وحید محمود قره‌باغ*؛ ضریب هوشی (IQ)، مخفف کلمات انگلیسی Quotient Intelligence است که در اصطلاح به آن بهره هوشی یا هوش‌بهر نیز گفته می‌شود.
روش‌ها و آزمون‌های گوناگونی برای بدست آوردن ضریب هوشی افراد وجود دارد. در این سنجه‌ها، قابلیت‌ها و توانمندی‌های ذهنی فرد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. ضریب هوشی عددی با میانگین 100 و انحراف معیار 15 است. در یک تقسیم‌بندی ساده و کلی ضریب هوشی افراد کم هوش پایین 70، افراد معمولی بین 95 تا 100 و نوابغ بالای 130 می‌باشند.
طبق مطالعات کشورهای همچون هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی، ژاپن، تایوان، سنگاپور، بلژیک، چین، نیوزلند و انگلیس در رده بالایی از نظر ضریب هوشی افراد قرار دارند. در حالی‌که کشورهای آفریقایی و جهان سومی شرایط مطلوبی ندارند.
روش‌ها و آزمون‌های ضریب هوشی
هر چند ضریب هوشی را می‌توان سنجید ولی به سادگی نیز نمی‌توان فردی را کم‌هوش، باهوش و یا نابغه نامید. چرا که فاکتورهایی همچون تفکر متفاوت، خلاقیت، عدم وابستگی به شرایط مساله، دگر اندیشی و ... نیز موثر است. افرادی را که نگرشی متفاوت به علومی چون فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و ... دارند در اصطلاح نابغه می‌نامند و نمونه بارز این سنجش‌ها هستند.
طبقه‌بندی افراد از نقطه نظر هوش، قبل از اختراع آزمون‌های ضریب هوشی نیز انجام می‌شد. در ادامه به سه روش رایج و متداول در به دست‌آوردن ضریب هوشی اشاره می‌کنیم.
دیوید وکسلر، بنیان گذار آزمون‌های هوش
هرمان تئودور سیمون، فیزیک‌دان آلمانی
آلفرد بینه، روان‌شناس معروف
ضریب هوشی و باهوش ترین افراد تاریخ
هر چند نمی‌توان به سادگی گفت کدام فرد باهوش‌تر است ولی بدون شک تمام انسان‌ها در یک کلاس هوشی قرار ندارند. برخی افراد جامعه باهوش تر از برخی دیگر هستند. در واقع می‌توان گفت نوابغ تاثیر چشم‌گیر در زمینه علم و فناوری‌های داشته‌اند.
در ادامه اشاره‌ای به باهوش‌ترین افراد تاریخ خواهیم داشت. کسانی که اعجوبه تاریخ بودند. در این بین افرادی هستند که شاید زیاد هم مشهور نبوده باشند. نکته حائز اهمیت این است که این نوابغ توانسته اند حداکثر از 5/2 درصد توانایی مغز خود استفاده کنند که در نوع خود قابل توجه است.
نوابغ عصر جدید
در عصر ما نیز نوابغی هستند که کارهای خارق‌العاده آن‌ها تعجب هر انسانی را بر می‌انگیزد. در ادامه مختصری به این نوادر و زندگی‌شان اشاره خواهد شد.
ویلیام جیمز سیدیس متولد آمریکا، با ضریب هوشی 250 تا 300 بالاترین مقام را به خود اختصاص داده است.
او در شش سالگی در مدت هفت ماه دوران مدرسه و دبیرستان را گذراند و دیپلم گرفت. در 11 سالگی وارد دانشگاه هاروارد شد و وقتی 16 سال داشت فارغ التحصیل شد. در ادامه در سن 18 سالگی موفق به قبولی در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد شد. او همچنین قادر بود به 40 زبان و لهجه دنیا تکلم کند.
او در سن 46 سالگی به دلیل خونریزی مغزی، در گذشت.
گوته، شاعر شهیر آلمانی ضریب هوشی 210 داشت. او همچنین یک دانشمند، سیاستمدار، نمایشنامه نویس، داستان نویس، کارگردان و هنرمند تئاتر بود. گوته را می توان یکی از بزرگترین شخصیت های ادبی جهان نامید.
205 ضریب هوشی است که به لئوناردو داوینچی معمار، طراح، مهندس، نقاش و مجسمه ساز ایتالیایی نسبت داده شده است. ایده های اولیه او در زمینه پرواز مشهور است. نقاشی های مشهور شام آخر و مونا لیزا از آثار اوست.
امانوئل سویدن برگ، مبتکر مسیحی اهل کشور سوئد بود. او همچنین فیلسوف و دانشمند الهیات نیز بود که دست نوشته های با ارزشی و زیاد او از کلام الهی مشهور است.
