کرند،یکی از روستاهای بزرگ وباسابقه واقع در 135 کیلومتری شمال شرق شهرستان گنبدکاوس در 15کیلومتری کنار مرز ترکمنستان می باشد. این روستا بابیش از 1000خانوار و5000نفر جمعیت بزرگترین روستای بخش داشلی برون بین مراوه تپه و داشلی برون در کنار رودخانه اترک قرار دارد. اهالی روستای کرند عمدتا دامدار وعشایر هستند وبه غیر از دامداری در حاشیه رود اترک ،کشاورزی نیزمی کنندکه هندوانه این منطقه با نام هندوانه اترک بسیار شیرین ومشهور است.
علاوه بر این، زنان کرند وروستاهای نواحی رودخانه اترک، در کار تولید صنایع دستی از قبیل قالی بافی،نمد وگلیم وسوزن دوزی فعالیت دارندبنابراین به لحاظ زندگی عشایری ودامداربودن نی ونی نوازی در بین چوپانان کرند بسیار رواج دارد. در این روستا هنرمندان نی نواز بسیاری زندگی می کنندکه اسامی آنان امین صابری ، قوادخان قولاقی غراوی ، بایرامقلی آقا شکری ،عبا پهلوانی ، ناز محمد سپاهی(وکیل) عبدالغنی سپاهی،نورنظر ستاری،قربان تقان خرسند،آق اویلی کوسه غراوی،عبدالجبار سپاهی(مجید) جان محمد نیازی وخوانندگان نی عبدالحمید سپاهی، برکعلی خرسند،سلیمان کوسه غراوی ، رحیم صابری ،اراز عالی فیروز زاده (ساتلیق) امانگلدی طعنه ای، عاشرمحمد قولاق،طاغن دردی کمالی(کوله) محمد رحیم سروی (ماتی) نور محمد عظیمی اراز محمد صحتی (تایتی)وغیره هستند.که هنرمندان کهنسال این منطقه ، مرحوم قارلی بدخشان،سورتک قولاق،آنه تقان باخشی رابه عنوان استاد خود یاد می کنند.ودیگر نیز دراین روستا بخشی هایی چون قربان تقان خرسند، ابراهیم صابری حاجی آمان باطری زندگی میکنند وشاعرانی چون حاج بایرام ستاری، عاشرمحمد قولاق ، طاغن دردی کمالی (کوله) نیز ساکن این روستا بوده وعاشرمحمد قولاق که جوانترین شاعر کرند محسوب می شود متولد 1351 می باشد که حدود 5000بیت شعر در موضوعات مختلف سروده است ودر نشستهای ادبی ، همایشهایی که در شهرهای مختلف ایران برگزار می شود شرکت نموده ، وتاکنون صدها عنوان لوح تقدیر و گواهینامه در یافت نموده است.ودیگرچندین شعرازشاعر بایرام ستاری توسط باخشی های معروف ترکمنصحرا از قبیل دردی طریک ، رحیم خیوه لی و…. اجرا می شود. در این روستا 8باب مسجد و4 باب مدرسه (دو شیفت)وجود دارد وتقریبا هزار نفر دانش آموز دارد. و6 نفر شهید و4نفر آزاده وچندین نفر جانباز دارد. واز روحانیون هم می توانیم گلدی آخوند عابد هوتنی ومحمدآخوند آمانی زاده و… نام ببریم.این روستا از امکانات آب ، برق، تلفن، جاده ، دامپزشکی، جنگلبانی، پاسگاه قضایی وپاسگاه های مرزی، خدمات کشاورزی، دفتر مخابرات ، دفتر ICT ارتباطات و… بهره مند می باشد.از نظر سرویس دهی حدود 50 دستگاه ماشین سواری ، 4 دستگاه اتوبوس دارد وبیشترین شهری که تردد می کنند شهر ستان گنبدکاوس است.وچندی از ساکنین این روستا ازشهرمراه تپه که در 45 کیلومتری شرق روستای کرند قرار دارد نیازهایشان را برطرف می کنند.ودیگر هم چندین دستگاه سایپا وخاور وماشینهای جفت وشن کش ، تریلر ، وتراکتور، در روستا وجود دارد.ونزدیک به 200 باب انواع فروشگاه را نیز داراست.تمامی مردم این روستا به زبان ترکمنی صحبت می کنند. در قسمت شرق کرند تپه ای باستانی بنام (اویلیک دفه ) قرار گرفته است که قدمت این تپه حدود یکهزارسال قبل از میلاد برمی گردد. در سمت شمال شرقی روستای کرند کوهی بنام (سونگی داغ) ایجاد شده ودراین مکانها شاعر بزرگ ونامی ترکمن مختومقلی فراغی زندگی کرده است. وفراغی دریکی از شعرهایش می گوید :
سونگی داغ قوانجیم منینگ
گزه رین سرینگده سنینگ
صیاد من آولاب جره نینگ
سیاه یلچر مار گوزلار من
نزدیکترین روستای کرند ، روستای هوتن است که در بین روستای کرند وهوتن رودخانه اترک جاری است وحدود یک کیلومتر فاصله دارد. اعضای سومین دوره شورای اسلامی کرند بنامهای عاشرمحمد قولاق با کسب 1045 رای نفر اول روستای کرند می باشد وآنه قلی نهاد، طاهر ماهری، پاراخت عالمی، صفرمحمد محمدآلق به ترتیب دوم تا پنجم شدند. ودهیار کرند برادر عبدا… نازی دارای مدرک کارشناس مدیریت شهری است . (بعد از پایان یافتن مهلت دهیاری برادر عبدالقادر شکری که یکی از فعالین روستا بوده از طرف شورای اسلامی کرند به عنوان دهیار جدید معرفی شده است . وی در دوره دوم شورای اسلامی نیز دهیار روستا بود. عاشرمحمد قولاق یکی از فعالترین شورای کرند است که در امر آبادانی عمران روستا از قبیل احداث چاه آب، مجتمع ورزشی ، باز کردن راههای بین روستا ،جدول کشی خیابانها، با همکاری دهیار زحمات زیادی کشیدند.
