کاروتنوئیدها رنگدانه هایی هستند که برخی میوه ها و سبزیجات رنگ روشن خود را مدیون آنها هستند. اما جدا از ظاهر و رنگ های زیبایی که به آنها می بخشند، کاروتنوئیدها آنتی اکسیدان هایی قدرتمند محسوب می شوند که از ظرفیت بالایی برای از بین بردن رادیکال های آزاد و محافظت از سلول ها و بافت های بدن در برابر آسیب اکسیداتیو برخوردار هستند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایزی هلث آپشنز"، شش کاروتنوئید اصلی وجود دارند که شامل بتا-کاروتن، آلفا-کاروتن، بتا-کریپتوکسانتین، لوتئین، زاکسانتین و لیکوپن می شوند. و شگفت زده خواهید شد وقتی بدانید که این کارتنوئیدها برخی فواید سلامت بسیار مهم و چشمگیر را ارائه می کنند.
محافظت از بینایی
کاروتنوئیدها می توانند به محافظت از چشمان شما در برابر یکی از دلایل اصلی نابینایی، شرایطی که به نام انحطاط ماکولا مرتبط با افزایش سن شناخته می شود، کمک کنند.
در یک مطالعه بزرگ که با حضور 102,046 شرکت کننده طی بازه زمانی 24 تا 26 سال انجام شد، مصرف بالاتر دو کاروتنوئید لوتئین و زاکسانتین با کاهش خطر ابتلا به انحطاط ماکولا مرتبط با افزایش سن به میزان 41 درصد پیوند خورده بود.
لوتئین و زاکسانتین توانایی ایجاد سد دفاعی و جذب مقدار قابل توجهی از نور آبی که موجب آسیب ماکولا می شود را دارند. و ویژگی های آنتی اکسیدانی این کاروتنوئیدها از چشمان شما در برابر اثرات اکسیداتیو پس از مواجهه با نور آبی که پیش‌تر رخ داده اند نیز محافظت می کند.
به گفته پژوهشگران، روزانه باید حداقل شش میلی گرم کاروتنوئید مصرف شود تا از فواید آنها برخوردار شوید. شما می توانید این هدف را به راحتی و از طریق مصرف یک ذرت شیرین و یک فنجان کدو مسمای تابستانی یا زمستانی محقق کنید.
پیشگیری از پوکی استخوان
به واسطه تغییرات هورمونی که طی یائسگی رخ می دهند، زنان بالای 50 سال در معرض خطر بیشتری برای از دست دادن توده استخوانی و ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. خوشبختانه، بتا-کریپتوکسانتین کاروتنوئیدی است که می تواند به پیشگیری از وقوع این شرایط کمک کند.
بتا-کریپتوکسانتین که در مواد غذایی مانند فلفل ها، کدو تنبل، اسفناج، پاپایا و نارنگی یافت می شود، از تجزیه بافت استخوانی در بدن توسط سلول های استخوان‌کاه (استئوکلاست) پیشگیری می کند.
در حقیقت، زمانی که پژوهشگران شرایط 457 زن یائسه را مورد بررسی قرار دادند، خطر پوکی استخوان در آنهایی که بالاترین سطوح کاروتنوئید بتا-کریپتوکسانیتن را در بدن خود داشتند، 93 درصد کمتر بود.
مطالعه ای دیگر با حضور 946 شرکت کننده نشان داد آنهایی که بیشترین میزان مصرف کاروتنوئیدها برابر با 23.7 میلی گرم در روز را داشتند، نسبت به آنهایی که کمترین میزان مصرف کاروتنوئیدها برابر با 7.3 میلی گرم یا کمتر را داشتند، 51 درصد احتمال کمتری داشت با خطر شکستگی لگن مواجه شوند.
برای این که درک بهتری از این اعداد و ارقام داشته باشید، اجازه دهید به این نکته اشاره داشته باشیم که با مصرف تنها یک فنجان اسفناج (13.8 میلی گرم) و نوشیدن یک فنجان آب هویج (22 میلی گرم) به راحتی می تواند هدف روزانه 23.7 میلی گرمی در زمینه مصرف کاروتنوئید را محقق سازید.
مبارزه با بیماری قلبی عروقی
کاروتنوئیدها از توانایی منحصر به فرد حل شدن هم در چربی و هم در آب برخوردار هستند که به معنای آن است می توانند از طریق لیپیدها، کلسترول و چربی ها در بدن گردش کنند. از این رو، کاروتنوئیدها توانایی ویژه ای برای تاثیر مستقیم بر شریان ها، کاهش غلظت و سفتی دارند، که ممکن است به آترواسکلروز (تصلب شرایین)، یکی از شایع‌ترین انواع بیماری قلبی، منجر شود.
و به گفته پژوهشگران، توانایی کاروتنوئیدها در کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب از پتانسیل کاهش خطر بیماری عروق کرونر قلب تا 12 درصد، و خطر سکته مغزی تا 18 درصد برخوردار است.
تمام کاری که باید برای بهره‌مندی از فواید کاروتنوئیدها انجام دهید خریدی هوشمندانه و استفاده از میوه ها و سبزیجات تازه با رنگ هایی روشن و درخشان است.
از بهترین منابع برای کاروتنوئیدها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هویج
- گوجه فرنگی
- کدو تنبل
- کیل
- آب سبزیجات
- کولارد
- اسفناج
- سیب زمینی شیرین
- برگ شلغم
- زردآلو
