سرویس فرهنگی فردا: پس از اتفاقات پیش آمده در چند روز اخیر پیرامون اظهارنظر مسعود فراستی در جلسه کمیسیون فرهنگی مجلس و حواشی ایجاد شده از سوی برخی از اهالی سینما در ارتباط با این سخنان محمدرضا کردلو منتقد سینما در یادداشتی در روزنامه وطن امروز نوشت:
نظارت یکی از وظایف طبیعی مجلس شورای اسلامی است که باید در حوزههای مختلف و بیکم و کاست و تعارف صورت پذیرد. بیتردید این نظارت در حوزههای فرهنگی قطعا ضروریتر و البته ظریفتر است.
در شرایطی که اختلافنظرها درباره یکی از فیلمهای جشنواره سیوپنجم فیلم فجر، موجب نامهنگاریهایی میان سینماگران و البته اظهارنظرهای تند و گاها بیادبانه و دور از شأن سینما شده است، سوالی درباره نحوه مدیریت رئیس سازمان سینمایی بر جریان سینمایی وجود دارد؛ اینکه مدیر سینمایی تا چه اندازه باید ضعیف باشد که مباحثات طبیعی سینمایی با نمایندگان مجلس، شرایطی اینچنینی را پدید آورد؟ شرایطی که در آن سینماگران به جان هم بیفتند و رئیس سازمان سینمایی با فرافکنی رفتار طبیعی کمیسیون فرهنگی را به چالشی میان سینماگران تبدیل کند. در میان اظهارنظرهای اخیر از همه زنندهتر تلاشهایی است که برای سلب شأن نظارتی مجلس صورت میگیرد.
رئیس سازمان سینمایی که برای ارائه توضیحات به کمیسیون فرهنگی روانه مجلس شده بود، با پاسخهایی پرتناقض شبیه رفتاری که با حضور در برنامه «هفت» از خود نشان داده بود، تلاش کرده است اشکالات متعدد جشنواره سیوپنجم را در میان شعارهای تکراری لاپوشانی کند. او همه اشکالات جشنواره پراشتباه سیوپنجم را ندیده و در حد مجادله لفظی با یک برنامه تلویزیونی که خود او پیشتر مدعی بود، کسی آن را نمیبیند، تقلیل پیدا کرده است. به نحوی که پس از حضورش در مجلس با بیپاسخ گذاشتن همه انتقادات وارد به جشنواره، با فرار رو به جلو از نمایندگان درباره برنامه هفت مطالبه کرده و گویا خواستار تعطیلی این برنامه شده است.
حجتالله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی درباره ضرورت ایجاد راهکاری برای بهتر شدن رابطه صداوسیما با سینماگران و تبلیغ فیلمهای سینمایی از طریق رسانه ملی، گفت: از نمایندگان مجلس انتظار میرود در اینباره به سازمان سینمایی و سینماگران یاری رسانند. در واقع این موضوع یکی از اصلیترین مطالبات سینماگران از مجلس محسوب میشود چرا که حدود 4 سال به زبانهای مختلف مانند مکتوب و شفاهی با مسؤولان رسانه ملی درباره تبلیغ مناسب فیلمهای سینمایی مکاتبه کردهایم اما هنوز نتیجهای حاصل نشده است. رئیس سازمان سینمایی گفته است: متاسفانه خصومت رسانه ملی با سینما در برخی برنامههای تلویزیونی در ایام سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر بیشتر نمایان شد و موجبات ناراحتی هنرمندان را فراهم کرد. ایوبی درباره صحبتهای فراستی مبنی بر اینکه انتقادهای او و مجری برنامه «هفت» رای داوران جشنواره فیلم فجر را تغییر داده و این به معنای زیرسوال بردن استقلال و اعتبار جشنواره است، با نایدیده گرفتن اعتراضات پیاپی سینماگران که اتفاقا «هفت» همه آنها را پیشبینی کرده بود، مدعی شده است ادعاهای آقایان افخمی و فراستی در رابطه با جشنواره درست از آب درنیامده است. ایوبی در میان هجمههای سیاسیاش به سینماگران هم رحم نکرده است و با ناشیانه خواندن انصراف برخی نامزدهای سیمرغ گفته است: سطح داوران بسیار بالاتر از این است که بخواهند تحت تاثیر صحبتهای این آقایان قرار گیرند و برای اثبات آزادگی داوران همین بس که انصراف غیرحرفهای و ناشیانه برخی نامزدها از ادامه مسابقه، هیچ تاثیری بر رای داوران نگذاشت.
اما حضور چالشی رئیس سازمان سینمایی در کمیسیون فرهنگی و تبدیل آن به یک چالش برای سینما از آنجایی قابل تامل است که وی طبیعیترین وظیفه مجلس یعنی نظارت را نمیپذیرد و میگوید: سوالی که برای برخی نمایندگان کمیسیون فرهنگی مطرح بود این بود که آیا قبل از اکران فیلمها میتوانند آنها را بازبینی کنند که من با این موضوع مخالفت کردم و اعلام کردم این امری غیرقانونی است.
در عین حال احد آزادیخواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی درباره جلسه با ایوبی و مدیران سینمایی میگوید: انتقاد کمیسیون فرهنگی به داوریها از این باب بود که چرا منتقدانی از میان هنرمندان دارد و دوتابعیتیبودن برخی داورها را اشکالی جدی برای جشنواره میدانند. اگرچه رئیس سازمان سینمایی این مهم را ایرادی برای داوری جشنواره ندانست اما نمایندگان قانع نشدند و بر این انتقاد خود اصرار ورزیدند. دوتابعیتی الزاما به معنای ضد نظام بودن نیست و کسی چنین توهینی به داوران نکرده است و در ملی و انقلابی بودن آنها شکی نیست بلکه نمایندگان به طورکلی بر انتخاب داوران با تابعیت محض ایرانی تاکید داشتند. این نماینده به دیگر انتقادهای نمایندگان اشاره کرد و گفت: برخی از آثار نمایش دادهشده از نظر نمایندگان مقبول نبود و به طور مثال دیالوگهای فیلم «گشت ارشاد 2» را در تراز نظام جمهوری اسلامی ایران ندیدند، ضمن آنکه قاعدتا باید نقش کمیسیون فرهنگی مجلس در اعمال نظر بیشتر شود. از نظر نمایندگان، رسانه ملی حق نقد جشنواره را دارد اما باید شرایط دفاع را نیز برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد کند.
با این همه تلاشها برای بستن دهان منتقدان ادامه دارد و گزارههایی مانند «مشکل سینما باید در سینما حل شود» از سوی معدودی از سینماگران نیز به این جهت مطرح میشود که نقش نظارتی مجلس را زیر سوال ببرد. با این همه البته باید از مطرحکنندگان این موضوع سوال کرد؛ مگر جشنواره سیوپنجم فیلم فجر که بدون نظارت مجلس و سایر نهادها برگزار شد در دل خود سینما نبود؟ مگر مجریان فجر و نامزدها و داورها و برگزیدگان همه سینمایی نبودند، چرا مشکلات این جشنواره پس از گذشت 2 هفته از اختتامیه هنوز تمامی ندارد و جدالهای لفظی سینماگران ادامه دارد؟