هفته نامه سلامت - دکتر معصومه همت یار*:
1. نکته مهمی که والدین باید به آن توجه کنند این است که نوزادان را به هیچ وجه سفر نبرند، به خصوص نوزادانی که نارس هستند یا در بدو تولد دچار مشکلاتی بوده اند.
2. کودکان کمتر از 2-1 سال معمولا علاقه زیادی به تحرک دارند؛ چه در آغوش مادر باشند و چه خودشان چهار دست و پار راه بروند. چنین کودکانی در طول سفر باید روی صندلی بنشینند که موجب بی قراری و بی حوصلگی کودک می شود، پس بهتر است چند اسباب بازی متنوع را در اختیار کودک قرار دهید تا با آنها مشغول شود. اگر هم با ماشین شخصی یا قطار سفر می کنید، بهتر است هر چند ساعت یک بار از ماشین پیاده شوید یا کودک را در راهرو قطار راه ببرید.
3. بعد از یک ماهگی کودک، سفر با هواپیما اشکالی ندارد. وقتی کودکی با خود همراه دارید سفرهای شب را انتخاب کنید تا کودک بخوابد. سفرهای بدون توقف هم بهتر هستند.
4. هنگام بلند شدن هواپیما از فرودگاه فشار منفی در گوش ایجاد می شود که موجب درد گوش در کودکان می شود. مکیدن پستانک و شیر خوردن در این زمان موجب کاهش درد می شود پس مادران باید به این نکته توجه داشته باشند و حتما هنگام نشستن و بلندشدن هواپیما شیشه شیر به کودک بدهند. در کودکان بزرگ تر هم می توان شکلات و آبنبات را جایگزین کرد.
5. کودکان به هیچ وجه نباید روی صندلی جلوی ماشین بنشینند. صندلی های مخصوص کودک باید در صندلی پشت ماشین قرار داده شود.
6. با توجه به سرد شدن هوا حتما قبل از ورود به شهر یا هر مکان دیگری از شرایط جوی و دمای هوا اطلاع پیدا کنید. داشتن پتوی کافی و لباس گرم برای کودک و مجهز بودن ماشین به سیستم گرمایشی ضروری است.
7. خوراکی و نوشیدنی بهداشتی و بعضی از تنقلات برای سرگرم کردن کودکان را فراموش نکنید.
8. کودکانی که شیر مادر می خورند مشکل زیادی برای تغذیه آنها وجود ندارد و شیر مادر تمیزترین و مطمئن ترین غذا برای کودک است ولی برای کودکان در سنین بالاتر باید غذاهای بهداشتی خانگی همراه داشت. غذاها باید با دقت تهیه شوند. غذاهایی که قدرت فساد بالایی دارند مانند تخم مرغ، سس، گوشت، سوسیس و کالباس و... غذاهای خطرناکی هستند و ممکن است باعث مسمومیت کودک و حتی خانواده شوند. از غذاهای بین راهی استفاده نکنید، مگر اینکه از بهداشت رستوران اطمینان داشته باشید.
9. آب مصرفی حتما باید جوشیده شده یا آب معدنی باشد.
10. با کودکانی که بزرگ تر هستند در مورد مکان، اطلاعات تاریخی و... صحبت کنید.
11. بعضی از داروها را می توان بدون نسخه تهیه کرد. داروهایی مانند استامینوفن، ضدحساسیت، ضدتهوع، پمادهای ضدسوختگی، قرص اسهال و... برای کودک ضرری ندارند و در صورت لزوم می توانید از آنها استفاده کنید.
12. کرم های مرطوب کننده و ضدآفتاب را هم فراموش نکنید. طی سفر کودک ساعات بیشتری از روز را در معرض نور آفتاب قرار می گیرد. کرم های ضدآفتاب مخصوص کودک تهیه کنید و برای جلوگیری از آفتاب سوختگی نواحی باز پوست کودک را با کرم بپوشانید.
13. دستمال کاغذی، پنبه، ژل ضدعفونی کننده دست، دستمال مرطوب و... همراه داشته باشید.
14. کلاه و عینک و کفش راحتی، جوراب نخی و لباس مناسب را برای رفتن به طبیعت فراموش نکنید.
15. اگر کودک دچار بیماری مزمن مانند آسم، دیابت و... است حتما قبل از سفر به اندازه کافی دارو با خود حمل کنید. گاهی لازم است به دلیل تغییر ساعات در دو منطقه تغییراتی در دوز و ساعت مصرف داروی انسولین ایجاد شود. در این مورد حتما قبل از سفر با پزشک مشورت کنید. هم چنین اگر کودک مبتلا به آسم دارید و قرار است به منطقه سردی سفر کنید، مراقب باشید تا کودک در هوای سرد تحرک زیادی نداشته باشد زیرا سردی هوا باعث تشدید آسم می شود. نسخه کودک را نیز بهتر است در کیف دستی قرار دهید تا اگر به هر دلیلی دارو نداشتید بتوانید آن را از اولین داروخانه تهیه کنید.
16. بعضی از کودکان مبتلا به بیماری قلبی- عروقی، سرطان و... هستند. والدین حتما باید قبل از رفتن به سفر با پزشک کودک مشورت کنند.
17. کودکان مبتلا به بیماری قلبی- ریوی را حتی الامکان به مناطق کوهستانی نبرید. در ارتفاعات احتمال تشدید این بیماری ها، تنگی نفس و مشکلات دیگر وجود دارد.
18. از بردن کودکان به امکان بسیار شلوغ و پرجمعیت خودداری کنید. این اماکن معمولا بهداشتی نیستند و ممکن است کودک به بیماری ویروسی و... مبتلا شود. همچنین احتمال یک لحظه غفلت و گم شدن کودک نیز بیشتر است. اگر مجبور به سفر در چنین مناطقی هستید حتما اسم و شماره تلفن را در یک کاغذ بنویسید و در جیب کودک قرار دهید.
19. در صورت اسهال شدن کودک دستپاچه نشوید. بیشتر اسهال ها در اثر خوردن میوه یا سبزی آلوده و... ایجاد می شوند و ظرف مدت کوتاهی از بین می روند. فقط بهتر است در طول این مدت کودک از غذاهایی مانند ماست و کته و... استفاده کند.
20. پودرهای او آر اس هم مفید هستند و آب از دست رفته بدن را جبران می کنند. در صورتی که اسهال خونی و بدبو باشد، حتما باید کودک را به مرکز درمانی ارجاع داد. پوشک کودک را به موقع عوض کنید چون احتمال سوختگی ناحیه کشاله ران وجود دارد. حتما پماد سوختگی همراه داشته باشید تا در صورت بروز سوختگی از آن استفاده کنید.
*عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی