ارتباطات میان عملکرد گردشگری و اقتصاد کلان می‌تواند آگاهی خوبی برای فعالان و دست‌اندرکاران گردشگری فراهم کند. برای مثال، تولید ناخالص داخلی قدرتمند یا رشد مخارج مصرف‌کننده نشان‌دهنده این است که رونق اقتصادی در یک کشور رو به بهبودی خواهد رفت و افراد تمایل بیشتری نسبت به سفرهای بین‌المللی و به‌طور کلی سفر پیدا می‌کنند. این متغیرهای کلان اقتصادی همچنین نشان‌دهنده افزایش فعالیت‌های کلی مربوط به کسب‌وکار نیز هستند و کسب‌وکارهای مربوط به سفر را هم شامل می‌شوند. تغییرات در نرخ ارز نیز می‌تواند در انتخاب مقصد سفر بسیار تاثیر بگذارد. برای مثال اگر یورو در برابر دلار تقویت شود، منطقه یورو منطقه‌ای برای سفر گرانتر خواهد بود بنابراین به‌طور بالقوه جذابیت کمتری برای گردشگران آمریکایی خواهد داشت. برعکس، کاهش ارزش یورو در برابر دلار آمریکا، منطقه یورو را به مقصدی نسبتا ارزان‌تر تبدیل و گردشگران آمریکایی بیشتری را جذب خواهد کرد. بر همین اساس کمیسیون سفر اروپا در گزارشی ضمن بررسی عملکرد گردشگری اروپا در فصل چهارم سال 2016، تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی و عملکرد آتی اقتصادهای مهم را بر گردشگری این قاره و دیگر نقاط دنیا مورد واکاوی قرار داده است.
تورم، برگزیت، بازارهای نوظهور
براساس این گزارش، پیش‌بینی‌های اقتصاددانان آکسفورد در مورد رشد تولید ناخالص داخلی جهانی نسبتا بدون تغییر برآورد می‌شود و گمان می‌رود در سال 2017 رشد اقتصاد جهانی به 6/ 2 درصد و در سال 2018 به 9/ 2 درصد برسد، اما افزایش چشمگیری در تورم انتظار می‌رود و برآورد می‌شود تورم در سال 2017 نسبت به سال 2016 از 8/ 2 درصد به 3/ 3 درصد برسد که تا حدودی نتیجه قیمت‌های بالاتر نفت است. در همین حال، تجارت جهانی از رشد اقتصادی قدرتمند ایالات متحده متاثر و از سوی دیگر اثرات مورد انتظار ناشی از سیاست‌های انبساط مالی دونالد ترامپ تقویت می‌شود. با این حال نااطمینانی‌ها پیرامون پیش‌بینی‌های محوری به‌دلیل نااطمینانی‌هایی که از سوی دولت ترامپ وجود دارد، عموما زیاد است. همچنین علائمی وجود دارد که تورم ایجاد شده، بر افزایش دستمزدها نیز اثر گذاشته و در نتیجه می‌تواند موجب افزایش مصرف شود. افزایش مصرف در بخش‌های مختلف اقتصادی بروز پیدا می‌کند که یکی از این موارد نیز سفرهای درون‌مرزی و برون‌مرزی است. با توجه به این روندهای تورمی، انتظار می‌رود دو افزایش در نرخ بهره فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) در سال جاری میلادی روی دهد و بازده اوراق قرضه ایالات متحده نیز احتمالا به رشد ادامه دهند.
افزایش تفاوت میان نرخ بهره آمریکا و منطقه یورو منجر به کاهش ارزش یورو در برابر دلار آمریکا می‌شود و تا پایان سال 2017 این روند احتمالا ادامه خواهد داشت. همین امر موجب ارزان‌تر شدن نسبی سفر به منطقه یورو خواهد شد. طبق گزارش کمیسیون سفر اروپا، گمانه‌زنی‌ها در مورد برگزیت نیز اکنون تاحدودی مورد بازنگری قرار گرفته‌اند. با آغاز دوره دو‌ساله مذاکرات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، ارزش پول این کشور از این واقعه تاثیر خواهد پذیرفت که تقاضا برای سفر به این کشور را دستخوش تغییر می‌کند. کاهش ارزش پول بریتانیا می‌تواند منجر به افزایش سفر از اروپا و سایر مناطق به این کشور شود و در عوض سفر به خارج را برای شهروندان بریتانیایی گرانتر کند.
علاوه‌بر این، رشد بازارهای نوظهور در مجموع طی سال جاری میلادی بهبود خواهد یافت، اما عملکرد آن بین کشورهای مختلف متفاوت است؛ روسیه و برزیل از رکود خارج خواهند شد، اما کشورهایی که وضعیت تراز پرداخت‌های آنها ضعیف بوده، بدهی دلاری آنها زیاد است و علاوه‌بر آن در معرض اقدامات محتمل حفاظت از تولیدات داخلی ایالات متحده قرار دارند، با خطر روبه‌رو خواهند شد. در چین، سیاست‌گذاران درصدد هستند تاکید بیشتری روی کاهش ریسک‌های مالی داشته باشند و علاوه‌بر آن کمتر بر رشد هدف تولید ناخالص داخلی 5/ 6 درصدی برای سال 2017 تمرکز کنند. اقدامات مستمری نیز احتمالا منجر به این خواهند شد که کاهش ارزش یوآن چین در برابر دلار ادامه پیدا کند. این تغییرات در شاخص‌های اقتصاد کلان کشورهای نوظهور روی تقاضا برای سفر آنها و رشد سفر در سال 2017 اثرگذار خواهد بود.
پیش‌بینی‌ها برای 2017
طبق پیش‌بینی‌های این گزارش، ارزش روبل روسیه در برابر یورو در سال 2017 حدود 6/ 18 درصد افزایش خواهد یافت که خود می‌تواند سفر شهروندان روس را به اروپا تسهیل کند. از سوی دیگر، گمان می‌رود پوند بریتانیا تا پایان سال‌جاری میلادی حدود 8/ 0 درصد ارزش خود را از دست بدهد که می‌تواند سفر اروپایی‌ها به بریتانیا را تحریک کند. در کشورهایی مانند بریتانیا که با مشکل گرانتر شدن سفر به مقاصدی در اروپا روبه‌رو می‌شوند، یک راه‌حل روی آوردن به سفرهای داخلی و جایگزین دیگر سفر به کشورهای با واحدهای پولی ضعیف‌تر و ارزان است که بازاری برای گردشگری ایران و کشورهای مشابه پدید می‌آورد. از سوی دیگر کانادا و آمریکا با افزایش حدود 8درصدی ارزش پول خود نسبت به یورو مواجه خواهند بود که در کنار رشد اقتصادی نسبتا مناسب و رشد مخارج مصرف‌کننده در آنها، تقاضای سفر را در شهروندان این کشورها تحریک خواهد کرد.
در این میان ژاپن با کاهش ارزش پول خود در سال 2017 روبه‌رو خواهد بود و رشد اندک هزینه مصرف‌کننده و تولید ناخالص داخلی، سفرهای خارجی این کشور را با دشواری‌های بیشتری روبه‌رو خواهد کرد. در عوض به نظر می‌رسد ژاپن بخواهد گردشگران را به کشور خود جذب کند. چین نیز احتمالا با رشد حدودا 7 درصدی در هزینه مصرف‌کننده در سال 2017 روبه‌رو باشد و با توجه به رشد تخمینی 3/ 6 درصدی در تولید ناخالص داخلی این کشور، انتظار می‌رود گردشگران این کشور به تسخیر مقاصد گردشگری جهان در سال‌جاری میلادی ادامه دهند.
