به نظر شما روحانی دولت دوازدهم با روحانی دولت یازدهم تفاوت دارد؟
نه، به نظر من تغییر نکردهاند.
برخی معتقد هستند که او با روحانی پیش از انتخابات تفاوت دارد.
دوره تبلیغات انتخاباتی فضای مختص به خود را دارد. در آن فضا
آنچه اتفاق میافتد گفتوگو بین رقبا است. وقتی که رقیب حمله و تخریب
میکند، تهمت میزند یا تحریف میکند، طرف مقابل نیز جواب مناسب میدهد لذا
تبلیغات انتخاباتی را نباید به حساب استراتژی طرفین گذاشت. آن حرفها
تاکتیک همان دوره است. به این نکته نیز توجه داشته باشید که برنده
انتخابات، رییسجمهور همه مردم است. به همین خاطر برنامههایی که عملیاتی
میشود با برنامههایی که پیش از انتخابات گفته میشد، فرق دارد.
مطالبات بخشهایی از جامعه همچون زنان، جوانان و
دانشجویان پاسخ درخوری نگرفته و روحانی در مورد مشکلات حوزه حقوق شهروندی
مثل ماجرای سپنتا نیکنام ساکت است. این مسائل موجب میشود که برخی از رفتار
روحانی تلقی بیتفاوتی داشته باشند.
من اینها را به بیتفاوتی تعبیر نمیکنم. تعبیر من وجود
ملاحظات و محدودیتهایی برای رییسجمهور است. افراد اگر خود را در جایگاه
رییسجمهور قرار دهند درک میکنند که هر کسی با محدودیتهایی مواجه است.
بالاخره در کشور ما تنها قوه مجریه وجود ندارد. قوههای دیگر، رهبری،
نیروهای مسلح، علما و مراجع، شورای نگهبان و... هر یک خواستهای و رویکردی
دارند. نمیشود گفت که رییسجمهور بعد از رییسجمهور شدن فقط به خواستههای
حامیان خود توجه کند. ممکن است این حامیان از طیفهای مختلف باشند و
توقعات متفاوتی داشته باشند. حتما در یک محدودهای باید به این مطالبات
توجه کرده که به اعتقاد من در این محدوده توجه شده است. اما اینکه بگوییم
صرفا به حامیان توجه شود، درست نیست چون رییسجمهور باید به همه گروهها و
ملت توجه کند. من اعتقاد دارم که دوران تبلیغات انتخاباتی با دوره
ریاستجمهوری متفاوت است و فضای آن دوره ایجاب میکند که وعدههایی داده و
حرفهایی زده شود؛ ضمن اینکه دوره ریاستجمهوری چهار سال است و اکنون فقط
سه ماه از آن گذشته است. ملاک قرار دادن عملکرد این چند ماه و قضاوت بر
مبنای آن اصلا درست نیست. ممکن است برخی موارد در بلندمدت انجام شود یا
جهتگیری دیگری شود.
گروههای حامی باید دو ملاحظه را در نظر داشته باشند. اول
اینکه رییسجمهور بعد از انتخابات فقط رییسجمهور آنها نیست و باید به
خواستهها و رویکرد همه گروهها توجه داشته باشد. نکته دوم این است که زمان
را در نظر داشته باشند و با عجله قضاوت نکنند. از دوره دوم مدت زیادی
نگذشته است. دولت برای تحقق وعدههای خود نیاز به برنامهریزی و زمان
بیشتری دارد. به اعتقاد من قضاوت زودهنگام خودش یک آفت است.
گمانه تغییر رویکرد روحانی یا چرخش به راست او تنها
به خاطر بیتوجهی به مطالبات و انتقادهای اصلاحطلبان طرح نشده و نشانههای
دیگری نیز دارد. به عنوان مثال دیدار آقای روحانی با جامعه روحانیت مبارز.
این نیز نشانه قابل توجهی نیست. روحانی در سالیان طولانی عضو
جامعه روحانیت مبارز بوده است. در یک مقطعی به جلسات نمیرفتند اما این
چیزی را تغییر نمیدهد. از سوی دیگر جامعه روحانیت مبارز نیز مثل گروههای
سیاسی دیگر درخواست ملاقات کردند و رییسجمهور پذیرفت. به اعتقاد من این
موضوع عجیب و غریبی نیست که بگوییم مبنای چرخش روحانی به راست است. اینها
تعابیر درستی نیست و کسانی آن را مطرح میکنند که به جایگاه رییسجمهور
بیتوجه هستند. باید پذیرفت که رییسجمهور، رییسجمهور همه است باید با همه
گروههای سیاسی ملاقات شود و به توقعات همه گروههای سیاسی توجه کند.
45302