کاظم غریب آبادی، معاون امور بین الملل و همکاریهای بین المللی قضایی ستاد حقوق بشر در گفتوگو با خبرنگار گروه حقوقی و قضائی خبرگزاری میزان در واکنش به گزارش اخیر عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در ایران گفت: گزارشی که خانم جهانگیر به کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کرد، گزارشی است که منعکس کننده واقعیتها درخصوص وضعیت حقوق بشر در ایران نیست.
معاون ستاد حقوق بشر افزود: ما ملاحظات اصولی نسبت به انتصاب گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر برای جمهوری اسلامی ایران داریم و همواره هم موضع اصولی خود را در مخالفت با انتصاب گزارشگر برای ایران اعلام کردیم.
غریب آبادی تصریح کرد: بحث ما در مورد اشخاص نیست، بلکه بحث در خصوص کلیت این موضوع و رویه گزارشگری کشوری است، چرا که اعتقاد ما این است جمهوری اسلامی ایران از یک طرف عضو معاهدات حقوق بشری متعددی است و از طرف دیگر مبانی قانونی، دینی و شرعی مترقی و غنی درباره حمایت و ارتقای حقوق بشر دارد و در میان بسیاری از کشورها، جمهوری اسلامی به عنوان کشوری پیشرو درباره حقوق بشر محسوب میشود.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر، ما کشورهای بسیاری داریم که ناقض واقعی حقوق بشر هستند، از جمله در منطقه خود ما، که این کشورها مصون از هرگونه نظام گزارشگری، صدور قطعنامه و هرگونه انتقاد و اعتراض هستند.
این مقام مسئول یادآور شد: این موضوع نشان دهنده رویه و استاندارد دوگانه و تبعیض آمیز در عرصه جهانی است که درخصوص جمهوری اسلامی ایران گزارشگر ویژه کشوری نصب میشود و آن کشورها در واقع مصون از این رویهها هستند. درواقع، به این دلیل اساسی است که ایران این انتخاب را که یک انتخاب سیاسی است، همواره رد کرده است.
معاون امور بین الملل ستاد حقوق بشر توضیح داد: از سویی دیگر، همکاران ما در ستاد حقوق بشر با همکاری نهادهای ذیربط گزارش خانم جهانگیر را با دقت مورد بحث و بررسی قرار دادند و پاسخهای تفصیلی مناسبی را تهیه کردند و برای او، سازمان ملل و شورای حقوق بشر ارسال کردند.
منابع گزارش عاصمه جهانگیر، منابع موثق و قابل اتکایی نیست
غریب آبادی با بیان اینکه منابع گزارش عاصمه جهانگیر منابع قابل اتکایی نیست، گفت: گزارشگر از هر طریقی که مطالبی در مورد ایران به دستش میرسد، از جمله رسانهها و افراد و گروهها و کشورهایی که خصومت آنان با ایران محرز است، بدون بررسی لازم (هر چند وی ادعا میکند اطلاعات را بررسی میکند) در گزارش خود منعکس میکند که این شیوه حرفهای و بیطرفی گزارشگری نیست.
وی بیان کرد: اگر گزارشگر بی طرف است، باید به پاسخهایی که جمهوری اسلامی ایران به وی ارائه کرده توجه وافی و کافی داشته باشد و پاسخها را ذیل هر بخش از گزارش خود منعکس کند تا خواننده بتواند یک تصویر واقعی به دست بیاورد، اما گزارشگر این کار را انجام نمیدهد.
این مقام مسئول اظهار کرد: عاصمه جهانگیر ادعا کرده که گزارشهای او بسیار موثق است و جمهوری اسلامی ایران نمیتواند آنها را رد کند. ما در پاسخ کتبی و نشستهای حضوری از جمله نشستی که حدود یک ماه قبل با گزارشگر ویژه در ژنو داشتیم، ایرادهای اصولی حاکم بر گزارش را استخراج و یادآوری کردیم و گفتیم که گزارشات شما واقعی نیست و اگر میخواهید کار بیطرف و حرفهای انجام دهید، باید منابعتان و نگرش و پیش فرضهایتان را تغییر داده و گزارشها و پاسخهای جمهوری اسلامی ایران را در کنار گزارش خود منعکس کنید.
