تحریریه ماهنامه کودک سالم
سلامت شما و خطراتی که ممکن است در این باره شما را تهدید کنند:
در کدام مرحله بارداری هستید (سه ماهه نخست، دوم و یا سوم)
چه نوع ورزشی را می‌خواهید دنبال کنید؟
برای انجام ورزش مورد نظر چه میزان نیرو و توان نیاز است؟
خطرات مربوط به افزایش دمای بدن (گرم شدن) به هنگام ورزش کردن
خطرات مربوط به برخی از آسیب دیدگی‌ها در حین ورزش
شما باید قبل از شروع اینکار حتما با پزشک خود مشورت کنید و تحت نظر او اینکار را انجام دهید.
سلامت شما و خطراتی که ممکن است شما را تهدید کنند
در برخی از انواع بارداری‌ها که فرد نیاز به مراقبت ویژه دارد، پزشک معالج به او توصیه می‌کند که از انجام هرگونه ورزش پرهیز نماید و استراحت کامل داشته باشد مثل سقط‌های مکرر. در چنین شرایطی انجام ورزش‌های بسیار سبک مثل پیاده‌روی کردن نیز حتماً باید تحت‌نظر پزشک باشد.
خطرات مربوط به ورزش کردن در طول دوران بارداری
جنین داخل ساک آمنیوتیک قرار دارد و این ساک از او در برابر خطرات محافظت می‌کند اما اگر در اثر ضربه‌ای به کمر و یا شکم این ساک دچار آسیب‌دیدگی شود، منبع اکسیژن و خون موردنیاز جنین به آن نمی‌رسد و به این ترتیب از بین می‌رود. در سه ماهه نخست بارداری، جنین بسیار کوچک است و با استخوان‌های لگن تحت مراقبت قرار می‌گیرد. با پیشرفت دوران بارداری و رشد جنین، محافظت لگن برای او کافی نخواهد بود و ممکن است که با برخی خطرات جدی روبرو شود.
تغییرات دوران بارداری
تغییرات بسیاری در دوران بارداری در بدن خانم‌ها رخ می‌دهد که روی عملکرد آنها به هنگام ورزش کردن تاثیر می‌گذارد:
افزایش وزن بدن: شکل و حالت اندام تغییر می‌کند. شکم رو به جلو می‌رود. قوس کمر بیشتر می‌شود به این ترتیب تعادل و هماهنگی بدن کاهش می‌یابد. افزایش وزن بدن باعث می‌شود که به هنگام انجام بسیاری از حرکات ورزشی دچار ناراحتی شوند خصوصاً در سه ماهه آخر بارداری.
ارتباط‌های بدن شل و ضعیف می‌شوند: مفاصل بدن ضعیف‌تر می‌شود و احتمال بروز آسیب دیدگی‌ها نیز افزایش می‌یابد اگر می‌خواهید ورزش‌های تماسی انجام دهید، بسیار مراقب باشید. حرکاتی که بسیار کششی هستند نیز ممکن است برای شما دردسر‌ساز شوند.
افزایش ضربان قلب: در دوران بارداری ضربان قلب تندتر می‌شود. به هنگام ورزش کردن در دوران بارداری باید به محض آنکه احساس خستگی کردید، ورزش را متوقف کنید و استراحت نمائید.
کاهش فشارخون: با رشد بیشتر جنین، رگ‌های خونی گشادتر می‌شوند و به همین دلیل فشار خون افت می‌کند. از حدود چهارماهگی به بعد، از ایجاد تغییرات سریع پرهیز کنید حتی به هنگام دراز کشیدن و نشستن نیز اینکار را به آرامی انجام دهید و به سرعت به موقعیت و حالت خود تغییر ندهید. وقتی که به پشت دراز کشیده‌اید، حرکات مربوط به ورزش پا را انجام ندهید چرا که وزن جنین باعث می‌شود خون کافی به قلب شما وارد نشود.
انواع ورزش‌ها در دوران بارداری
اینکه ورزش کردن در این دوران برای شما بی‌خطر است و یا خطرناک بستگی به عوامل مختلفی دارد که یکی از مهم‌‌ترین این عوامل نوع ورزش انتخابی شماست. توصیه‌های متخصصان در این زمینه شامل:
ورزش‌های غیر تماسی: هر نوع ورزشی که نیاز به تماس با بازیکن دیگر ندارد مثل شنا کردن، پیاده‌روی، دو و... این نوع از ورزش‌ها برای خانم‌های باردار مناسب می‌باشند.
ورزش‌هایی که در آنها حداقل تماس وجود دارد: این نوع از ورزش‌ها در سه ماهه نخست بارداری معمولا بی‌خطر هستند و در سه ماهه دوم به شرایط موقعیت فرد بستگی دارند مثلا میزان رقابت‌ها و اندام خانم باردار ولی به هر حال برای انجام چنین ورزش‌هایی حتما باید با پزشک مشورت شود.
ورزش‌های تماسی: مثل فوتبال و بستکبال را فقط می‌توانید در سه ماهه نخست بارداری انجام دهید و در دوره‌های بعدی از انجام آنها پرهیز کنید.
ورزش‌های قدرتی و استقامتی: مثل وزنه‌برداری معمولا خطرناک هستند و به هیچ وجه توصیه نمی‌شوند.
خطر گرم شدن زیاد بدن در حین ورزش در دوران بارداری
جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بدن در طول دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. از ورزش کردن در آب و هوای گرم و مرطوب پرهیز نمائید:
در روزهای بسیار گرم و مرطوب ورزش نکنید.
در روزهایی که بیمار هستید و دمای بدن‌تان بالاتر رفته است، ورزش نکنید.
حتما به مقدار کافی آب بنوشید (قبل و بعد از ورزش)
حتماً لباس‌های مناسب و سبک بپوشید.
در حین ورزش به تعداد دفعات بیشتری استراحت کنید و در صورت نیاز بازیکن جایگزین داشته باشید.
خطرات ناشی از آسیب دیدگی در این دوران
در دوران بارداری، تغییراتی که بدن تجربه می‌کند، باعث می‌شود بیشتر از قبل مستعد آسیب‌دیدگی‌های مختلف باشید، مثلا:
هورمون‌هایی مثل ریلاکسین باعث افزایش بروز آسیب‌دیدگی‌ها می‌شوند.
افزایش وزن باعث فشار روی مفاصل و عضلات می‌شود و احتمال آسیب‌دیدگی آنها را افزایش می‌دهد.
افزایش اندازه دور شکم باعث کاهش تعادل بدن می‌شود.
مزایای ورزش کردن در دوران بارداری
کنترل بهتر و بیشتر وزن بدن
بهتر شدن حال عمومی شما
بهتر شدن شرایط فیزیکی و تناسب اندام
ورزش کردن از برخی بیماری‌ها مثل دیابت بارداری جلوگیری می‌کند و یا حتی به کنترل آن نیز کمک می‌کند.
علائم هشدار دهنده در حین ورزش کردن در دوران بارداری
افزایش زیاد ضربان قلب
سرگیجه
سردرد
افزایش ترشحات و یا حتی خونریزی
حالت تهوع زیاد
اختلال در تنفس
درد در ناحیه لگن و کمر
تورم سریع و زیاد صورت، دست‌ها و زانوها
درد قفسه سینه
احساس سرما و کرختی زیاد
مشکل در راه رفتن
خونریزی واژن
قبل از آنکه تصمیم به انجام کاری بگیرید باید خوب فکر کنید و تمام جوانب کار را ارزیابی کنید.
