هفته نامه سلامت - دکتر حسین طباطبایی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران: تاتو یا خالکوبی از زمان های بسیار دور رایج بود، اما این کار را عمدتا زندانیان که سال ها در زندان بودند به عنوان یک مشغله و سرگرمی انجام می دادند. البته گاهی هم دولت ها برای این که زندانیان از جمعیت عادی متمایز باشند با استفاده از تاتو آنها را نشان دار می کردند. در هر صورت تاتو یکی از علائم شرم آور در آن زمان بود، ولی به تدریج حالت مد و تزئینی پیدا کرد.
در کشورهای غربی خانم هایی که شاغل بودند باید قانونی را رعایت می کردند، این قانون چهره آرایش شده هنگام حضور در محل کار بود. این کار برای زنان وقت گیر بود و آنها تصمیم گرفتند با تاتو در وقت خود صرفه جویی کنند. به تدریج این کار گسترش پیدا کرد و بین جوان ها مد شد.
هیچ پزشکی انجام تاتو را تایید نمی کند. شاید این سوال پیش بیاید که چرا در کشورهای غربی مدرکی را برای فرد انجام دهنده تاتو صادر می کنند و مردم هم به راحتی می توانند هر نقطه از بدن شان را تاتو کنند؟ پاسخ این است که در کشورهای غربی عقیده بر این است که شخص با میل خودش اقدام به چنین کاری می کند و سختگیری در این مورد وجود ندارد. بنابراین تاتو کردن غیر قانونی نیست، ولی غیر علمی و غیر بهداشتی است.
رنگ تاتو نیز از نظر سازمان غذا و داروی جهان مورد تایید نیست. حتی وزارت بهداشت و درمان هیچ کشوری نیز مواد استفاده شده برای تاتو را تایید نمی کند.
چرا پزشکان با تاتو مخالف اند؟
تاتو وارد کردن ماده رنگی داخل پوست است. پوست شامل اپیدرم، درم و هیپودرم یا بافت چربی است، اما قسمت اپیدرم پوست مدام در حال بازسازی و ریزش است، پس اگر رنگ به این ناحیه برخورد کند، موقت است و بعد از چند روز محو می شود، ولی ناحیه درم همان ناحیه ای است که برای ماندگاری رنگ روی پوست، رنگ باید وارد آن شود. هنگامی که رنگ وارد این ناحیه می شود، سلول هایی به نام «فیبروبلاست» با مواد جدیدی که وارد بدن می شود، مبارزه می کنند. گرچه تاتوی درم دائمی است، ولی به مرور فیبروبلاست ها آنقدر به رنگ حمله می کنند تا کمرنگ شود. به همین دلیل تاتو به تجدید نیاز دارد.
تفاوت تاتوهای جدید با تاتوهای قدیمی
در تاتوهای جدید از چند رنگ استفاده می شود ولی در تاتوهای سنتی از یک رنگ استفاده می شد. تاتوی سنتی به رنگ آبی بود و مزیت آن به نوع جدید این است که اگر فرد بخواهد تاتو را پاک کند، به راحتی از روی پوست پاک می شود، ولی تاتوی جدید که مخلوطی از چند رنگ است را باید با چند بار لیزر از بین برد. لیزر تاتوی جدید مشکل است چون هر بار باید با یک طول موج کار کرد. البته لیزر را باید فرد متبحری انجام دهد.
عوارض تاتو
در ایران چند مرکز به نام «مرکز میکروپیگمنتیشن» وجود دارد که تاتو با نظارت متخصصان پوست انجام می شود. در این مرکز فقط افرادی تاتو می شوند که واقعا نیاز به تاتو دارند. گاهی فرد دچار بیماری پیسی (وتیلیگو) است یا دچار سوختگی شده و ابرو ندارد و ... در این مواقع برای برگرداندن زیبایی و اعتماد به نفس بیمار، عمل میکروپیگمنتیشن بعد از گرفتن شرح حال از بیمار انجام می شود.
