فرادید؛ چند سالی است در باشگاههای ورزشی اسامی جدیدی به گوش میرسد. ورزشهای نو ظهوری که همه، به لاغر شدن هرچه سریعتر کمک میکنند. در این میان نامی که شاید شما هم تازگیها زیاد شنیده باشید ورزش جدیدی به اسم تی آر ایکس است. دانستن اینکه چقدر این ورزش به لاغری و چربی سوزی کمک میکند خالی از لطف نیست.
تی آر ایکس چیست؟ TRX یا (Total Body Resistance Exercise) که در فارسی به آن
تمرینات معلق هم میگویند، از ورزشهای جدیدی است که در دههای اخیر و از سال 1990 به دنیا معرفی شده است.
داستان از جایی شروع شد که چون تمرینات نیروی دریایی به عنوان یکی از سختترین کارها از نظر فیزیکی در دنیا شناخته شده بود، به علاوه آنها همیشه باید از نظر آمادگی جسمانی در اوج میماندند و به علت محدودیت جا و مکان وعدم تجهیزات کافی در روی کشتی یا زیردریایی «رندی هتریک» به فکر افتاد تا وسیلهای برای ورزش ابداع کند. هتریک وسیلهای طراحی کرد که هدفش تقویت، استقامت، قدرت بدنی، تعادل، انعطاف پذیری، سرعت و چابکی در آمادگی جسمانی ارتش و نیروی دریای بود.
این وسیله ساده است و قدرت عجیبی دارد
از طرفی کم حجم و قابل نصب در هر مکان بود. از این رو در سال 1990 این وسیله ورزشی را طراحی کرد و در سال 2005 به اوج خود رسید. رندی هتریک میگوید: «پس از سالها تحقیق جامع و فشرده TRX با تغییراتی اصلاح و بهتر شد اما قواعد و اصول اولیه آن تغییر نکرد. این وسیله ساده است و قدرت عجیبی دارد. تنوع حرکتی مفیدی که میتوانید انجام دهید این دستگاه را به یکی از بهترینهای جهان تبدیل میکند. ساده، راحت و مناسب تمرینهایی مثل حرکات روزمره زندگی.»
او معتقد است: «همه کسانی که یوگا و پیلاتس دوست دارند، از تی آر ایکس هم خوششان میآید، چون تا حدی شبیه هم هستند. این ورزش برای دوندهها، دوچرخهسوارها و کلا تمام کسانی که ورزشهای قدرتی انجام میدهند و میخواهند قوی شوند عالی است. حتی بیمیلترین ورزشکاران پرورش اندام هم معمولا به تی آر ایکس روی میآورند، چون برای ماهیچهسازی خیلی مؤثر و مفید است.»
تی آر ایکس یک وسیله ورزشی است از جنس نایلون بسیار مقاوم و محکم (جنس بند چتر بازی) که دو دستگیره در انتها دارد و میتواند تا 600 کیلوگرم وزن را تحمل کند. با این وسیله شما میتوانید طیف کاملی از حرکات ورزشی برای قسمتهای مختلف بدن را با استفاده از وزن خود انجام بدهید. در این ورزش افراد با استفاده از بندهایی که به یک سقف یا دیوار بسته شده است تمریناتی را انجام میدهند که بر پایه وزن بدن و تعادل است. این تمرینات باعث میشوند تا بدن در شرایط مصرف انرژی بیشتری در مقایسه با بسیاری از رشتههای دیگر ورزشی قرار گیرد. بهبود استقامت عضلات یکی از نکات مثبت در این ورزش است. ضمن اینکه عضلات کور نیز به صورت مناسبی میتوانند تقویت شوند.
فشار روی عضلات و ماهیچهها باعث سوختن چربیها میشود
چرا تی آر ایکس؟
یکی از مزایای تی آر ایکس قابل حمل بودن آن است. فکر کنید میخواهید سفر بروید ولی اصلا دوست ندارید از زمان ورزش کردنتان کم شود. کافیست دو بند کوچک تی آر ایکس را در چمدانتان بگذارید و در هرجا و هر مکانی ورزش کنید. از دیگر خوبیهای این ورزش این است که هیچ محدودیتی ندارد. همه افراد میتوانند آن را انجام دهند حتی برای کسانی که مبتدی هستند و ورزش را تازه شروع کردند هم مناسب است.در تی آر ایکس فرد کمتر از سایر فعالیتهای بدنی در معرض خطر آسیبهای ورزشی است، چون قرار نیست در این ورزش دنبل بزنید یا روی تردمیل بدوید، به همین دلیل تی آر ایکس تاثیری روی افزایش حجم عضلاتتان ندارد. مطالعاتی که اخیرا انجام شده است نشان میدهد این فعالیت ورزشی میتواند توان عضلانی ورزشکار و حجم ماهیچههای او را، بهبود میبخشد و از این نظر کاملا با وزنه زدن قابل رقابت است.
