فرزانه درویشی
کارشناسی ارشد مامایی، عضو انجمن علمی مامایی ایران
هر باغبانی می داند گیاهانی که در کنار هم کاشته می شوند، خوب رشد نمی کنند؛ بین تولدها فاصله بگذارید.
بارداری شیر به شیر اصطلاحی آشنا در میان زنان و به معنای وقوع بارداری با فاصله کمتر از 2 سال از زایمان قبلی است.
فاصله کوتاه بین دو بارداری عمدتاً ناخواسته اتفاق میافتد و در غالب موارد از عدم به کارگیری و یا به کارگیری نادرست از روش های پیشگیری از بارداری ناشی می شود.
به طور ایده‌آل فاصله بین دو بارداری باید حداقل در محدوده 5-3 سال باشد.
مادری که دو بارداری پشت سر هم را تجربه می کند، در معرض مشکلات و خطراتی قرار دارد که در ادامه به برخی از آنها خواهیم پرداخت:
کم خونی
در دوران بارداری نیاز مادر به آهن چشمگیر است زیرا مقدار قابل توجهی از آهن بدن مادر به جنین منتقل می شود؛ همچنین در هنگام زایمان عمده مادران به طور معمول بین 1000-500 سی سی خون از دست می‌دهند؛ بنابراین مادری که دو بارداری و زایمان را با فاصله کم پشت سر می گذارد به میزان قابل توجهی مستعد کم خونی فقر آهن می شود.
افزایش بروز مشکلات روحی و افسردگی
عده ای از مادران به دلایلی مانند خستگی و بی خوابی بعد از زایمان و همچنین نگرانی از ایفای درست نقش مادری و اکثراً به دلائل ناشناخته به درجاتی دچار مشکلات خلقی می‌شوند و ممکن است دوره‌های موقتی از افسردگی بعد از زایمان را تجربه کنند؛ اگر زنی با فاصله کمی از زایمان، باردار شود احتمال بروز این مشکلات بیشتر می‌شود.
استعداد ابتلا به پوکی استخوان زودرس
بارداری های پی در پی بدن مادر را از ذخائر مواد معدنی به ویژه کلسیم خالی و او را به طور زودرس مستعد ابتلا به پوکی استخوان نسبت به سایر مادران می کند.
فاصله کوتاه بین دو بارداری، کودک تازه متولد شده را نیز درمعرض خطراتی قرار می‌دهد:
- مادر شیرده به دلیل بارداری مجبور است شیردهی خود را به تدریج قطع کند؛ بنابراین دوره شیرخوارگی کودک کاهش می یابد و او محروم از شیر مادر می شود.
- مادری که فرزند کوچک دارد و در عین حال باردار است، به دلیل وقف توجه بیشتر به بارداری خود، ممکن است از مراقبت و رسیدگی با کیفیت و مطلوب به فرزند خود غافل شود و کودک که نیازمند حمایت عاطفی و توجه است ممکن است در آینده دچار اختلالات خلقی-عاطفی و کاهش بهره هوشی شود.
فاصله کوتاه بین دو بارداری تبعاتی نیز برای کودک آینده به دنبال دارد؛ بدن مادر به دنبال هر بارداری و زایمان نیازمند مدت زمانی است تا بتواند مواد مغذی از دست رفته را جبران کند.
حال اگر مادر با وجود کمبود مواد مغذی که از بارداری اول به جا مانده، باردار شود به درجاتی مستعد زایمان زودرس می شود و ممکن است کودکی با وزن کم و جثه کوچک به دنیا آورد.
بنا بر توضیحات ارائه شده ضرورت استفاده از یک روش پیشگیری از بارداری مطمئن در دوران پس از زایمان مهم و درخور توجه است زیرا شیردهی به تنهایی نمی‌تواند از بارداری پیشگیری کند؛ جهت انتخاب یک روش مطمئن و مناسب 4 هفته پس از زایمان پیش از برقراری رابطه جنسی با متخصصین مامایی مشورت نمایید.