لایبنیتس در رشته حقوق و فلسفه تحصیل کرده بود. این نابغه ی آلمانی در زمینه فلسفه و ریاضیات جایگاه خاصی در بین دانشمندان این عرصه در جهان دارد. او کسی بود که نقش مهمی در مسائل سیاسی و دیپلماتیک اروپا داشت. ضریب هوشی لایبنیتس 205 بود.
استوآرت میل در کشور انگلیس متولد شد. او یک اقتصاددان، فیلسوف و مبلغ مکتب سودمندگرایی بود.
همچنین او را به عنوان روزنامه نگاری متبحر و سرشناش در دوره اصلاحات قرن نوزدهم می شناسند. ضریب هوشی که برای او در نظر گرفته اند، 200 است.
کسانی که به ریاضی و فیزیک علاقه دارند، بدون شک پاسکال را می شناسند. اساس تئوری مدرن احتمالات را به او نسبت می دهند. پاسکال در زمبنه های ریاضی، فیزیک، فلسفه مذهبی و نثر فرانسوی یک استاد بود. او کسی است که سنگ بنای گسترش تعلیماتی مذهبی (ادراک خدا را از طریق دل به جای منطق) را گذاشت. ضریب هوشی پاسکال 195 بود.
ویتگنشتاین یکی از بزرگترین فیلسوف قرن بیستم است. او متولد اتریش بود ولی تابعیت انگلیسی داشت. ضریب هوش او 190 بود. یوهان جایگاه خاصی در بین اهل هنر، شعر و فیلم داشته و دارد.
بابی فیشر از سن 6 سالگی شروع به آموختن شطرنج کرد. او به دلیل این که تمام وقت خود را به شطرنج اختصاص دهد، در سن 16 سالگی ترک تحصیل کرد. فیشر در سال 1958 توانست عنوان جوان ترین شطرنج باز تاریخ را نصیب خود کند. بازی خارق العاده او در مسابقات جهانی 1972 بسیاری از افکار جهانی را معطوف خود کرد. او ضریب هوشی 187 داشت.
اسم کامل مادام دی استیل، نه لوئیز جرمانی نکر بارونس دی استل هولستین است. او را واسطه ای میان فرهنگ نو استعماری اروپا به مکتب رومانتیک گرایی می شناسند. مادام دی استیل یک مبلغ سیاسی و سخنور متبحر بود که در زمینه داستان، هنر، اخلاق، سیاست، ادبیات و شعر نیز مشهور بود. این نابغه فرانسوی - سوئیسی ضریب هوشی 180 را به خود اختصاص داده بود.
ضریب هوشی که به گالیله نسبت داده می شود، 185 است. او ریاضیدان، منجم و فیلسوف علوم طبیعی اهل کشور ایتالیا بود. کسی که علوم حرکت، ستاره شناسی و علم مواد را متحول ساخت.
ترنس تائو در 2 سالگی قادر بود در سطح دانشگاهی به مطالعه ریاضی بپردازد. او در سن 13 سالگی یکی از جوانترین شرکت کننده گان المپیاد ریاضی بود و توانست مدل طلا کسب کند. مقالات ریاضی او بالغ بر 230 مقاله می باشد.
او همچنین توانست دکترای خود را در 20 سالگی از دانشگاه پرینستون بگیرد. در نهایت 4 سال بعد به کرسی استادی دست یافت. این ریاضیدان استرالیایی و آمریکایی ضریب هوشی 230 دارد. در واقع او باهوش‌ترین فرد زنده است.
هیرانا وقتی 13 سالگی بیشتر نداشت، جوانترین فرد آمریکایی بودکه توانست مدال طلا المپیاد بین‌المللی فیزیک را که مربوط به ساخت امواج بود را کسب کند.
او در سن 16 سالگی عضو پروژه ناسا تحت عنوان چگونه به مریخ مهاجرت کنیم، بود. هیرانا موفق به گرفتن دکترای خود در 22 سالگی از دانشگاه پرینستون شد. ضریب هوشی مربوط به او 225 است.
کودک اعجوبه نامی است که به او داده اند.
یونگ در سن 6 ماهگی توانست به زبان کره ای و در سه سالگی به زبان های ژاپنی، آلمانی و انگلیسی صحبت کند.
او استعداد خاصی در حل مسائل حساب دیفرانسیل و انتگرال پیچیده داشت. یونگ موفق شد دوره کالج خود را در چهارسالگی به پایان رساند و در هشت سالگی، دعوت نامه ای از سوی ناسا دریافت کند. او 90 مقاله در زمینه هیدرولیک دارد.
ضزیب هوشی او 210 تخمین زده شده است.
*کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک
