روستای طولیان

تولیان(طولیان) از روستاهای بسیار باستانی ست . زمانیکه در محل کنونی دهدشت شهر باستانی مربوط به دوره ی ساسانی یعنی بلاد شاپور تاسیس شد 23 روستا اطراف آن وجود داشت که تولیان یکی از آن هاست .امامزاده ی آن معماری دوره ی صفویه است و ساختمان هایی که در بهسازی روستا تخریب شد نیز معماری دوره ی صفویه بودند . نیجه اینکه حداقل قدمت تاریخی تولیان به دوره ی ساسانی می رسد . این مطلب در تنها کتاب محققانه ی گاوبه آلمانی که به باستان شناسی و سبک های معماری مسلط بود آمده است . در وجه تسمیه ی آن گفته اند که چون گیاه خوردنی توله در آن زیاد می رویید به این نام موسوم شد .در جای کنونی روستای طولیان(تولیان) حدود چند صد سال پیش ، ابتدا ساداتی به نام سادات پاپی در آن اقامت داشتند ،‌بعد از آن طایفه ای از سادات عباسی (عواسی ) به نام طایفه میر علی دوستی آمدند و مدتی بعد طایفه میر ربیع در این روستا سکنی گزیدند.همچنین بعد ها طایفه میر مومنی از روستای لیر به طولیان آمدند . و بعد از این طایفه طایفه ای به نام میر گنجی که خود به چند طایفه دیگر تقسیم می شود آمدند اما تمامی این طوایف از نظر خویشاوندی با همدیگر نسبت فامیلی دارند . و همه ی آنها یک ایل بسیار بزرگ و نیرومند به نام ایل و طایفه عباسی (عواسی ) که از اولاد امام زاده سید محمید می باشند ، را تشکیل می دهند .(البته در مورد ترتیب آمدن طوایف اختلاف نظر هایی می باشد اما اکثریت بر این باورند) . قبل از آمدن سادات عباسی پاپی ها رفته بودند .این روستا با توجه به نقشه اصلی آن ، نوع ساختمان ها که به شهر سازی پیشرفته امروز نزدیک است و همچنین با توجه به امکاناتی از قبیل :آب ،برق،گاز ،تلفن،ساپورت کردن شبکه های اینترنت ، همراه اول و.. و فرهنگ و آداب رسومی که دارد ، خود را آماده پیشرفت در تمامی زمینه ها کرده است. روستای طولیان در حدود 2600 نفر جمعیت یکی از پرجمعیت ترین روستا های استان کهگلویه و بویر احمد می باشد .طولیان در 5 کیلومتری شهر دهدشت واقع می باشد و به دهدشت شرقی نیز معروف می باشد . با توجه به فاصله خیلی کم این روستا نسبت به شهر دهدشت و با توجه به امکانات ذکر شده و خلق و خوی میهمان پذیرانه مردمان این خاک هر ساله مهاجرین بسیاری به این روستا سیل می آورند . این روستا با داشتن نیروی بسیاری از حوزویان، اساتید دانشگاه ها، مسولین استانی، فرهنگیان و دانشجویان از فرهنگ بسیار خوبی برخوردار می باشد . نیروی فعال کشاورزی این روستا هر ساله محصولات بسیاری به سایر شهر ها و حتی کشور های همسایه صادر میکنند شغل دامپروری نیز در این روستا با توجه به سرسبزی اطراف دارای رونق خوبی می باشد .