بعضی از بیماری های زمینه ای مانع انجام تاتو هستند. همچنین در این مراکز بهداشت کاملا رعایت می شود. در نتیجه عوارض به شدت کم است، اما در آرایشگاه ها وسواس بهداشتی ممکن است وجود نداشته باشد یا به دلیل صرفه جویی از یک سوزن برای چند بیمار استفاده شود. در این شرایط ویروس ها به وسیله خون به راحتی منتقل می شوند و احتمال انتقال هپاتیت B و C و ویروس اچ آی وی از طریق سوزن آلوده وجود دارد.در صورت رعایت نکردن بهداشت ممکن است میکروب به بافت گسترش یابد و فرد دچار التهاب و عفونت پوست شود.
سارکوئیدوز یکی از عوارض تاتو است
آمارها نشان می دهد 5 تا 10 درصد افرادی که تاتو می کنند دچار عارضه ای به نام «سارکوئیدوز» می شوند. این عارضه بیشتر در ابرو و به صورت گوشت اضافه بروز می کند. این افراد ممکن است زمینه بیماری سارکوئیدوز را داشته باشند. این بیماری بیشتر ریه را درگیر می کند و به دلیل اختلال در سیستم ایمنی ایجاد می شود.
جوهرهای حیوانی واکنش حساسیت زا ایجاد می کنند
گاهی برای این که جوهر مقرون به صرفه باشد از محصولات حیوانی ساخته می شود. داخل این رنگ ها گلیسیرین و کراتین است که از چربی حیوانات گرفته می شود. محصولات حیوانی می توانند واکنش حساسیت زا در بدن ایجاد کنند. البته این مورد بین 5 تا 10 درصد افرادی که از نظر سرشتی حساس هستند، اتفاق می افتد.
ام آر آی در افرادی که تاتو دارند، مشکل است
مشکل دیگر این که ممکن است فرد دارای تاتو به دلیل بیماری به ام آر آی نیاز داشته باشد. ام آر آی باعث سوزش و درد شدیدی در نواحی تاتو شده می شود. به همین دلیل است که در مراکز رادیولوژی قبل از ام آر آی از بیمار در مورد تاتو در بدنش سوال می شود. ممکن است انجام ام آر آی امکان پذیر نباشد. گاهی هم مجبورند فرکانس دستگاه را پایین بیاورند که دقت تشخیصی را پایین می آورد.
عوارض تاتو ممکن است چند سال بعد بروز کند
البته دقت در انجام تاتو و رعایت بهداشت عوارض را پایین می آورد، ولی عوارض این گونه نیستند که بلافاصله بعد انجام تاتو ایجاد شوند. گاهی چند سال بعد بیمار دچار عارضه می شود که با بررسی های بیشتر مشخص می شود به دلیل تاتو بوده است.
برای از بین بردن تاتو به آرایشگاه مراجعه نکنید
نکته مهم دیگر این است که فرد از انجام تاتو پشیمان می شود و تصمیم می گیرد تاتو را از بین ببرد. اصلی ترین علت مراجعه افرادی که تاتو دارند به متخصصان پوست، پاک کردن تاتو است. پزشک معمولا به بیمار می گوید از بین بردن تاتو کار مشکلی است و فرد نیز دوباره به آرایشگاه مراجعه می کند. در این مواقع آرایشگر دوباره با رنگ سفید روی تاتو را تاتو می کند. در واقع، درمان را دشوارتر می کند و زیبایی طبیعی هم حاصل نمی شود.
این افراد اصلا تاتو نکنند!
افراد دچار اگزمای آتوپیک یا حساسیت ژنتیکی (آسم حسایت زا، حساسیت چشمی و اگزمای پوستی)، بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند به دلیل بیماری یا استفاده از داروهای کورتونی ضعیف کننده سیستم ایمنی، بیماران در حال شیمی درمانی یا رادیوتراپی، بیماران مبتلا به سارکوئیدوز، بیماری لوپوس، پسوریازیس و ... اصلا نباید تاتو کنند.
