دیروز عصر بود که «جعفری دولت آبادی»، دادستان تهران خبر از اعلام جرم علیه تلگرام داد و عنوان کرد که پرونده این شبکه پیامرسان جهت بررسی به ناحیه امور بین الملل دادسرای تهران ارجاع شده است.
دولت آبادی در همین رابطه گفته بود: «به موجب این اعلام جرم، شبکه تلگرام علاوه بر ارائه خدمات به گروههای تروریستی از جمله گروه داعش، به بستر مناسبی برای فعالیت سایر گروههای مجرمانه سازمان یافته تبدیل شده و ارتکاب جرایم هرزهنگاری کودکان، قاچاق انسان و مواد مخدر را ترویج نموده است.»
این اتفاق بازخورد سریع مدیرعامل تلگرام را در پی داشت و او مثل همیشه در توییتر به اظهار نظر پرداخت.
از شنیدن این موضوع حیرتزدهام. ما به شکل مستمر در حال مسدود کردن محتوای تروریستی و مستهجن در ایران هستیم. تصور میکنم دلایل اصلی چیزهای دیگری باشند.
وی ساعتی بعد دوباره توییت کرد: «دوباره با تیم مدیران چک کردم، آنها روزانه بیش از 1000 کانال، بات و چت مرتبط با محتوای تروریستی و مستهجن را در ایران مسدود میکنند.»
اما این همه داستان نبود و در ساعات آغازین بامداد امروز، «پاول دورف» در کانال شخصیاش در تلگرام شروع به درد و دل کرد:
«امروز، ایران به لیست کشورهایی اضافه شد که دیگر نمیتوانم به آنها سفر کنم - دادستان تهران در آنجا بر علیه من اعلام جرم کرده است. بیش از 40 میلیون ایرانی از تلگرام استفاده میکنند و ما تا کنون حتی یک بایت دیتای خصوصی [کاربران] را به هیچ دولتی در هیچ کجا ندادهایم.»
دورف سپس تعداد کاربران این پیامرسان در روسیه را ذکر میکند و خبر میدهد که تلگرام در وطن، 10 میلیون کاربر دارد. دورف معتقد است که دولت روسیه هم مانند ایران، به زودی علیه او علام جرم خواهد کرد: «روسیه ناراضیست چرا که ما از قانون یارووایا (*) پیروی نمیکنیم و کلید دیجیتالی رمزگذاری های تلگرام را به آنها ارائه نمیدهیم. من همیشه چنین درخواستهایی را به شکل آنلاین منتشر میکنم. امروز هم درخواستهایی که FBS [سرویس امنیت فدرال روسیه] در هفتههای گذشته به دفتر لندن ما فرستاده را منتشر کردم.»
اگرچه دورف خبر میدهد که سرویس امنیت فدرال روسیه از او اطلاعات خصوصی کاربران تلگرام را درخواست داشته اما وی چنین ادعایی در مورد ایران ندارد.
شکی نیست که تا حد زیادی بقای تلگرام به ادامه فعالیتش در ایران بستگی دارد. پیامرسانی که سالهاست کار خود را آغاز کرده اکنون حدود یک سوم از کاربرانش در سراسر جهان را مدیون فعالیت ایرانی هاست و بدیهی به نظر میرسد که پیامرسان روسی در صورت مسدود شدن در داخل کشور ما، با چالشهای بزرگی در ادامه راه روبهرو شود.
واکنشهای بسیار سریع دورف به اخبار داخل ایران و اظهار نظرهای مقامات ایرانی هم از همین موضوع سرچشمه میگیرد. همه اینها در حالیست که بر اساس یک نظرسنجی داخلی، 58 درصد از افراد بالای 18 سال در کشورمان عضو این شبکه اجتماعی هستند و مقامات کشور ما نیز اکنون جدیتر از هر زمان دیگری برای جایگزینی تلگرام با یک پیامرسان بومی و کاهش اتکا به تلگرام شدهاند.
(* در سال 2016 قانون «یارووایا» به قانون اساسی روسیه اضافه شد. در بخشی از این قانون آمده که ارائه دهندگان خدمات تلکام، باید تا 6 ماه تمام دادههای کاربران از جمله صوت، دیتا، تصاویر، پیامک ها را ذخیره نگه دارند.)