و مانند آن می‌باشد. اغلب خانه‌های روستا در یک یا دو طبقه با دیوارهای ضخیم احداث شده‌اند. دیوارهای ضخیم، از برودت هوا در فصل زمستان می‌کاهد. سیمای عمومی روستا نشانگر ییلاقی بودن آن است.
جاذبه‌های گردشگری
روستای ده‌بکری به دلیل استقرار در میان ارتفاعات، جاذبه‌های بسیار زیبایی دارد. این جاذبه‌ها را می‌توان در باغ‌های پربار، آب و هوای معتدل کوهستانی، چشم‌انداز ارتفاعات و ساختار و بافت روستا، حواشی چشمه‌سارها، منابع آب زیرزمینی و جریان قنات‌ها مشاهده کرد.
فضای عمومی روستا و جاذبه‌های طبیعی آن، ده‌بکری را به عنوان یکی از روستاهای جالب توجه گردشگری روستایی همراه با لطافت هوا و طبیعت بکر معرفی می‌نماید.
روستای ده‌بکری در جوار رشته کوه‌های مرتفعی استقرار یافته است که یکی از مهم‌ترین نواحی با قابلیت ورزش‌های کوهستانی کشور بشمار می‌رود.
قله علم شاه با ارتفاع 3741 متر از سطح دریا، بلندترین قله رشته کوه جنوبی و سراسری جبال بارز است که در حدود 60 کیلومتری خاور جیرفت واقع شده است. این رشته کوه از مرغک آغاز می‌شود و با طولی نزدیک به 250 کیلومتر در نزدیکی دریاچه جازموریان پایان می‌یابد.
جبال بارز به دلیل گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع، در بخش‌های پایین دست و بالا دست ارتفاعات اصلی و همچنین مراتع میان زمین ساختی (سنگی گرانیتی) در سراسر منطقه اشتهار دارد و از زیباترین مناطق کوهستانی ایران در استان کرمان است.
دیواره‌های بلند، شیب‌های تند و آبشارهای مرتفع، از ویژگی‌های متنوع و پیچیدة این ارتفاعات است. از سوی دیگر رویش درختان سرو کوهی و سوزنی برگ‌ها نیز، عامل مهم در تثبیت خاک و زیبایی چشمگیر محیط و اقلیم آن به شمار می‌روند. صعود بهتر به قله‌ها و نواحی اطراف علم‌شاه، به علت مسیرهای طولانی شهری و کوهستانی به چهار الی پنج روز زمان نیاز دارد.
برگزاری آیین‌های مربوط به جشن‌های ملی و مذهبی و عزاداری ایام محرم و صفر و ماه رمضان از ویژگی‌های فرهنگی این روستاست.
از میان جشن‌های ملی، مراسم شب یلدا جایگاه ویژه‌ای دارد. در این شب خانواده‌ها به دور هم جمع شده و با هندوانه، آجیل و شیرینی از یکدیگر پذیرایی می‌کنند. قصه‌گویی، شاهنامه خوانی و خواندن دیوان حافظ نیز در این شب مرسوم است و مردم تا پاشی از شب بیدار می‌مانند.
مردم روستا بر این باورند که در این شب، گنج قارون بر روی شتر در حرکت است و امکان دارد ساربان آن قافله به یکی از افراد خانواده برخورد کند و مقداری از آن گنج را به او هدیه کند.
مردم روستای ده‌بکری در مراسم محلی، آوازها و ترانه‌های بومی خود را با همراهی نوای سازهای محلی، زمزمه می‌کنند و شور و حال به مراسم می‌بخشند.
از مهم‌ترین بازی‌های محلی این روستا می‌ـوان به قلعه بازی، تیله بازی، گردوبازی و قایم باشک بازی اشاره کرد.
پوشاک مردم روستای ده‌بکری به مرور زمان به پوشاک رایج در مناطق شهری تبدیل شده است ولی گروهی از زنان و مردان میانسال روستا، هنوز از پوشش سنتی خود استفاده می‌کنند.
پوشاک اغلب زنان در گذشته شامل چارقد، چادر عبایی، پیچه، چادر دلاغ، شلیته، پیراهن فانوسی، پیرن، پیراهن شش ترک، یل و پیراهن چین پیله‌ای بوده است که برخی از آن‌ها امروزه نیز استفاده می‌شود.
پوشاک مورد استفاده مردان نیز کلاه گرد نمدی، کلاه دوره‌ای (شاپو)، کلاه لبه‌دار، عمامه، کلاه بافتنی (کاموایی)، پیراهن، قبا، سرداری، جلیقه، شال کمر، جبه یا بالاپوش، شلوار و پاپوش‌های گیوه، ساغری، ارسی، زنگال، قندره، شاپسند، ملکی و پاپیچ یا مچ پیچ بوده است که اکثراً منسوخ شده‌اند.
قالی، قالیچه، گلیم و جاجیم از محصولات صنایع دستی روستاست که به مرور زمان از میزان تولید آنها کاسته شده است.
مهم‌ترین سوغاتی‌های این روستا، شامل محصولات باغی به ویژه گردو بادام کوهی است. گردو، بادام و آلبالوی ده‌بکری اشتهار منطقه‌ای دارد و در بازارهای استان به فروش می‌رسند.
از غذاهای رایج خوش طعم و گردشگرپسند این روستا می‌توان به آبگوشت زمستانی، کشک گردو، آش گردو، بزقورمه و انواع کباب اشاره کرد.
دسترسی: روستای ده‌بکری از طریق شهرهای کرمان، بم و جیرفت، با جاده‌ای آسفالت قابل دسترسی است.