روستای نوریاب در یک کیلومتری شمال غربی شهر پاوه و دامان کوه با عظمت شاهو قرار دارد که ارتفاع آن از سطح دریا 1450 متر می‌باشد. آب و هوای این روستا همانند بیشتر روستاهای اورامان آب و هوای معتدل کوهستانی دارد و در فصول سرما نزولات آسمانی بسیار و مناظر زیبا و دیدنی در بهار و تابستان به ویژه در ییلاقی‌های این روستا که در بلندترین نقطه کوهستان شاهو (پیازدول) می‌باشد، از مکان‌های بسیار جذاب گردشگری برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت می‌باشد. این روستا دارای 360 خانوار با جمعیت نزدیک به 1500 نفر است.
وجه تسمه:
نوریاب که در زبان کُردی آن را «نوریاو» می‌خوانند، تشکیل گردیده از دو کلمه‌ی «نور+ یاو» که در کل می‌توان «نورآوا یا نوریاوا» و یا «نورآب و یا نوره آب» معنی نمود که هرکدام از این اصطلاحات برای خود بار معنایی ویژه‌ای دارند. مثلاً: نورآب یعنی چاه آب یا چشمه آب، که این خود بر می‌گردد به زمانی که نوریاب در مکان امروزی «کانی چه‌رمگ» (چشمه سفید) واقع شده بود. آب کانی چه‌رمگ هم از طریق چشمه تأمین شده است که اکثر باغات نوریاب را هم اکنون نیز آبیاری می‌نماید و مابقی اصطلاحات فوق شرح مفهومی مبسوط‌تری دارند.
تاریخچه روستا:
ساکنین این روستا در زمان‌های گذشته کوچ‌رو بوده و معیشت آنان بیشتر از طریق دامپروری تأمین گردیده است. مراتع مورد استفاده‌ی آنان از مناطق دربندی‌خان و کلار گرفته تا غنی‌ترین چراگاه‌های کوهستان پر صلابت شاهو بوده است. برای نمونه حال مابین دربندی‌خان و کلار چند روستایی با ساکنان عشیره‌ی ولدی زیست می‌نمایند که ولدی یا ولدبیگی‌های نوریاب هم در گذشته بخشی از کلیت آنان را تشکیل داده‌اند که در گذر زمان و بنابر مقتضیات زندگی کوچ‌نشینی در منطقه‌ی جغرافیایی فعلی نوریاب ساکن گردیده‌اند.
برابر مدارک و اسناد تاریخی موجود قریب به 350 سال قبل عشیره‌ی ولدبیگی‌های نوریاب معیشت کوچ‌روی را رها نموده و با سکونت در زمین‌ها و مزارع حاصلخیز اطراف کانی چه‌رمگ فعلی زندگی یکجانشینی را انتخاب نمودند که بعد از چندین سال به نقطه‌ی جغرافیایی امروزی که نوریاب نامیده می‌شود و در قدیم به آن «دلکنه» (دلربا) ملقب بوده نقل مکان نموده‌اند.
فرهنگی، اجتماعی و سیاسی
گویش محلی این روستا لهجه‌ی جافی از شاخه کرمانجی میانه می‌باشد و با توجه به اینکه شهر پاوه و اکثریت روستاهای همجوار آن دارای لهجه‌ی شیرین هورامی می‌باشند اما ساکنین نوریاب در نهایت احترام و ارتباط حسنه و صمیمانه با هورامی‌های منطقه توانسته‌اند، ماهیّت گویش جافی خویش را حفظ نمایند. حضور رنگین مبارزان سیاسی و جریانات روشنفکری معاند رژیم پهلوی بخشی از تاریخ پویای اجتماعی و سیاسی روستا را تشکیل می‌دهد. برای نمونه هنگامه‌ی اعمال سیاست‌های خشن رضاشاه در تمرکز گرایی و بدنبال آن سرکوب جریانات مخالف این پروژه، ساکنین نوریاب به علت مقاومت و مبارزه‌ی آگاهانه با این سیاست‌های ستیزه جویانه مورد خشم و غضب دستگاه حاکمیت پهلوی قرار گرفته و بیش از 40 خانوار آنها به مناطق قروه و سریش‌آباد تبعید گردیدند. یا در دوران حکومت استبداد زده‌ی محمدرضا شاه، چندین نفر از فعالان و مبارزان سیاسی این روستا را در بند کشیده و نهایتاً آنان را به همراه مبارزان دیگری از منطقه در زندان جلدیان در حوالی ارومیه اعدام نمودند.
از گذشته تا به حال این روستا همواره مهد عالمانی بزرگ در حوزه‌های دینی، اجتماعی، فرهنگی، ادبی، پزشکی و … بوده است که در حقیقت سرمنشأ خیر و خدمتگزاری به کل منطقه بوده و هستند و بخش بزرگی از افتخارات این دیار مدیون وجود شخصیت و زحمات گرانبهای آنان می‌باشد. روستای نوریاب از نظر مراکز خدمات‌رسانی عمومی دارای سه باب مسجد، مجتمع آموزشی ابتدایی و راهنمایی، کتابخانه عمومی، خانه بهداشت و مرکز بسیج مقاومت می‌باشدو……..
