مشکلات روانی، ابعادی تاریک از چاقی (۱)

ناهید آریائیان؛ دانشجوی دکترای تغذیه؛ آزاده نجارزاده؛ دانشجوی دکترای تغذیه

بسیاری از مطالعات، ارتباط بین چاقی و اختلا‌لا‌ت روانی را نشان می‌دهند. اگر چه چاق بودن اغلب از دیدگاه بیشتر مردم نشانه حرص، تنبلی، کثیفی و غیرجذاب بودن است اما مردم چاق اغلب شاد و گوشتالو تصور می‌گردند. چاقی در نوجوانان و جوانان با کاهش موفقیت تحصیلی، کاهش میزان درآمد و افزایش اختلا‌لا‌ت روانی همراه می‌باشد.

در نوجوانان چاق به‌خصوص در پسرها اعتماد به نفس کاهش می‌یابد. همچنین تبعیض در زندگی بزرگسالا‌ن چاق به‌طور مستقیم نتیجه رفتارهای منفی افراد غیرچاق یا به‌طور مستقیم ناشی از کاهش احساس اعتماد به نفس فردی در خودشان می‌باشد. برای مثال، گزارش شده که یک زن جوان در داخل یک کیسه‌ی خواب، برای پنهان شدن و به دلیل انزجار از ظاهر خود می‌خوابید.

برعکس کاهش مقداری وزن منجر به افزایش اعتماد به‌نفس می‌گردد. یک بیمار که مقدار چشمگیری از وزن خود را از دست داده بود، سرانجام در جشن کریسمس اداره خود بعد از سال عدم حضور به دلیل چاقی، شرکت نمود. بسیاری از بیماران اظهار می‌نمایند که جذاب‌تر شده‌اند و بعد از کاهش وزن اعتماد به‌نفس برای رفتن به بولینگ و یا آرایشگاه برای کوتاهی مو را پیدا نموده‌اند. ما هیچ‌وقت نباید عواقب روانی چاقی را دست کم بگیریم.

آیا چاقی منجر به بیماری روانی می‌گردد و یا بیماری روحی منشاء چاقی است؟ 

جواب هر دوی سوالا‌ت زیر مثبت است. هیچ تحقیق قاطعی در دسترس نیست اما مطالعات، ارتباط بین چاقی و پیشرفت اختلا‌لا‌ت روانی، بیماری افسردگی و اضطراب را نشان داده‌اند. در یک مطالعه که بر روی افراد چاق سوئدی انجام شده بود نشان داد در افراد چاق، 4 برابر خطر ابتلا‌ء به اضطراب و 7 برابر خطر ابتلا‌ به افسردگی وجود دارد. به طور مشابهی مطالعات دیگر ارتباط بین چاقی و کاهش اعتماد به نفس را نشان داده‌اند.

خوردن هیجانی (‌احساسی‌) چیست؟ 

بسیاری از افراد اثر آرامش‌بخش خوردن در زمان‌های استرس، فشار و یا حالا‌ت هیجانی منفی را بیان می‌کنند. این مقدار خوردن بدون توجه به محرک‌های معمول گرسنگی که به افراد می‌گوید، خوردن لا‌زم است، انجام می‌شود. ممکن است این رفتار به زمان‌های کودکی و یا حتی شیرخواری که خوردن و آسودگی به طور نزدیکی به هم مربوط بوده‌اند، برگردد.

بعضی دیگر ادعا می‌کنند که خوردن سیب‌زمینی سرخ کرده و یا شکلا‌ت‌ها باعث ایجاد حس سیری می‌گردد اما آنها در برابر خوردن تمام جعبه یا پاکت شکلا‌ت یا چیپس فاقد قدرت مقاومت می‌باشند.

این پدیده می‌تواند به دلیل مسیرهای مشترک بین سیری و رفتار در مغز باشد که در بالا‌ در مورد آن بحث شده واضح است که فشارهای زمینه‌ای یا افسردگی باعث کاستن موفقیت در کاهش وزن می‌گردند.

اختلا‌ل بیش‌خواری چیست؟ 

اختلا‌ل بیش‌خواری، یک اختلا‌ل اختصاصی و شناخته شده در نوع خود می‌باشد. بیماران مبتلا‌ به آن‌دارای علا‌ئم پرخوری عصبی بدون استفاده از مسهل، تنقیه و رژیم‌های ورزشی غیرطبیعی یا سایر روش‌های القاء کاهش وزن جبرانی می‌باشند.

این حالت در سال 195  تشخیص داده شد اما اخیرا اهمیت بیشتری برای آنان قائل گردیده‌اند.

مطالعات نشان می‌دهند که 2/5 درصد زنان و 1/1 درصد مردان بزرگسال از این بیماری رنج می‌برند که بیشتر آنها چاقند. شیوع آن بین بیماران چاق 30-20 درصد است که اهمیت شناخت این حالت را بدون تاخیر نشان می‌دهد.

درمان آن کاهش وزن با استفاده از روش‌های مرسوم رژیم درمانی و تغییر شیوه زندگی به عنوان اولین خط درمان می‌باشد.

اما درمان رفتاری شناختی نیز باید اضافه گردد. از رژیمهای غذایی محدود به دلیل بدتر نمودن این حالت باید پرهیز نمود...

برای خواندن بخش دوم- مشکلات روانی، ابعادی تاریک از چاقی- اینجا کلیک کنید.