غریب آبادی با اشاره به اینکه ادعاها علیه ایران در حوزه حقوق بشر ناشی از عدم شناخت از قوانین جمهوری اسلامی ایران است، تصریح کرد: یکی دیگر از اهداف طرح این ادعاها، فراهم کردن زمینه برای سوءاستفاده سیاسی علیه ایران است، این در حالی است که قوانینی که در جمهوری اسلامی وضع شده در مغایرت با حمایت و ارتقای حقوق بشر نیست.
وی ضمن مخاطب قرار دادن برخی کشورها و گزارشگر ویژه، تأکید کرد: اگر شما بخشی از این قوانین را به خاطر اینکه استاندارهای حاکم بر کشورهای خودتان جور دیگری است زیر سؤال میبرید، جمهوری اسلامی ایران نمیتواند قوانین خود را به خاطر خوشایند شما تغییر دهد.
قوانین وضع شده در ایران حامی حقوق بشر است
این مقام مسئول افزود: ما قوانین خود را قوانین منطبق بر شرع میدانیم، قوانینی که حامی حقوق بشر است و مغایرت با حمایت و ارتقاء حقوق بشر ندارد و جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه قوانین خود را برای خوشایند برخی از کشورها یا اینکه گزارشگر ویژه در گزارش خود از اقدامات ما استقبال کند، تغییر نمیدهیم.
معاون امور بین الملل ستاد حقوق بشر افزود: از سویی دیگر، جمهوری اسلامی ایران اگر جایی احساس کند که فرآیندی در جهت حمایت و ارتقای حقوق بشر نیاز به اصلاح دارد، بلافاصله اقدام میکند و احتیاجی نیست تا کشورها و سازمانهای دیگر بخواهند نکاتی را در این باره یادآوری کنند.
وی ضمن اشاره به اینکه ما مرتباً به صورت کتبی و شفاهی به مواضع سازمان ملل پاسخ میدهیم، ادامه داد: به اظهارات خانم جهانگیر نیز پاسخ کتبی داده شده است و نماینده ما در سازمان ملل به صورت مفصل نظرات جمهوری اسلامی ایران را در کمیته سوم مجمع عمومی تشریح کرد.
این مقام مسئول افزود: البته مجدداً در مجمع عمومی نیز مباحث حقوق بشری درباره ایران مورد بحث و بررسی قرار میگیرد و در آنجا نیز نمایندگی ما در سازمان ملل مواضع جمهوری اسلامی ایران را تشریح خواهد کرد. برای روشنگری سازمان و افکار عمومی بینالمللی و برای اینکه آنها با گزارشات انحرافی و غیرواقعی خود افکار عمومی و سازمان بینالمللی را شکل ندهند، مرتب در حال روشنگری هستیم.
معاون امور بین الملل ستاد حقوق بشر در پاسخ به اینکه نتیجه روشنگریهای انجام شده در سازمان ملل چه بوده است؟ گفت: یکی از نتایج درباره آراء خود را نشان میدهد. به عنوان مثال، آرایی که در تمدید مأموریت گزارشگر ویژه که هر سال در اسفندماه در شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو مطرح میشود (از 2011 که گزارشگر ویژه برای ایران منصوب شد تا الان) کاهش قابل توجهی یافته است و این نشان میدهد کشورهای دیگر پی بردهاند که این یک فرآیند سیاسی است و توضیحات و گزارشهای ایران نیز موثر بوده است.
وی ادامه داد: نکته دوم این است که آثار جلساتی که با گزارشگر ویژه قبلی و فعلی داشتیم را تا حدودی بر گزارشات و مواضع آنها مشاهده میکنیم، اما این آثار به دلیل اینکه انتخاب آنها ماهیت سیاسی دارد و اقدامی علیه جمهوری اسلامی ایران است تا از حربه حقوق بشر هم برای مقابله با جمهوری اسلامی استفاده کنند، طبیتعاً کند و آهسته خود را نشان میدهد، چرا که گزارشگر تمایلی به انعکاس نکات مثبت و واقعیتها ندارد.
غریب آبادی در پایان گفت: با این وجود، گزارشگر ویژه بعضی مواقع ناچار میشود به نکات مثبت از جمله تحولات حمایتی و ارتقایی هم اشاره کند و خانم جهانگیر هم در کمیته سوم چندین نکته ایجابی و تحولات را استفاده کرد که از نظر ما کافی نیست و سبب نمیشود که گزارش وی را حرفهای و متعادل جلوه دهد، بلکه گزارش او بسیار نامتوازن و غیرحرفهای است.