دکتر محمدکریم نعمت‌الهی؛ فوق تخصص چشم کودکان و استرابیسم، عضو هیئت علمی دانشگاه
آب مروارید مادرزادی یکی از علل ایجاد تنبلی چشم یا نابینایی در کودکان است. علت آب مروارید مادرزادی در بسیاری از کودکان را می‌توان تعیین کرد. این علل شامل اختلالات متابولیک، سندروم‌های ژنتیکی، عفونت‌های داخل چشمی و بعضی از عفونت‌های چشمی بوده که با ناهنجاری‌های دیگری همراه است و در30 درصد موارد علل آن نامشخص می‌باشد.
شکل‌های مختلف آب مروارید
آب مروارید مادرزادی بسته به علت آن با شکل‌های مختلف بروز می‌کند. بعضی از مواقع آب مروارید شدید و کامل است که با چشم غیرمسلح دیده می‌شود که باید سریع عمل شوند. در بعضی از مواقع کدورت در جلوی کپسول عدسی قرار گرفته که اگر کمتر از 2-1 میلیمتر باشد ممکن است باعث کاهش دید قابل ملاحظه نشود و رشد نکند و این‌گونه آب مروارید باید زیر نظر باشد و نیاز به عمل جراحی ندارد. در مواردی آب مروارید در قسمت خلف عدسی قرار گرفته و بسته به میزان کدورت و میزان بینایی تحت نظر، در مواقعی که باعث کاهش بینایی شود، عمل جراحی می‌شود.
اثرات بینایی
به خاطر محرومیت بینایی قابل ملاحظه‌ای که با آب مروارید مادرزادی یک طرفه یا دو طرفه در نوزادان رخ می‌دهد، بازیابی موفقیت‌آمیز بینایی به تشخیص سریع و ارجاع فوری برای درمان مناسب بستگی دارد. بررسی آب مروارید باید در بیمارستان‌های محل تولد و یا زایشگاه‌ها انجام شود که با یک معاینه ساده قابل تشخیص می‌باشد. این معاینه می‌تواند با آموزش از سوی متخصص کودکان و یا پزشک عمومی انجام شود. در غیر این صورت به وسیله متخصص چشم به راحتی قابل انجام می‌باشد. به علایمی که همراه با کاهش بینایی بروز می‌کند، مانند لرزش چشم‌ها، انحراف چشم‌ها، چشم‌های کوچک‌تر از حد طبیعی، نزدیک‌بینی، آب سیاه، مشکلات نقص عصب بینایی و کدورت‌های قرنیه نیز باید توجه شود.
درمان آب مروارید مادرزادی
آب مروارید مادرزادی کامل دو طرفه و یک طرفه باید هر چه سریع‌تر برداشته شود. به‌ویژه در نوع دو طرفه که اگر سریع‌تر عمل نشود، می‌تواند باعث عقب‌افتادگی تکاملی و رفتاری شود و می‌تواند مشکلات اقتصادی، روحی و روانی خانواده و کودک را در پی داشته باشد. اما، درباره آب مروارید‌های ناکامل تنها بعد از بررسی دقیق میزان بینایی باید تصمیم گرفته شود. تا زمانی که بینایی در خطر نیفتاده باشد، باید بیمار به وسیله متخصص چشم تحت نظر باشد. در زمانی که آب مروارید بیشتر شده و بینایی در خطر باشد باید تحت عمل جراحی قرار گیرد. در بعضی مواقع کدورت عدسی کمتر از 1-2 میلیمتر بوده مشکل بینایی ایجاد نمی‌کند و نیاز به عمل ندارد. این‌گونه آب مروارید‌ها برای سالیان دراز زیر نظر قرار می‌گیرند و نیاز به درمان جراحی ندارند. بهترین زمان عمل برای آب مروارید کامل که باعث محرومیت بینایی می‌شود، هفته اول تولد است که با عمل دید تقریباً مناسبی پیدا می‌کند. اگر در تشخیص و درمان غفلت شود و بعد از 3-4 ماهگی عمل شود، در واقع معادل از دست دادن بینایی و کوری این افراد می‌شود.
