Signe Whitson L.S.W. – Psychology Today
احتمالاً بسیاری از بزرگسالانی که این نوشته را می‌خوانند، در دنیایی بزرگ شدند که در پایان روز، می‌توانستند به خانه برگردند و اتصال خود را به فعالیت‌ها و فشارها و ارتباطات زندگی کاری و درسی قطع کنند؛ اما این یکی از حقایق زندگی در قرن بیست‌ویکم است که بیشتر بزرگسالان و بچه‌ها تمام روز، هر روز، با هم مرتبط می‌مانند. امروزه با وجود گوشی‌های هوشمند، ایمیل، پیامک، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی فضایی ترسیم می‌کنند که در آن مردم همواره متصل‌اند و همیشه به هم وصل.
اما هر چقدر که این فناوری‌های جدید ارتباط مستمر در تمام ساعات را ممکن کرده‌اند، از زمانی که مردم چشم‌درچشم یکدیگر افکار و احساساتشان را برای هم می‌کویند کاسته‌اند. تردیدی نیست که برای بیشتر مردم، به خصوص آنهایی که ترجیح می‌دهند از تقابل مستقیم دوری کنند، بی‌رحمی و بدجنسی از پشت کیبرد راحت‌تر است. فناوری امروز برای هر کس که خشم یا پرخاش خود را مخفی می‌کرده جبهه‌ای کامل فراهم می‌کند. برای افراد پرخاشگر منفعل، ناشناسی نسبی این صفحات و برنامه‌ها، راهی ایده‌آل برای فرار از احساس‌گناه شده‌است. در این نوشته، چهار دلیل برای رونق پرخاشگری منفعل در فضای آنلاین را بررسی می‌کنم.
- عناصر حیاتی ارتباط حاضر نیستند
در مکالمات معمول فردبه‌فرد، وقتی دو نفر در فضای مشترک فیزیکی حاضرند یا حتی پشت تلفن با هم صحبت می‌کنند، در حالی که یک نفر صحبت می‌کند، طرف مقابل با سرتکان‌دادن، حالات چهره، نشانه‌های غیرکلامی و واکنش‌های کلامی، نشان می‌دهد که دارد گوش می‌کند. فناوری این پینگ‌پونگ پویای بلافاصله را کاملاً تغییر داده‌است. پیامک‌ها، ایمیل‌ها، پیام‌های پیام‌رسان‌ها، و پست‌های شبکه‌های اجتماعی عناصری که معنا را با بیشترین دقت منتقل می‌کنند را ندارند: حالت چهره و لحن صدا. بدون این عناصر، خیلی ساده‌تر ممکن است که منظور فرد درست منتقل نشود و خیلی سخت‌تر می‌شود برداشت صحیحی داشت. برای پرخاشگران منفعل که با دشمنی مخفی و منظورهای در لفافه پیچیده سروکار دارند، ارتباطات آنلاین ابزاری ایده‌آل هستند.
- می‌توان همزمان قواعد را نقض و رعایت کرد
افراد پرخاشگر منفعل بیشترین استفاده را از فناوری می‌برند تا قواعد را از طُرُقی مخفی اما بسیار خشمگین‌کننده، زیر پا بگذارند. در مثال زیر، یک دانشجو از استقلال در حال گسترش و راحتی‌اش از نگاه ناظر مادر، با استفاده از فهرست تماس‌های گوشی به عنوان بهترین پوشش، اینطور استفاده می‌کند:
«کِلی دانشجوی سال اولی در شهری دور از خانه است که تازه 18ساله شده. وقتی در شهر خودش است، هر طور بخواهد می‌آید و می‌رود و خیلی هم از این آزادی تازه‌یافته لذت می‌برد. وقتی برای تعطیلات عید به خانه برمی‌گردد، با یکی از دوستانش قرار می‌گذارد. وقتی دارد از خانه خارج می‌شود، مادرش به او می‌گوید که وقتی به خانه دوستش رسید، زنگ بزند و خبر بدهد. کلی می‌داند که اگر تماس نگیرد، مادرش حسابی عصبانی خواهد شد؛ اما از طرف دیگر، او از اینکه مثل یک کودک با او برخورد می‌شود متنفر است. او تصمیم می‌گیرد که شماره مادرش را بگیرد و فقط به اندازه‌ای که زنگ بخورد نگه می‌دارد و بعد سریع قطع می‌کند. یک ساعت بعد از اینکه می‌رسد، مادرش تماس می‌گیرد و با عصبانیت از او می‌پرسد که چرا زنگ نزده و به او می‌گوید که شدیداً نگران بوده. کلی جواب می‌دهد: ‘زنگ زدم. برنداشتی. فهرست تماس را نگاه کن. خودت می‌بینی.’»
- حملات مستقیم را می‌توان به شکل غیرمستقیم انجام داد
تازگی‌ها با یکی از همکاران درباره پدیده پرخاش منفعل آنلاین صحبت می‌کردم. خیلی راحت گفت: «راستش را بخواهی، رفتارهای پرخاشگرانه منفعل، سرگرمی‌های ساده‌ای هستند. این روزها که بیشتر کارها و حرف‌های ما به جای اینکه رودررو باشند، از طریق یک کیبرد اتفاق می‌افتند، جواب‌دادن و تلافی‌کردن از راه‌های پذیرفتنی توسط اجتماع خیلی آسان شده.»
با خودم فکر کردم: «چه اظهارنظر صادقانه‌ای؛ درباره چنین راهِ غیرصادقانه ارتباط.» در واقع، حمله به سایرین بدون رویارویی مستقیم، لذت بی‌واسطه و بلافاصله‌ای است که فناوری‌های امروز فراهم می‌کنند و روش کاری است برای پرخاشگران منفعل.
- مخاطبان تمامی ندارند!
رفتار پرخاشگرانه منفعل معمولاً در برخوردی فرد به فرد رخ می‌دهد. گرچه ممکن است این پرخاش شاهدانی هم داشته باشد، تعداد مخاطبان معمولاً محدود به آنهایی است که در آن لحظه حضور فیزیکی دارند؛ اما درباره رفتار پرخاشگرانه منفعل از طریق این فناوری‌ها، تعداد بالقوه مخاطبان نامحدود است. پیام‌رسان‌ها و ایمیل‌ها و شبکه‌های اجتماعی اجازه می‌دهد، یک پست به تعداد تقریباً بی‌پایانی، بازنشر یا «لایک» شود. دیگر فرد مقابل سوژه عصبانیت مستقیم نیست؛ بلکه با وجود فناوری، حالا می‌توان او را در تمام محله، مدرسه، محل کار یا حتی دنیا تحقیر کرد. علاوه بر این، رفتارهای پرخاشگرانه منفعل از طریق فناوری به طور بالقوه می‌توانند قربانیانشان را بارها و بارها زخمی کنند، چون تصاویر خجالت‌آور، پست‌های ناشناس و کنایه‌ها ممکن است تا ابد روی اینترنت بمانند.
