ما تمایل داریم فکر کنیم آلودگی هوا مسئلهای است مربوط به محیط بیرون مثل: دود، ازن یا مه. اما حقیقت این است که هوای داخل خانه، اداره و سایر ساختمانها میتواند از هوای بیرون خانه آلودهتر باشد. هوای داخل خانه شاید به خاطر گرد و خاک، فرمالدئید، مواد مقاوم در برابر آتش، رادون و حتی مواد شیمیایی بخار شدنی ناشی از عطرهای به کار رفته در پاککنندههای شیمیایی آلوده باشد. اینها بعضی از آلایندههایی هستند که در خانهها قابل ردیابی هستند. بعضی از آنها همراه با تشک یا مبلمان جدید، پاککنندهی قالی یا رنگ دیوارها وارد خانه میشوند.
دکتر دیوید لانگ مدیر کلینیک پزشکی آلرژی و ایمنیشناسی کلیولند میگوید: با این توضیحات باید گفت کرمهای میکروسکوپی نیز وجود دارند (یک عامل آلرژیزا) علاوه بر این قارچها و شوره سر حیوانات خانگی نیز هست. اگر شما حیوان خانگی دارید احتمالاً در معرض موی حیوانات قرار دارید. این چیزی است که به آن آلرژی اجتماعی میگویند. افرادی که صاحب حیوان خانگی هستند آن را با لباس خود به اطراف حمل میکنند و در طول روز آن را در همه جا پخش میکنند. برای شما راه فراری وجود ندارد.
کودکان، بیماران آسمی و افراد سالمند نسبت به این آلودگیهای داخلی حساسیت بیشتری دارند اما سایر آثار جانبی روی سلامتی شاید سالهای بعد پس از قرار گرفتن مرتب در معرض این آلودگیها خود را نشان بدهند.
آلرژی و حساسیتهای داخلی در دهههای اخیر بسیار مهمتر شدهاند چرا که ما وقت بیشتری را درون خانه میگذرانیم و از آنجایی که خانههای جدید معمولاً عایق هوا هستند این آلودگیها به راحتی نمیتوانند از خانه خارج شوند. لانگ میگوید: امروزه ما در معرض آلودگیهای بیشتری نسبت به 3 یا 4 دهه پیش هستیم.
5 مرحله ساده برای بهبود هوای داخل خانه
1- کف خانه را تمیز نگه دارید
کف خانه را پاک نگاه دارید. مواد شیمیایی و آلرژیزا میتوانند در گرد و خاک خانه برای دههها انباشته شوند. با استفاده از یک جاروبرقی حاوی فیلترهای فیزیکی شما میتوانید غلظت آلودگیها در خانه را کم کنید. شما میتوانید از شر سایر سموم مثل: بُرُم که در مواد ضد اشتعال به کار گرفته میشوند و گردهها نیز خلاص شوید.
از یک جاروبرقی پاککننده با قدرت مکش بالا، برسهای گردشی و فیلترهای فیزیکی استفاده کنید تا مطمئن شوید که گرد و خاک خروجی از اگزوزها را به طور کامل جمعآوری میکنید. در مناطق پر ترافیک هر نقطه از کف اتاق را چند بار جارو بزنید. دیوارها، گوشهی قالی و رومبلیها را فراموش نکنید. برای بهترین نتیجه 2 تا 3 بار در هفته خانه را جارو کنید و حواستان به فیلتر هم باشد.
پاک کنید. خاکروبههایی که بعد از جارو کردن باقی میماند را پاک کنید. میتوانید استفاده از صابون و پاککننده را بیخیال شوید و از آب ساده استفاده کنید تا هر گرد و خاک و ماده آلرژیزا باقی مانده را پاک کنید. پارچههای جدید بیشتر از قبل گرد و خاک به خود میگیرند.
آلودگی را بیرون نگه دارید. یک پادری بزرگ را قبل از هر در ورودی قرار بدهید. کفشهای شما انواع مواد شیمیایی و کثیفی را با خود به داخل خانه میآورند. یک پادری میزان گرد و خاک، حشرات و سایر آلودگیها را کمتر میکند. اگر پادری به اندازهی کافی بزرگ باشد حتی افرادی که کف کفش خود را تمیز نمیکنند هم بیشتر آلودگیها را به جای کف اتاق روی پادری به جا خواهند گذاشت.
