عدم تعادل در سطوح آمونیاک در انسانها ممکن است نشانهی بسیار از بیماریها از جمله بیماریهای کبدی و کلیوی باشد. آزمایش خون میتواند به شما در تعیین این سطوح و انجام اقدامات درمانی لازم توسط پزشک کمک کند. این مقاله اطلاعات مختصری در رابطه با مسائل ذکر شده ارائه میدهد.
آمونیاک نقش مهمی در سیستم بیولوژی بدن انسان ایفاء میکند. منبع اصلی عرضهی نیتروژن که به سنتز اسیدهای آمینه کمک میکند، آمونیاک میباشد.
اسیدهای امینه به عنوان بلوکهای ساختاری پروتئین در بدن در نظر گرفته میشود. پروتئینها توسط باکتریهای درون روده شکسته شده و به فرم آمونیاک در آمده که این آمونیاک هم به نوبهی خود توسط کبد به ادرار تبدیل میشود و در نهایت توسط بدن در قالب ادرار از طریق کلیهها دفع میگردد.
سطوح نرمال آمونیاک در خون معمولا در محدودهی 15 تا 60 میکروگرم بر دسی لیتر یا 21 – 50 میکرو مول بر لیتر میباشد. با اینحال، نتایج آزمایشات از آزمایشگاهی تا آزمایشگاه دیگر متفاوت میباشد. از اینرو بهتر است که در این رابطه با پزشک مشورت کنید.
در زیر سطوح نرمال آمونیاک در انسانها بر اساس سن ذکر شده است.
طبقه بندی
|
محدودهی نرمال
|
نوزادان
|
170 – 340 میکروگرم بر دسی لیتر یا 100 – 200 میکرومول بر لیتر
|
کودکان
|
70 – 135 میکروگرم بر دسی لیتر یا 41 – 80 میکرومول بر لیتر
|
بزرگسالان
|
15 – 60 میکروگرم بر دسی لیتر یا 21 – 50 میکرومول بر لیتر
|
اختلال در عملکرد کبد باعث افزایش سطوح آمونیاک شده که میتواند نشانهی بسیاری از بیماریها باشد. شرایطی که ممکن است باعث ایجاد بیماریها و اختلالات کلیوی شود، که تصفیهی خون در کلیهها را تحت تاثیر قرار میدهد، ممکن است منجر به اقزایش سطوح آمونیاک در خون گردد. مقدار آمونیاک میتواند از طریق انجام آزمایشات خون تشخیص داده شود. پزشک شما از طریق انجام آزمایشات علائم سطوح بالا و یا پایین آمونیاک در بدن شما را تشخیص میدهد. این علائم معمولا شامل گیجی، لرزش دست، نشانههایی از بیماری کبدی، بیحالی، خواب آلودگی بیش از حد و حتی کما میباشد.
روش آزمایش به منظو تعیین سطوح آمونیاک در بدن
قبل از انجام آزمایش موارد زیر را در نظر بگیرید:
تا 8 ساعت قبل از انجام آزمایش هیچگونه خوراکی و یا نوشیدنی مصرف نکنید.
از مصرف الکل و نیکوتین خودداری کند، چون این عناصر ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهند.
مطمئن شوید که قبل از انجام آزمایش هیچگونه فعالیت جسمانی شدید انجام ندادهاید.
پزشک خود را از داروهایی که مصرف میکنید، آگاه کنید. برخی از داروها میتوانند سطوح آمونیاک بدن را تغییر دهند.
آزمایش خون در اول صبح انجام دهید. موارد زیر مراحل انجام آزمایش خون به منظور تعیین سطوح آمونیاک در بدن انسان میباشد.
متخصص خون را از قسمت رگهای پشت دست و یا سطح داخلی آرنج شما جمع آوری میکند.
یک توپ پنبه به منظور پاک کردن محلی که قرار است از آن نمونهگیری شود، مورد استفاده قرار میگیرد. این کار به منظور پیشگیری از عفونت در محل سوراخ شده صورت میگیرد.
یک باند پلاستیکی در اطراف بازو بسته شده، به طوریکه جریان خون در جهت رگها افزایش یابد که این کار باعث تسهیل نمونهگیری توسط متخصص میگردد.
سپس ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی یک سوزن پزشکی متصل به آمپول را به درون رگ وارد کرده و مقدار مورد نظر خون را برای آزمایش از رگ خارج میکند.
پس از آن باند پلاستیکی از قسمت بالای بازو برداشته شده و فشار در این ناحیه کاهش مییابد.
توپ پنبه بر روی محل نمونهگیری شده قرار داده شده و برخی مواقع به منظور پیشگیری از خونریزی بیشتر و عفونت برای مدتی این ناحیه را فشار میدهند.
سپس نمونهی خون به منظور تعیین آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شود. سطوح آمونیاک در خون به تعیین علل نگران کنندهی علائم بیماری کمک میکند. معمولا، نتایج در عرض 12 ساعت بعد از نمونهگیری آماده میشود.
نتایج احتمالی آزمایش
سطوح پایین آمونیاک میتواند حاصل فشار خون بالا و یا مصرف داروهای خاص باشد. در صورتیکه نتایج تست بالاتر از حد نرمال بود، ممکن است نشان دهندهی برخی بیماریها باشد. این بیماریها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سیروز کبدی، نارسایی کلیه، هپاتیت، نارسایی قلب، بیماری های کبدی، خونریزی روده، سندروم ریه، خونریزی داخلی در معده.