مهدی باقری کارگردان مستند بلند «در جستجوی خانه خورشید» که در بخش مسابقه یازدهمین جشنواره «سینما حقیقت» حضور دارد، گفت: این مستند درباره خیابان ناصرخسرو است و می توان آن را در ادامه پروژه ای دانست که از 2 سال پیش با مستند «اهالی خیابان یک طرفه» که درباره خیابان سی تیر ساخته شده بود، آغاز شد.
وی با اشاره به اینکه در تعریف یک خطی این اثر مستند آمده است «140 سال زندگی، عشق و نفرت در خیابان ناصر خسرو»، بیان کرد: طراحی، تحقیق، پژوهش و فیلمبرداری این مستند از اردیبهشت 95 آغاز و تا اواخر شهریور ماه 96 ادامه داشت.
کارگردان مستند «افسونگر ساسانی» توضیح داد: «در جستجوی خانه خورشید» به مدت 70 دقیقه ساخته شده است و سعی کردیم نگاه متفاوتی نسبت به دیگر آثار شهری که در ایران ساخته شده است، داشته باشیم. می توان گفت نگاه ما به مکان در این مستند صرفا نگاه کرونولوژیک نیست بلکه این مستند خوانشی است که از یک مکان شروع می شود و سعی کردیم تا این خوانش را به وضعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران در 140 سال گذشته تا امروز نزدیک کنیم.
وی تاکید کرد: ناصرخسرو بخشی از یک پروژه شهری است که قرار است سه مستند از آن ساخته شود و خیابان ها در این مستندها بهانه ای است که هم به تاریخ بپردازیم و بعد از آن به وضعیت اجتماعی، فرهنگی و مردمی که ساکن این خیابان ها هستند پرداخته شود. در پروژه قبلی «انتهای خیابان یک طرفه» که به خیابان سی تیر در تهران اشاره شده بود به دلیل شکل و موقعیتی که این خیابان داشت، به سمت بررسی زندگی هشت نفری که ساکن خیابان سی تیر بوده و هستند رفتیم.
باقری گفت: ناصرخسرو یکی از خیابان های ویژه به شمار می رود زیرا مرز بین تهران قدیم و تهران مدرن بعد از قاجار و پهلوی است. ابتدای این خیابان به محله بازار وصل است و انتهای آن به محله دولت یا میدان توپخانه متصل می شود یعنی این مرز بین دو نقطه شهری و دو لحظه تاریخی به شمار می رود. این خیابان در قدیم یک گذر برای رفتن مردم از شهر قدیم به شهر جدید بود.
وی توضیح داد: زمانی که درباره خیابان ها و یا یک مکان شهری در ایران فیلم ساخته می شود نگاه تاریخ نگاری صرف در مستند دیده می شود. در این نگاه همیشه از بالا به مکان شهری مورد نظر نگاه می شود که این امر باعث می شود اصل زندگی مردم در این نوع از مستندها حذف شود. البته من منکر لزوم ساخت چنین مستندهایی نیستم، اما نگاهی که در این پروژه دنبال می شود این است که ارتباط زندگی مردم در دوره های مختلف با یک مکان شهری را پیدا کنیم.
کارگردان مستند «مهربانو» ادامه داد: نباید این را فراموش کرد که براساس انتخاب خیابان، فرم برخورد و نوع به تصویر کشیدن موضوع در مستند متفاوت است، به عنوان مثال فرمی که در مستند «اهالی خیابان یک طرفه» اجرا شده است امکان نداشت که برای مستند «در جستجوی خانه خورشید» و خیابان ناصرخسرو به دلیل ویژگی های خاص تاریخی، اجتماعی و از همه مهم تر سیاسی این خیابان، دنبال شود.
وی تاکید کرد: نباید فراموش کرد که همیشه پشت خیابان ها، خانه هایی است که مردم در آن زندگی می کنند. اگر بتوانیم به زندگی مردمی که در پس کوچه های خیابان ها زندگی می کنند و در ارتباط با آن مکان شهری خاص هستند، نزدیک شویم آن وقت می توانیم در آن مستند هم تعریف اجتماعی و هم تعریف تاریخی داشته باشیم و حتی پای خود را فراتر بگذاریم و زندگی اهالی آن منطقه را روایت کنیم تا افرادی که مستند را می بینند احساس هویت به مکان شهری خود داشته باشند.
این کارگردان توضیح داد: در این مستند برخلاف «اهالی خیابان یک طرفه» به شخصیت های خیابان پرداخته نشده است. البته مستند دارای یک شخصیت غایب و نامیرا است و شاهد تمام اتفاقات این خیابان از ابتدا تا به امروز است. در تعریف این شخصیت می توان به شخصیت اصلی «صد سال تنهایی» اشاره کرد که این شخصیت نامیرا است و گویا تاریخ کشور خود را مرور می کند.
باقری در پایان در پاسخ به این پرسش که نام این مستند برچه اساس انتخاب شده است، گفت: خورشید دختری است که راوی فیلم عاشق او است به همین دلیل نام فیلم «در جستجوی خانه خورشید» گذاشته شده است. صدای راوی توسط مرتضی پایه شناس از جمله فیلمسازان سینمای کوتاه اجرا شده است، البته در بخشی از فیلم با توجه به اینکه روایت اول شخص است از صدای من نیز استفاده شده است.