اگر در خانههایی بسیار قدیمی زندگی میکنید شانس بسیار بالایی وجود دارد که خانه شما دارای آلودگی سربی ناشی از رنگ دیوار باشد. اما در خانههای جدید هم شما ممکن است با آلودگی سربی مواجه شوید. آلودگی سرب میتواند برای کودکان دارای ریسک بالاتری باشند. یک مسئله جدی که میتواند به مغز، سیستم مرکزی اعصاب و کلیهها آسیب بزند. کشندههای حشرات نیز میتوانند با آسیب مغزی در کودکان مرتبط باشند. کودکان در معرض آسیب بیشتری هستند به خاطر اینکه آنها تمایل دارند تا به آلودگیها دست بزنند و بعد دستان خود را داخل دهان کنند.
برای محافظت بهتر از خانواده از افراد بخواهید تا وقتی وارد خانه میشوند کفشهای خود حتی جوراب خود را نزدیک در از پا بیرون بیاورند.
2- سطح مناسبی از رطوبت را در خانه حفظ کنید.
گرد و خاک و قارچها عاشق رطوبت هستند. رطوبت را بین 30-50٪ نگه دارید تا آلودگی و سایر مواد آلرژیزا را تحت کنترل دربیاورید. یک رطوبتگیر و دستگاه تهویه هوا در طول تابستان کمک میکند تا رطوبت داخل خانه و میزان مواد آلرژیزا کاهش یابد. لانگ میگوید: یک دستگاه تهویه هوا میتواند میزان آلودگی هوا را کاهش دهد.
نکات بیشتری برای کاهش رطوبت هوا در خانه:
- از یک فن یا پنجره باز در حین آشپزی، شستشوی ظروف یا حمام کردن استفاده کنید.
- به گیاهان خانگی زیاد آب ندهید.
- خروجی دستگاه خشککن لباس را به بیرون قرار بدهید.
- لولههای معیوب را درست کنید تا جلوی رشد قارچهای عاشق رطوبت را گرفته باشید.
- دریچههای خروجی در دستگاه تهویه و رطوبتگیرها را تمیز کنید.
3- سیگار کشیدن داخل خانه را ممنوع کنید
دکتر فیلیپ لاندریگان پزشک متخصص اطفال و مسئول مرکز سلامتی محیط کودکان در نیویورک میگوید: احتمالاً مهمترین جنبهی آلودگی هوا داخل خانه به خاطر سیگارهای مصرف شده هستند.
دود سیگار حاوی بیش از 4000 ماده شیمیایی است. تحقیقات نشان میدهد که سیگارهای استفاده شد میتوانند ریسک عفونت گوش، دستگاه تنفسی، آسم، سرطان و مرگ ناگهانی کودکان را بالا ببرد. برای خود افراد سیگاری این اعتیاد سبب سرطان، مشکلات تنفسی، حملات قلبی و سکته خواهد شد.
اگر میخواهید سیگار را ترک کنید، گروههای حمایتی، درمانهای جایگزین نیکوتین و سایر مواد طبی میتواند به شما کمک کند. راهی پیدا کنید تا برای شما جواب بدهد. از خانواده، دوستان، سایر افرادی که ترک کردهاند و مشاور کمک بگیرید و مثبت فکر کنید. به جای هوسهای خود روی دلایل خود برای ترک کردن تمرکز کنید.
افراد زیادی سیگار را ترک کردهاند اما اگر دوباره سیگار میکشید سعی کنید داخل خانه این کار را نکنید. اگر نمیتوانید ترک کنید بیرون سیگار بکشید.
4- برای ماده رادون تحت آزمایش قرار بگیرید
فرقی نمیکند شما خانهای جدید یا قدیمی دارید ممکن است مشکل رادون داشته باشید. گازهای بیبو و بیرنگ میتوانند ریسک ابتلا به سرطان ریه را بالا ببرد. رادون دومین دلیل سرطان ریه در آمریکاست. اگر شما سیگار میکشید و خانهی شما دارای سطح رادون بالایی است ریسک ابتلا به سرطان ریه بالا میرود.
رادون یک گاز رادیواکتیو است. این گاز از فساد اورانیوم که در خاکهای سراسر زمین وجود دارد به وجود میآید. این گاز معمولاً از دل زمین بیرون میآید و از طریق شکاف و درزها به خانه راه پیدا میکند. خانههای ییلاقی، عایق یا خانههای زیرزمیندار یا بدون زیرزمین میتوانند به صورت بالقوه دارای مشکل رادون باشند.
