اگرچه بزرگی و تورم اجزای سیستم لنفی،ارتباطی به فوق تخصص غدد ندارد، ولی به هر حال با توجه به این که متخصص بیماری‌های داخلی باید به همه بیماری‌ها اشراف نسبی داشته باشد و بیماران را راهنمایی کند، این مبحث را توضیح می‌دهم:
گره‌های لنفی که بیشتر مردم به آنها غده لنفی می‌گویند در همه جای بدن وجود دارد. این گره‌ها در واقع محل تجمع سلول‌های دفاعی بدن هستند. شبکه لنفاوی از تعداد زیادی گره و رگ‌های به هم پیوسته تشکیل شده است و یک سیستم دفاعی کامل ایجاد می‌کند. به این ترتیب مشخص است هر وقت کار دفاعی بدن زیاد می‌شود، این گره‌ها ورم می‌کنند و گاه دردناک و آزار دهنده می‌شوند. به‌این ترتیب وقتی ما متوجه گره‌های لنفی می‌شویم که در واقع اینها بزرگ شده اند .
اکنون باید به پرسش اساسی این بحث پاسخ دهم که: علت بزرگی این غده‌ها چیست و درمان آن چگونه است؟ واقعیت این است که علل بزرگی این غده‌ها بسیار زیاد است. هرگونه عفونت میکروبی دهان و دندان‌ها می‌تواند باعث بزرگ شدن گره‌های لنفی در منطقه زیر فک‌ها شود. عفونت‌های حلق و حنجره هم براحتی موجب بزرگ‌شدن گره‌های اطراف گردن شده و بیمار در بسیاری موارد نگران می‌شود و به پزشکان مختلف از جمله فوق‌تخصص غدد مراجعه می‌کند. گره‌های لنفاوی زیر بغل نیز در اثر عفونت‌های دست و پستان بزرگ می‌شوند.
گاهی برخی بیماری‌های میکروبی یا بعضی ویروس‌ها می‌توانند گره‌های لنفی مناطق وسیعی از بدن را متورم کنند. به عنوان مثال تب مالت و سل و ویروسی به نام سیتومگال، توانایی وسیعی در تورم گره‌های لنفی دارند.
ازجمله بیماری‌هایی که باعث بزرگ شدن گره‌های لنفی می‌شود، بدخیمی‌ها است. البته توجه به این نکته بسیار مهم است که این بیمارها به عنوان علت بزرگی غده‌های لنفی بسیار کمیاب و در مقابل بیماری‌های خوش‌خیم خیلی شایع هستند.
برخی بدخیمی‌ها مثل بدخیمی دستگاه لنفاوی و سلول‌های سفید خون موجب بزرگی گره‌های لنفی در خیلی از قسمت‌های بدن شده و این در حالی است که بدخیمی اندام‌های خاص موجب بزرگی غده‌ها در مناطق خاص می‌شود. به عنوان مثال بدخیمی‌های پستان باعث بزرگی گره‌های زیر بغل می‌شوند و بزرگی گره‌های گردن در اثر بدخیمی حنجره و تیروئید رخ می‌دهد.
در مجموع باید گفت بزرگی غده‌های لنفی خود خطری ندارد و مهم علت آن است. وظیفه پزشک، پیدا کردن علت بزرگی این اعضاست و با مشخص شدن علت بزرگی این غده‌ها راه درمان نیز مشخص خواهد شد.
دکتر رضا کریمی- فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم
