دکتر ریحانه برکتین؛ متخصص کودکان
افزایش فشارخون در کودکان و نوجوانان در مقایسه با بزرگسالان شایع نمی‌باشد ولی در صورت وجود ممکن است نشانه وجود یک بیماری جدی و زمینه‌ای مثل بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های غددی و... باشد. گاهی نیز درجوانان در سنین بلوغ افزایش فشارخون بدون وجود هرگونه بیماری‌های زمینه‌ای رخ می دهد، که ممکن است تا سنین بزرگسالی ادامه یابد، لذا اندازه‌گیری فشارخون بعنوان یکی از قسمت‌های معاینه فیزیکی روتین حداقل یکبار در سال در نوجوانان توصیه می‌شود.
اندازه‌گیری فشارخون کودک
اندازه‌گیری دقیق فشارخون علاوه بر دقت و توجه پزشک به راحتی و آسایش کودک نیز بستگی دارد، بیماران در هر سنی اگر هنگام اندازه‌گیری فشارخون دچار اضطراب و یا نگرانی شوند، فشارخون آنها بطور کاذب بالا می‌رود به این منظور می‌توان کودک را روی پای والدین نشاند و فشار او را اندازه‌گیری نمود.
در درجه بعدی وجود یک فشارسنج مناسب جهت کودکان ضروری است که باید قسمت باد شونده آن طول و عرض متناسبی برای بازوی کودک داشته باشد، پس از رعایت این شرایط اگر فشارخون کودک (نسبت به سن و جنس) بالا بود، باید یک یا دو بار دیگر به همین روش اندازه‌گیری شود و در صورت تایید بررسی‌های تکمیلی و بیشتر حتما ضروری است.
همچنین در برخی حالات خاص لازم است فشارخون در هر دو دست و هر دو پای بیمار اندازه‌گیری شود. لازم به ذکر است که فشارخون با افزایش سن بتدریج افزایش می یابد بنابراین برای تفسیر آن به منحنی‌های خاص نیاز داریم و حتی اگر این افزایش اعداد بسیار خفیف باشند نیز توصیه می شود مجددا شش هفته بعد فشارخون اندازه‌گیری شود، با آشنا شدن کودک با روش اندازه‌گیری فشارخون، بتدریج اضطراب و استرس او کاهش یافته و دقت اندازه‌گیری افزایش خواهد یافت.
علائم
افزایش فشارخون در کودکان و نوجوانان در صورتی که بدون علت زمینه‌ای باشد معمولا بدون علامت است، گرچه ممکن است کودک کمی افزایش وزن داشته باشد اما اغلب در یک معاینه روتین و یا قبل از شرکت در برنامه و مسابقات ورزشی تشخیص داده می‌شود. اما اگر فشارخون دارای علت زمینه‌ای خاصی باشد نیز اغلب علامتی ایجاد نمی‌کند مگر اینکه طولانی مدت بوده و یا بطور ناگهانی افزایش یافته باشد، در اینصورت برخی از علایم عبارتند از ناتوانی در رشد که در موارد بیماری‌های مزمن کلیوی یکی از شایع‌ترین علایم است.
سایر علایم در صورت افزایش فشارخون شدید، سردرد، سرگیجه، خونریزی بینی، بی‌اشتهایی، تغییرات بینایی و یا تشنج خواهند بود، بندرت نیز در موارد شدید و طول کشیده به اعضایی همچون قلب و کلیه بیمار آسیب وارد خواهد شد.
معاینات
بعد از اثبات افزایش فشارخون بر اساس آنچه ذکر شد، پزشک یکسری آزمایشات و بررسی‌های لازم را درخواست می‌نماید که عبارتند از آزمایش خون و ادرار، اندازه‌گیری الکترولیت‌ها و چربی‌های خون. سونوگرافی کلیه‌ها و اکوی قلب و سایر آزمایشات تخصصی نیز ممکن است بر حسب مورد، درخواست شوند.
درمان
برای درمان نیز علاوه بر کشف و درمان علت زمینه‌ای آن، در صورت چاق بودن کودک رعایت رژیم‌های غذایی خاص و یا انجام ورزش‌های هوازی توصیه می‌گردد، بر حسب مورد نیز پزشک از داروهای لازم استفاده خواهد نمود.
