در قیاس با برخی سال‌ها که جایزه نوبل با حاشیه‌هایی همراه بود، جایزه نوبل امسال چندان شگفتی‌آفرین نبود. البته تفاوتی که باعث شد این امر خیلی حیرت‌انگیز نشود، این مهم بود که نوبل ادبیات به فردی اعطا شد که انتخاب‌شدنش چندان هم دور‌از‌ذهن نبود: کازوئو ایشی‌گورو. همیشه گمانه‌زنی‌هایی که قبل از اهدا جوایز نوبل صورت می‌گیرد، باعث می‌شود که حرف‌و‌حدیث‌هایی در انتخاب افراد برتر پیش بیاید. مروری بر جایزه نوبل امسال و کارنامه برنده این جایزه خواهیم داشت.
درباره نوبل ادبیات 2017
بر اساس پیش‌بینی‌های امسال، جایزه نوبل ادبیات را قرار بود نویسندگانی دیگر دریافت کنند، اما نوبل ادبیات به نویسنده ژاپنی‌الاصل (که تابعیتی انگلیسی دارد) تعلق گرفت و آن شخص کسی نبود جز کازوئو ایشی‌گورو.
غیر از ایشی‌گورو، دیگر نویسنده ژاپنی که کاندید شده بود، هاروکی موراکامی بود که بر‌اساس پیش‌بینی‌ها او نیز از اقبال خوبی برای برنده‌شدن برخوردار بود؛ چراکه او نیز در جامعه ادبی ژاپن بسیار پر‌طرفداراست. با‌این‌حال، بخت با موراکامی همراه نبود و نوبل ادبیات را از دست داد. نکته جالب دیگر آن است که به‌قدری گمانه‌زنی‌ها برای برنده‌شدن موراکامی زیاد بود که زمان اعلام برنده جایزه نوبل ادبیات، کسی فکر نمی‌کرد که موراکامی برنده نشده باشد.
هاروکی موراکامی، نویسنده ژاپنی
در کنار تمام این‌ها، عکسی که در گاردین به مناسبت نوبل ادبیات امسال منتشر شد، سروصدای زیادی به راه انداخت. در این عکس جمعی از هواداران موراکامی را می‌بینید که برای پیروزی وی در بیرون از معبدی جشن گرفته‌اند و این در حالی است که نوبل ادبیات را شخص دیگری از آن خود کرده! با این تفاسیر جمع حاضر بازهم با شنیدن این خبر که ایشی‌گورو برنده نوبل ادبیات شده جشن خود را خراب نکردند و هنوز هم ایشی‌گورو را هم وطن خود می‌دانند.
آثار کازوئو ایشی‌گورو
از معروف‌ترین رمان‌های ایشی‌گورو می‌توان به بازمانده روز و هرگز رهایم نکن اشاره کرد. ایشی‌گورو پنج سال بیشتر نداشت که خانواده‌اش از ژاپن به انگلستان مهاجرت کردند. پدر وی دانشمند اقیانوس‌نگار بود که قصد داشت تحقیقاتش را در انگلستان ادامه دهد.
از میان هشت رمانی که ایشی‌گورو به رشته تحریر درآورده است، دو کتاب شاخص دارد که باعث شده وی بیش‌از‌پیش شناخته شود. سومین رمانش با نام بازمانده روز که در سال 1989 منتشر شد، باعث شد تا ایشی گورو به عنوان چهره‌ای بین‌المللی و مشهور در جوامع مختلف شناخته شود. همچنین، جوایز زیادی را برای او به ارمغان آورد.
آخرین کتاب ایشی‌گورو غول مدفون نام دارد که در سال 2015 منتشر شد و اقبال عمومی خوبی را به‌دنبال داشت. سارا دانیوس، سخنگوی آکادمی نوبل درباره ایشی گورو چنین گفت: «ایشی‌گورو در کتاب‌هایش از احساسات زیادی استفاده می‌کند که شکاف نهفته در حس ما نسبت به ارتباط با جهان پیرامون‌مان را آشکار می‌کند». وی در ادامه اضافه می‌کند که «سبک ایشی‌گورو ترکیبی از و ست با چاشنی‌ای از که همین ترکیب فوق‌العاده، سبک خاص و جذاب ایشی‌گورو را به وجود آورده است».
دانیوس کتاب بازمانده روز را یک شاهکار واقعی ادبی می‌داند که «شبیه به رمانی از شروع می‌شود و شبیه به آثار کافکا به اتمام می‌رسد». همچنین غول مدفون را به‌عنوان کتاب مورد علاقه‌اش معرفی می‌کند. اگر بخواهیم از ویژگی‌های داستان‌نویسی ایشی‌گورو بگوییم این نکته بسیار به چشم می‌خورد که در داستان‌های به‌ظاهر‌ساده‌اش، با نثری که اندکی تکلف دارد به شخصیت‌پردازی‌های منحصر‌به‌فردی دست می‌زند و به کندوکاو روحیات انسان می‌پردازد.
شایان ذکر است که آقای کازوئو ایشی‌گورو نویسنده 69 ساله انگلیسی ژاپنی‌تبار با هشت اثر ادبی موفق شد در سال 1898 میلادی به خاطر رمان بازمانده روز برنده جایزه بوکر شود.
اقتباس‌های سینمایی
آنتونی هاپکینز در نمایی از فیلم بازمانده روز
از کتابهای ایشی‌گورو اقتباس‌های سینمایی هم شده است که در این میان می‌توان به فیلم بازمانده روز اشاره کرد که با بازی آنتونی هاپکینز بازخورد خوبی هم داشت. ایشی‌گورو 62 ساله بعد از دریافت نوبل ادبیات بسیار ابراز خوشحالی کرد و از اینکه توانسته قدم در راه کسانی بگذارد که این جایزه را کسب کرده‌اند، بسیار شادمان بود.
رمان‌های ایشی‌گورو از تعداد محدود رمان‌هایی است که پیش از برنده‌شدن نویسنده آن، بارها و بارها در جوامع مختلف ادبی از جمله ایران خوانده شده و این نشان از سطح بالای نویسندگی ایشی‌گورو دارد. در روزهای آینده درباره این نویسنده بیشتر خواهیم نوشت و زندگینامه و آثار کازوئو ایشی‌گورو را بررسی خواهیم کرد. با روزچین همراه بمانید.
واکنش کازوئو ایشی‌گورو پس از برنده شدن جایزه نوبل ادبیات 2017