کف گرانیتی نیز با مشکل رادون ارتباط دارد. در حالی که کارشناسان معتقدند گرانیت میتواند مقداری رادون را بیرون بدهد اما سوال این است که آیا این مقدار میتواند باعث ایجاد سرطان شود. آزمایش رادون آسان و ارزان است و فقط چند دقیقه طول میکشد. اگر شما مشکل رادون را پیدا کردید راههای سادهای برای کاهش سطح گاز وجود دارد که هزینهی کمی دارند. حتی سطح بالای رادون را میتوان به طرز قابل قبولی کاهش داد. آژانسهای محافظت محیطی یک راهنمای کاهش رادون را برای مردم عادی منتشر کردهاند.
5- بوی خوب و طبیعی را ایجاد کنید
شما ممکن است بوی لیمو را به یک آشپزخانه یا لباس تمیز ربط بدهید اما عطرهای مصنوعی در مواد شوینده و خوشبوکنندهها، مواد شیمیایی مختلفی را از خود به هوا بیرون میدهند. شما نام آنها را روی لیبل مواد شوینده پیدا نمیکنید. مواد شوینده مرسوم مثل: نرمکنندههای لباس، دستمال کاغذیها و خوشبو کنندهها به صورت جامد، گاز و مایع میتوانند این گازها را از خود منتشر کنند.
در یک مطالعه مشخص شد یک خوشبوکننده داخلی برقی میتواند تا 20 ترکیب ارگانیک فرار را از خود منتشر کند. شامل: 7 گاز سمی و خطرناک تحت قانون فدرال آمریکا. اما به این مواد شیمیایی روی لیبلها اشاره نشده بود. تنها از کلمه مواد معطر استفاده شده بود. از ترکیبات واقعی این مواد معطر تحت عنوان رازهای تجاری نام برده شده است.
اغلب مواد معطر از مشتقات محصولات نفتی هستند و به طور کلی هیچ امتحانی روی آنها صورت نگرفته تا وقتی استنشاق میشوند اثرات مضرشان روی سلامتی انسانها مورد بررسی قرار بگیرد. اغلب آزمایشها فقط روی این موضوع متمرکز هستند که آیا عطرها باعث حساسیت پوستی میشوند یا نه. بعضی از این محصولات که مورد آزمایش قرار گرفتهاند باعث ایجاد نگرانیهایی شده است. بلستسزرس گروهی از مواد شیمیایی است که اغلب میتواند در مواد معطر استفاده شود و همچنین در پلاستیکهای نرم مورد استفاده قرار میگیرد. مطالعات نشان داده است که بلستسزرس باعث بر هم خوردن توزیع هورمون در بدن حیوانات میشود. با شما چه کار خواهند کرد؟
- به دنبال مواد شوینده بدون مواد معطر یا عطرهای طبیعی بگردید.
- سراغ پاککنندههای ملایم که حاوی عطرهای مصنوعی نیستند، بروید.
- از اسپریهایی مثل: دئودرانتها، اسپری مو، پاککنندهی قالی، واکس قالی و خوشبو کنندهی هوا استفاده نکنید.
- اجازه بدهید هوای تازه به داخل خانه بیاید. پنجرهها را باز کنید تا مواد شیمیایی درون خانه شما جمع نشوند. اگر شما یا کودکتان دچار آلرژی به گرده بود باید چه کرد؟ باید خانه را با یک فیلتر هوا پاک کنید.
- از لیموهای تکه شده و جوش شیرین برای ایجاد یک بوی خوب در آشپزخانه بهره ببرید.
- طبیعت را به خانه بیاورید. هر اتاقی با وجود یک سرخس، گیاه عنکبوتی یا آلوورا زیباتر خواهد شد. همچنین سالمتر نیز هست. تحقیقات ناسا نشان میدهد که گیاهان داخل خانه مثل یک فیلتر زنده هوا عمل میکنند. شاخ و برگ و ریشه با همدیگر مواد شیمیایی که توسط محصولات مصنوعی منتشر میشوند را جذب میکنند. اگر شما کودک یا حیوان خانگی دارید مطمئن شوید که گیاهی که انتخاب میکنید سمی نباشد.