روستای کرند از نظر استانی هم اکنون شهر محسوب می شود ولی حکم قطعی شهر شدن کرند از مرکز تهران اعلام نشده است . در این اواخر با تلاش وهمکاری بخشدار داشلی برون آقای هاشمی ونماینده مردم گنبد در مجلس شورای اسلامی وپیگیری های آنان چراغ سبزی برای شهر شدن کرند دادند که لازم بود جمعیت روستا به 6000 نفر برسد .برای تکمیل جمعیت کرند به این نتیجه رسیده بودند تا دو روستای کرند وهوتن را به یک شهر تبدیل نمایند. شورا ودهیار واهالی هوتن نسبت به این خبر خیلی خوشحال شدند واعلام آمادگی نمودند. اما اکثر شورای اسلامی کرند که همکاران بنده هستند ،آقایان آناقلی نهاد(آتایلمه)، پاراخت عالمی، صفرمحمد محمدآلق نسبت این موضوع بدون داشتن دلایل منطقی مخالفت شدیدی نمودند وجلوی یک امر خیر وخداپسندانه را با بهانه های هوتنی ها خودشان سازگاری ندارند چه برسه با کرندی ها سازگاری پیدا کنند. آنان با این فکر عصر قدیم برای پس روی روستا سهیم شدند وحتی شهر نشدن کرند را هم پذیرفتند. چند کلمه صحبت با این همکاران کوتاه فکر بد نیست در میان گذاشته شود. اگر ما منتظر سرشماری آینده باشیم تا جمعیت را بنا به آمار وزارت کشور به 6000 نفر برسانیم چه تظمینی وجود دارد که همین آمار از ما خواسته شود وآیا احتمال نمی دهید که همان موقع آمار جمعیت برای شهر شدن را 10000 نفر اعلام کنند؟ پس ما چرا تحت تاثیر بعضی از افراد قرار بگیریم وپافشاری بیجا داشته باشیم. اگر امسال با موافقت دو روستا نسبت به شهر اقدام کنیم مطمئن باشید تا چند سال آینده که منتظر شهر شدن را داشته باشیم هم کرند وهم هوتن از پیشرفتهای قابل توجه ای برخوردار خواهند بود.
اما ای مردم عزیز آنان را که برای حفظ آمانات خود وبه عنوان نمایندگان مردم با رای خودتان انتخاب نمودید امروز قدم به پس روی روستا گذاشتند ونسبت به شهر شدن کرند خیانت می کنند . شماها آگاه باشید ونگذارید براحتی در این دوره دولت خدمتگذار حق شهر شدن هوتن ، کرند را کسانی چون نمایندگان شورای شما بر باد بفرستد. وهمچنان به دنبال شهری سراب گونه باشیم که اصلا نرسیم. خواسته نماینده مردم گنبد وبخشدار هم همین است که هرچه زودتر این امر مهم را به تحقق برسانیم. شما از آنان بپرسید ، چه جوابی به غیر از مردم مخالف این موضوع هستند ، دارند؟ مردمی که آنان می فرمایند اندکی از افراد همفکر خودشان است که فکر آنان را هم خودشان بسوی منفی شستشو دادند. اگر بتوانید درخواستی از شورا داشته باشید تا در یک نشست عمومی رو در رو با مردم به این موضوع واقدامات انجام شده جواب بدهند. و منبعد هم آگاه باشید ودر انتخابات شورا مردم را آگاه نمایید تا بعضی از افرادی ، مثل این دوره را که هیچ گونه استقلال فکری وکاری ندارند را نگذارند به عنوان نمایندگان مردم انتخاب کنند. و من مطمئنم که این چیزی جز خیانت به مردم و موکلانمان نخواهد بود. ودر روز قیامت جوابگو خواهیم بود . امیدواریم که مسوولین استانی وکشوری بدون گرفتن نظر از شوراهای روستا نسبت به تبدیل روستای کرند و روستای هوتن به شهر هوتن کرند دل اهالی روستایی هایمان را شاد نماییم . واین هم شعری از خودم است که در وصف روستایم نوشتم .
دیلی اوبامینگ (قوشغی)
گیجه لر اوسنده سالقین شمالی
یوقیملی ایس برار یلی اوبامینگ
اکسه توقاییندا بوغدای دیر شالی
توکنمز هیچ واغیت پولی اوبامینگ
بیتیار چارانلاردا غامیش هم غییان
هم چایری ،سلمه دیر یلمیک هم بویان
باردیر ییگیدلری اوز دنگین سویان
آدی هم شهراتی اولی اوبامینگ
اویلیک دپه اوتیر اوباما باقیب
دنگیندن آجی سو گچیب دور آقیب
مالینی اترک سویندان یاقیب
صحرامی بزه یار مالی اوبامینگ
اوبامیز سویمه یار جدلی شری
سایرایار سرچه لر چیقسانگ داشاری
میخمانا ییقیاندیر دویه کشری
دورت یانا آچیق دیر یولی اوبامینگ
سونگی داغ دویبینده اول عبا ساری
سوبریار اوباما ناچه ییل باری
اکیار زیتون ، خورما، آلمانی ،ناری
رنگ برنگ اوویسیار گولی اوبامینگ
عاشر یاز وصفینی چیقماسین یاددان
یووریک دیر اشه گی غولاندان آت دان
آرادا اترک آنگیرسی هوتن
ترکمن دیر کبله یان دیلی اوبامینگ