دو بند کوچک تی آر ایکس را در چمدانتان بگذارید و در هر مکانی ورزش کنید
تی آر ایکس بدن شما را انعطاف پذیر میکند و توان بدنی را بالا میبرد. در تی آر ایکس تمرکز بر اندامهای میانی است و عضلات و ماهیچههای این قسمت را درگیر میکند، بنابراین در ادامه آن باقی عضلات و ماهیچهها هم تحت تاثیر قرار میگیرند. فشار روی عضلات و ماهیچهها باعث سوختن چربیها میشود و در نتیجه چربیهای ناحیه کمر، پهلو، شکم، داخل و خارج ران، بازو و دیگر اندامها عکس العمل نشان داده و شروع به سوختن و تولید انرژی میکنند.
شاید این فکر ایجاد شود که با این ورزش شما ناگهان لاغر و استخوانی خواهید شد، اما آنچه بعد از چند ماه میبینید این است که در ناحیه میانی و بازوها و ران اندامها سفتتر شده و چربی کمتری در این نواحی به چشم میخورند. بنابراین عضلات تقویت میشوند و شکل خود را نشان میدهند. افرادی که عضلات بزرگ و پری دارند بعد از انجام این ورزش کاملا سفت شدن و برجستگی عضلاتشان را خواهند دید.
زمانی که شما رژیمهای نادرست میگیرید یا بدون برنامه مربیهای تحصیلکرده ورزش میکنید ممکن است به جای فایده به بدنتان ضرر برنید. برخی دوست دارند خیلی سریع لاغر شوند و دیگر به این فکر نمیکنند که این لاغری و آب شدن همه قسمتهای بدن چه تاثیرات بدی برایشان دارد. شما در رژیمهای غذایی و لاغریهای سریع ماهیچهها و عضلات را هم درگیر چربی سوزی میکنید و در واقع آنها را هم از بین میبرید. از فواید تی آر ایکس این است که اصلا آسیبی به ماهیچهها و عضلات شما نمیزند، بلکه با از بین بردن چربیهای اضافه بدن شکل قشنگی به ماهیچهها داده و آنها را سفتتر میکند. اما فراموش نکنید در کنار این ورزش حتما باید یک ورزش هوازی هم انجام دهید. ایروبیک یا تردمیل زدن و پیاده روی از ورزشهایی است که در کنار تی آر ایکس مفید هستند.
قسمتهای مختلفی از بدن در زمان انجام ورزش درگیر میشوند. هم زمان با انجام ورزش شما مغزتان هم درگیر تمرینات میشود. تعداد زیادی از تمرینها تمرکزشان برای کار کردن روی دستها و بالاتنه و پاها است. در اغلب تمرینهای تی آر ایکس نشیمنگاه تان هم ورزش میکند و اگر بخواهید میتوانید تمرینهای خاصی برای تقویت این ناحیه انجام بدهید. چون قسمت میانی بدن درگیر میشود، ماهیچههای کمرتان هم برای حفظ تعادل شروع به کار میکنند.
تی آر ایکس اصلا آسیبی به ماهیچهها و عضلات شما نمیزند
تمرینات TRX به خصوص برای حرکت دادن مرکز وزن بدن طراحی شده است که فعالیت روی عضلات اصلی و عضلات جانبی را در هر تمرین دارد. به علت قرار گرفتن وضعیت بدن و مقابله با جاذبه زمین و حفظ تعادل وقتی شما روی عضلات پا، دست، شکم و یا کمر کار میکنید در هر حرکت سایر عضلات نیز درگیر میشوند. بنابراین مقاومت بدن شما بسیاربالا خواهد بود. مثلا وقتی شما حرکت دراز و نشست را انجام میدهید به دلیل قرارگرفتن وضعیت بدن، عضلات دستها و پاها نیز درگیر میشوند.
