شاید اسم بنیانگذارِ طریقت اردبیل رو شنیده باشید یا در کتاب صفوه الصفا از کرامات، نیاکان و محل زندگی این شیخ زاهد خونده باشید. بقعه شیخ زاهد گیلانی، بنای زیبایی در روستای شیخانور در 3 کیلومتری لاهیجان که برخی منابع این بنای زیبا رو محل دفن شیخ تاج الدین ابراهیم ملقب به شیخ زاهد گیلانی از صوفیان بزرگ ایران زمین و از استادان شیخ صفی الدین اردبیلی دانسته اند. این بنا با معماری کم نظیر و منحصربه فرد، دارای یک گنبد هشت ترک فیروزه ای که بر فراز روستایی زیبا در میان مزارع سرسبز برنج و چای احاطه شده و از جاذبه های گردشگری گیلان، امامزاده های گیلان، جاذبه های مذهبی گیلان و دیدنی های گیلان است. آرامگاه شیخ زاهد متعلق به قرن نهم هجری و دارای شماره ثبت ملی 824 از سازمان میراث فرهنگی کشورست.
شیخ زاهد گیلانی
شیخ تاج الدین ابراهیم معروف به شیخ زاهد مرشد شیخ صفی الدین اردبیلی است که از عارف نامی قرن هفتم هجری از مروجین اسلام و تشیع در زمان خود بوده. نه نیاکان شیخ زاهد و نه نیاکان شیخ صفی الدین، هیچ کدام از گیلان و اردبیل برنخاسته اند، بلکه خاستگاه نیاکان هر دوی آنها ، سنجان بوده و نسب این مرشد و مرید به کردان می رسد. خاستگاه شخصِ شیخ زاهد هم در میان تالش ها بوده و چون تالش را همواره بخشی از گیلان دانسته اند، از این روی، او به گیلانی شهرت یافته و ظاهراً این پسوند گیلانی بعدها به آخر اسم شیخ زاهد افزوده شده است.
بقعه شیخ زاهد گیلانی
بقعه شیخ زاهد گیلانی، طبق برخی منابع محل دفنِ شیخ تاج الدین ابراهیم، ملقب به شیخ زاهد، از عرفا و دراویش بزرگ و برجسته و از استادان شیخ صفی الدین اردبیلی است. تاج الدین ابراهیم کردی سنجانی خودش رو ابراهیم گیلانی می نامید. پدر او روشن امیر بابل بن شیخ بندار کردی سنجانی بود. این خاندان تا هفت جد هفتم ایشان مرید بن الاشیخ نام داشت. روشن امیر، پدر شیخ زاهد، از ده بهرالاله، از روستاهای کوهستانی گیلان، همسری برگزید و تاج الدین ابراهیم در سیاه رود از این مادر متولد شد و این آرامگاه از زیباترین دیدنی های گیلان، جاذبه های مذهبی گیلان و از منحصر به فردترین امامزاده های گیلان محسوب میشه.
تاریخچه بنا
وفات شیخ زاهد در سال 700 قمری بود و او را در حوالی سیاه رود در ناحیه غربی گیلان دفن کردن و بنا به روایتی در سال 892 قمری سلطان حیدر صفوی خوابی دیده بود، معماران و نجارانی که از شهر شیروان با کشتی به گیلان آورده بود این بنا رو ساخت و جسد شیخ رو به آنجا منتقل کرد و هم اکنون از زیباترین امامزاده های گیلان محسوب میشه.
معماری بنا
یکی از زیباترین و منحصر به فرد ترین آرامگاه ها در ایرانه. بنای آرامگاه دارای دو اتاق مربع و مستطیل شکله. در شمال ایوان بزرگی با هفت فیلپا قرار داره. در شرق ایوانی با شش فیلپا و در حاشیه و قسمت جنوبی همین اتاق ایوان دیگری با شش فلیپا طراحی شده. ازاره های دیوارهای ایوان با کاشی کاری هفت رنگ زیبای قاجار تزیین شده و طاقچه هایی با طاق های جناغی در قسمت های مختلف ایوان نمایان است. گنبد زیبای هرمی و هشت ترک که شیب تند آن به دلیل عبور سریع آب باران ساخته شده که زیبایی این آرامگاه رو چند برابر کرده. سطح حره رو با کاشی کاری زرد، آبی، سفید و سیاه با نقوش سنتی و گل دار پوشانده اند و اطراف گنبد و دیگر نقاط بنا رو با سفال پوشش دادند. همچین در کنار آرامگاه شیخ زاهد مزار سید رضی بن سید مهدی الحسینی باشکیجانی قرار داره که در 835 هجری در این مکان به خاک سپرده شده و هم اکنون از جاذبه های گردشگری گیلان و از زیباترین دیدنی های گیلان محسوب میشه.
دسترسی و موقعیت
اگر روزی مسافر شهر سرسبز لاهیجان بودید، حتما به بقعه ی زیبای شیخ زاهد گیلانی، 3 کیلومتری لاهیجان، روستای شیخانور بروید و از این همه زیبایی دیدن کنید.
