اگر جایزه نوبل ادبیات را بزرگترین اتفاق و دستاورد درزمینه ادبیات بدانیم، بیراه نگفتهایم. البته در اعطای جوایز نوبل اتفاقهای دورازذهن و پیشبینینشده زیادی رخ میدهد که موجب حیرت همه شرکتکنندگان و دنبالکنندگان این رخداد مهم و بزرگ ادبی میشود. در این نوشته ابتدا کمی از جایزه نوبل میگوییم و در ادامه تاریخچه کوتاهی از جنجالهای اعطای جایزه نوبل ادبیات را با هم بررسی خواهیم کرد.
تاریخچه جایزه نوبل
بهتر است کمی درباره تاریخچه نوبل و همچنین جایزه نوبل ادبیات بدانیم تا هم میزان آگاهیمان در این زمینه افزایش پیدا کند و هم اینکه آشنایی بیشتر با این قبیل جوایز داشته باشیم.
جایزه نوبل توسط آلفرد نوبل در سال 1895 بنیانگذاری شد. این جایزه در پنج زمینه فیزیک، شیمی، اقتصاد، ادبیات، صلح و پزشکی یا فیزیولوژی به افرادی که دارای فعالیت برجسته در این رشتهها هستند، اهدا میشود.
مراسم اهدا جایزه نوبل هر سال در استکهلم سوئد در تاریخ 10 دسامبر (اواسط آذر ماه) که مصادف با تاریخ فوت نوبل است، برگزار میشود. جایزه نوبل ادبیات، جایزهای ادبی است که به نویسندگان برای مجموعه آثار برجسته در زمینه ادبیات اهدا میشود.
هر جایزه شامل یک مدال، یک دیپلم افتخار و مقداری پول است که از طرف بنیاد نوبل اهدا میشود. جالب است بدانید، در همه رشتههایی که ذکر شد ممکن است هر سال جایزه اهدا نشود. هر سال که جایزهای تعلق نگرفته است، مبلغ جایزه در آکادمی نوبل نگهداری میشود و سال بعد به فردی که در آن رشته برنده شده است تعلق میگیرد. اگر این اتفاق دو سال متوالی رخ دهد، مبلغ جایزه به بنیاد نوبل برگردانده میشود.
همانگونه که قبلا در روزچین با هم بررسی کردیم، نوبل ادبیات 2017 را نویسنده ژاپنی، کازوئو ایشیگورو به منزل برد و باعث شد تا جایزه نوبل ادبیات امسال همراه با حواشی و جنجال باشد.
بعضی سالها آنقدر حساسیت در انتخاب فرد برنده بالا میگیرد که کار را برای داوران سخت میکند. اگر میخواهید بدانید اهدای جایزه نوبل ادبیات در چه سالهایی جنجال بهپا کرد ادامه مطلب را با روزچین همراه باشید.
جنجالیهای جایزه نوبل ادبیات
در سال 1997 داریو فو ایتالیایی که به نمایشنامهنویسی معروف بود، توانست نوبل این سال را از آن خود کند. اما داریو فو محبوبیت چندانی در بین جامعه ادبی بینالمللی نداشت و این امر اعتراض نخبگان ادبیات را به دنبال داشت.داریو فو نیز در مراسم اهدای جایزه نطق جالبی ایراد و حالوهوای مراسم نوبل را به یک شوی طنز تبدیل کرد.
سال 2016 نیز از آن سالهای جنجالی برای جایزه نوبل ادبیات بود، باب دیلن را بیشتر به عنوان یک ترانهسرا میشناسیم. اهدای جایزه نوبل 2016 به یک ترانهسرا باعث شادکامی جامعه موسیقی بینالمللی شد، اما دیلن پس از شنیدن این خبر سکوت اختیار کرد و حتی برای دریافت جایزه نوبل ادبیات به مراسمی که بهمنظور این کار ترتیب داده شده بود، مراجعه نکرد.
بوریس پاسترناک را ما ایرانیها بیشتر با رمان معروف میشناسیم. این نویسنده شهیر روسی در سال 1958 برنده جایزه نوبل ادبیات شد، اما اتحاد جماهیر شوروی وی را تهدید کرد که اگر برای دریافت جایزه از کشور خارج شود تابعیت وی لغو خواهد شد. جامعه ادبی شوروی نیز این نویسنده بزرگ را طرد کرد. در نتیجه پاسترناک موفق به مراجعه به سوئد و دریافت جایزه خود نشد. سالها بعد پسر پاسترناک به استکهلم رفت و مدال پدرش را دریافت نمود.
همانگونه که اشاره کردیم جایزه نوبل ادبیات همیشه حاشیههای خاص خود را داشته است. اگر شما هم اهل ادبیات و کتابخوانی هستید و رویداد جالبتوجهی را در خصوص جایزه نوبل ادبیات سراغ دارید، ما و سایر کاربران را در قسمت نظرات از این رویداد آگاه سازید.