چربی سوزی و لاغریبعد از اینکه ورزش تی آر ایکس را شروع میکنید باید چند ماه منتظر باشید تا شاهد تغییرات زیادی در عضلات خود باشید. میزان کالری سوزی در این ورزش بسیار بالا است. از طرف دیگر دردهای آرتروز و دیگر انواع ضعف عضلات با کمک این طنابهای ورزشی قابل درمان هستند. زمانی که شما از بندهای معلق تی آر ایکس آویزان هستید، در هر ساعت 200تا 1000 کالری میسوزانید که این عدد کمی نیست.
در حرکات ابتدایی با TRX که با سرعت بالا طراحی شده میتوانید، بدن خود را گرم کنید و چابکی زیادی داشته باشید. در حرکات پایانی، بخاطر حرکات کششی، بدنی انعطاف پذیرتر خواهید داشت. در تمرینات با این وسیله ورزشی شما از نیروی جاذبه و حرکت استفاده میکنید. با این روش میتوانید از عضلات خود برای تغییر در کل بدن استفاده کنید. تمرینات با TRX قدرت و تعادل را همزمان انجام میدهد و این به سیستم عصبی بدن کمک میکند که شما خیلی سریع بدن خود راشکل داده و به نتیجه برسید.
گل آرا خانقاهی مدرس و مسئول کمیته تمرینات معلق ایران در باره این ورزش میگوید: «تاثیرگذاری، تنوع و تطبیق پذیری تمرینات معلق مقاومتی بعنوان یک وسیله به روز به منظور انجام تمرینات با وزن بدن باعث شده تا این وسیله از حوزه ارتش و میدانهای جنگ تا سالنهای بدنسازی هر رشته ورزشی، همچنین لیگهای فوتبال راه پیدا کند و به نقطهٔ عطف برنامههای بدنسازی صدها ورزشکار حرفهای در رشتههای بسکتبال، سواری، موتورسیکلترانی، والیبال، شیرجه، شنا، اسکی آلپاین، گلف، هاکی، ورزشهای رزمی، اسنوبرد و سایر رشتههای ورزشی دیگر تبدیل شود. تعداد قابل توجهی از پزشکان از فواید و تاثیرات مثبت کاربردی تمرینات معلق مقاومتی مطلعاند و بیماران را به کلاسهای ورزشی تمرینات معلق مقاومتی ارجاع میدهند. همچنین استقبال جهانی از تمرینات معلق مقاومتی بین کماندوها و ورزشکاران حرفهای و ملی پوشان باعث شده است که این رشته تا سطح ورزش همگانی گسترش پیدا کند و حتی خانوادهها به انجام این تمرینات در منزل مشغول شوند.»
میزان کالری سوزی در این ورزش بسیار بالا است
تی آر ایکس در ایران
در ایران
کمیته تمرینات معلق چند سالی است فعالیت میکند و برای شناساندن این ورزش و فواید ان به مردم تلاش زیادی میکنند، آنها با برگزرای مسابقات و تمرینات سخت به آموزش مربی در همه شهرهای ایران مشغولند.
گل آرا خانقاهی در باره شرایط ورزشی تمرینات معلق در ایران میگوید: «رشته
تمرینات معلق ورزشی آمریکایی است که از سال 88 وارد کشور شد و از سال 93 تاکنون 50 دوره تمرین و مسابقه پیشرفته برگزار کرد. تمامی رشتههای ورزشی که در بعد ملی و حرفهای فعالیت میکنند برای رسیدن به آمادگی جسمانی ورزشکاران از این تمرینات معلق استفاد میکنند به عبارتی ورزشی پایه برای تمامی رشتهها محسوب میشود. تمرینات معلق محدودیت سنی ندارد و در ایران نیز افراد زیادی به آن گرایش دارند به خصوص در فدراسیونهای ورزشی وباشگاهی که بیشترین مخاطبان تمرینات معلق مربیان ورزشی هستند.»
تمرینات معلق ورزشی پایه برای تمامی رشتهها محسوب میشود
این کمیته با همکاری مربیان فعال خود در استانهای مختلف همایشهایی برای آشنایی و گسترش این رشته برگزار کرده است. بروشورها و پوسترهایی جهت آشنایی هرچه بهتر با رشته و فعالیتهای کمیته تهیه شده و به نمایندگان فعال استانها جهت نصب و شناساندن رشته در مراکز ورزشی و غیره ارائه شده است.
برگزاری دورههای دانشافزایی از دیگر اقدامات کمیته، جهت به روزرسانی و فعال نگاه داشتن مربیان بوده است. ترجمه و چاپ 16 عنوان کتاب TRX و ترجمه 10 عنوان کتاب
TRXدر دست چاپ، از دیگر فعالیتهای کمیته است.