در میان گلها، این دو نوع گل رز عامل اصلی تکثیر رزهای باغی جدید هستند. در آغاز سده نوزدهم، رزهای جدیدی به نام «چای» معروف شدند. احتمالاً این نام به خاطر یک کشتی انگلیسی- هندی حامل بار چای بوده که این گلها را هم با خود آورده است. گل چای خیلی سریع در اروپا فراگیر شد، اما به دلیل لطافت و حساسیتش، ویکتوریاییها ترجیح دادند آنها را در گلخانههای مجلل، همراه با سایر گلهای خارجی که از طریق جستوجوگران و گیاهشناسان از سرتاسر امپراتوری بریتانیا جمعآوری شده بود، پرورش دهند.
Old Blush، در حال حاضر نام صحیح آن رز معطر پالیدا (Pallida) و یکی از اصیلترین رزهای چین است. دوستداران رز این گل را به خاطر رایحه، ساقه بلند و گلدارش در همه فصلها پرورش میدهند. «پت سنید کوچک» 1879، بوتهای کوتاه دارد و اصل آن در آمریکا به عنوان یک رونده قوی شناخته میشود.
ملاقات شرق و غرب
اولین پیوند رز غربی و رز شرقی، پیوند داماسک پاییزه با رز قرمز چینی بود. احتمالاً این پیوند در اواخر سده هیجدهم و در زمان بانوی دوک (دوشس) دوم پرتلند که طرفدار و مشتاق جمعآوری گلهای رز بود، صورت گرفت. در اوایل سال 1800، رزهای پرتلندی طرفداران زیادی پیدا کرده بود، ولی امروزه تعداد کمی از آن باقی مانده است که به خاطر عطر و توانایی گل دادنشان در تابستان، خیلی با ارزش هستند.
در همین زمان، در چارلستون کارولینای جنوبی برنجکاری به نام جان چامنیز یک رز ماسک به نام رز مُسچاتا (R. moschata) را با یک رز چینی (به نام رز چاینا) که هدیهای از طرف دوست و همسایهاش فیلیپ نُزت بود، پیوند زد. سپس بذر (نهالهای) جدید این گل را به نُزت بود، پیوند زد. سپس بذر (نهالهای) جدید این گل را به نُزِت داد تا پیوندهای بیشتری بزند و هم دانه و گلها را برای برادرش لویی در پاریس بفرستد.
او نام اولین نهال را رز فلیپ نزت (Rosier de philippe Noisette) نهاد که با گذشت زمان کوتاه شد و به نام نُزت تغیر یافت. گل بلاشنُزت گلی زیباست که امروزه به طور فراوان و گسترده پرورش داده میشود و همچنین رز مادام آلفرد (Madam Alfred Carrier) رز رونده و زیبایی است که مقاومت زیادی بر روی دیوارها دارد. رزهای بوربن (Bourben roses) هم مربوط به همین دوران است که از پیوند بین اُلد بلاش با داماسک پاییزه در نوار ساحلی اقیانوس هند به وجود آمدند.
هماکنون بسیاری از این بوتههای رز، موجود هستند؛ از جمله لوئیس ادیور (Louis odier)، سوویز مالمزون (Sourenir de la malmaison) و گل پرطرفدار و بدون خار ژوزیرین دروین (zephirine Drouhin)
مادام آلفرد کریر (Madam Alfred Carriere)، نزت رونده پرورشیافته در سال 1879 و هنوز به خاطر روندگی بالایی که دارد بهطور فراوان و گسترده پرورش داده میشود.
رونده زیبای بوربن به نام ژوزنین درومین در تاریخ 1868 که به خاطر ساقه بدون خار و بلندش، علاقهمندان زیادی دارد.
رزهای باغی جدید
طی قرن نوزدهم، با پیوند رزهای جاینا، پرتلند، بوربن و نزت، گلهای دورگهای با گلدهی مداوم به وجود آمدند. رز دورگه چای، اولین رز جدید که در سال 1867 توسط (Jean-Baptiste) معرفی شد. این گونه جدید خواستههای باغبابان را به خاطر تمیزی- گلدهی مرتب، استحکام بوته و زیبایی و لطافت در اواسط سده هیجدهم، یک رونده وحشی مالتیفلورا (R. Multiflora) از ژاپن معرفی شد. پایه اصلی رزهای فراوان امروزی، گونههای جدید سده نوزدهم است.
اکثر گونههای رز سده بیستم از پیوند فلوریبوندا و دورگه چای به وجود آمدهاند و رنگهایشان بازتاب سلیقه امروزی است. از اواخر 1960 استفاده از بوتههای کوچک برای باغچهها، پاسیوها و گلدانها روند رو به رشدی داشته است. در همین زمان، گونه جدیدی از رز توسط یک استاد هنرمند هلندی و همین طور نقاشیهای زیبای پیرژوزف ردوته معرفی شد که توسط دیوید استین پرورش یافته بود. این گل از بهترین تکثیرهاست که ارتفاعش از 2/1 متر بالاتر نمیرود و همیشه زیبا و معطر است.
با این وجود، امروزه دارندگان باغچههای کوچک همان لذتی را میبرند که روزی امپراتور ژوزفین در باغش در مالزمون میبرد.
گراهام توماس (Graham Thomas): یکی از معروفترین بوتههای رز امروزی است که توسط دیوید استین در انگلستان پرورش یافت. این گل هم شکل و هم عطر رزهای قدیمی را دارد ولی با رنگ زردی که گونههای سده نوزدهم نداشتند.
بریت ویت (Braith waite): یکی از بوتههای برجسته رز امروزی است با تمام زیباییهای رزهای قدیمی.
برای خواندن بخش اول- تاریخچه گل رز- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- تاریخچه گل رز- اینجا کلیک کنید.