بیشتر افراد معمولاً به منابع آب مورد استفاده خود، فکر نمیکنند؛ زیرا به راحتی میتوانند آب تصفیهشده بخرند یا سیستم تصفیه آب خانگی داشته باشند. با این حال، اگر یک بلای طبیعی مانند توفان، زلزله یا مشکلات دیگری باعث ایجاد اختلال در دسترسی به منابع آب شود، چه میکنید؟ یا زمانی که در حال مسافرت هستید یا به پیکنیک رفتهاید، آیا میزان خالصی منبع آبی که پیدا میکنید، برایتان مهم است؟بیماریهایی که از طریق آب انتقال داده میشوند، باعث میشوند سالانه بیش از سه میلیون نفر جان خود را از دست بدهند. علائم رایجی که پس از نوشیدن آب آلوده بروز میکند، عبارت است از استفراغ، درد شدید شکم، تب و اسهال. اگر به باکتری E.coli آلوده شوید، ممکن است مرگبار باشد. این باکتری معمولاً از گوشت خام یا گوشتی که کم پختهشده منتقل میشود؛ اما از طریق آب نیز ممکن است وارد بدن شود.
احتمالاً بدترین و رایجترین منبع آلودگی آب، مدفوع است. در مورد این موضع باید روراست بود. همه انسانها مدفوع دارند و میزان کمی از این مدفوع نیز میتواند باعث آلودگی آب شود. در ادامه تنها به چند مورد از میکروبهایی که از طریق مدفوع انتقال مییابند، اشاره خواهیم کرد.
همچنین آب ممکن است حاوی ویروسهایی مانند هپاتیت A، نوروویروس، روتاویروس و آنتروویروس باشد.
از آنجا که نمیتوان فهمید چه زمانی چنین اتفاقی میافتد و شما به آب خالص نیاز خواهید داشت، اطلاعاتی که در ادامه آورده شده، بسیار مفید است و شاید روزی همین اطلاعات جان شما را نجات دهد. همواره به خاطر داشته باشید که اگر به آلوده بودن آب شک دارید، حتماً آن را تصفیه کنید. حتی آبی که از دل کوه بیرون میآید و سالم به نظر میرسد، ممکن است حاوی نوعی پروتوزا به نام Giardia باشد که میتواند شما را به شدت بیمار کند.
همواره به خاطر داشته باشید بسیاری از فیلترهای آب، آب را تصفیه نمیکنند، بلکه آن را تمیز میکنند. این فیلترها کثیفیها و چیزهایی که باعث کدر شدن آب میشوند را از بین میبرند؛ اما نمیتوانند باکتریها، مواد شیمیایی یا ویروسها را از بین ببرند.
در ادامه چند روش سریع و راحت برای تصفیه آب توضیح داده شده است.1. تمیز و تصفیه کردن
اگر آب کدر است یا ذرات معلقی در آن وجود دارد، اولین و بهترین کاری که باید انجام دهید، تمیز کردن آب است. سپس میتوانید آب را تصفیه کنید. به خاطر داشته باشید تمیز کردن و تصفیه کردن دو فرآیند متفاوت هستند.
برای تمیز کردن آب، روشهای زیادی وجود دارد؛ اما در شرایط اضطراری این روش، احتمالاً سادهترین روشی است که میتوانید به کار بگیرید. یک جوراب پنبهای و ورزشی بردارید و نایلونی مانند تکهای از جورابشلواری داخل آن قرار دهید. حالا آب را داخل جوراب بریزید و منتظر بمانید تا آب از آن رده شده و داخل ظرف دیگری بریزد. ظرفی که انتخاب میکنید، باید حتماً تمیز باشد. شما میتوانید این فرآیند را با استفاده از یک جوراب تمیز دیگر یا یک فیلتر قهوه تکرار کنید. زمانی که آب از حالت کدری درآمد، میتوانید مرحله تصفیه را آغاز کنید.
2. استفاده از ماده سفیدکننده یا ید
هر دو ماده شیمیایی مذکور، ویروسها را از بین میبرند؛ اما نمیتوانند تعداد زیادی از پروتوزاها را بکشند. با این حال، اگر تنها از این روش میتوانید استفاده کنید، پس چارهای ندارید. هرگز از ماده سفیدکننده معطر یا آنهایی که رنگها را از بین نمیبرند، استفاده نکنید. 2 قطره ماده سفیدکننده برای یکچهارم گالن و 6 قطره برای یک گالن آب (معادل 3٫78 لیتر) استفاده کنید. پس از اضافه کردن ماده سفیدکننده یا ید، آن را هم بزنید و 30 دقیقه منتظر بمانید.
3. جوشاندن
این روش بهترین روش تصفیه آب در شرایط اورژانسی است. جوشاندن آب به مدت 1 دقیقه، ویروسها، باکتریها و پروتوزاها را از بین میبرد. اگر در ظرف را بگذارید، آب زودتر جوش میآید. تا زمان جوشیدن کامل آب منتظر بمانید، سپس اجازه دهید که 1 دقیقه کامل بجوشد. زمانی که آب به اندازه کافی سرد شد، آب را از قابلمه به ظرف دیگری انتقال دهید.
4. استفاده از قرصهای تصفیهکننده
اگر از قبل برای مسافرت یا پیکنیک خود برنامهریزی کرده باشید، میتوانید چند عدد از این قرصهای تصفیهکننده ارزانقیمت را تهیه کنید. معمولاً باید یک قرص را داخل یکچهارم گالن آب بیندازید و 4 ساعت منتظر بمانید تا قرص، کار خود را انجام دهد. این روش، بسیار راحت و مقرونبهصرفه است.
5. استفاده از نور خورشید
در بدترین شرایط، نور خورشید به تنهایی میتواند برای تصفیه آب مورد استفاده قرار گیرد. این که تمام موجودات داخل آب از این طریق از بین برود یا خیر، بستگی به نوع موجودات داخل آب دارد. با این حال، در بدترین حالت، آبی که توسط نور خورشید تصفیه شود، بهتر از آبی است که کلاً تصفیه نشده است.
پس از تمیز کردن آب، آن را در یک ظرف پلاستیکی یا شیشهای تمیز بریزید و در ظرف را ببندید تا مجدداً آلوده نشود. ظرفهایی که درهای لاستیکی سفت دارند، بسیار مناسب هستند. این ظرفها را به مدت 6 ساعت یا بیشتر در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید. نور خورشید آب را به اندازهای گرم میکند که تمام میکروبهای آن کشته میشوند و اشعه UV تقریباً تمام موجودات دیگر را از بین میبرد. باز هم یادآوری میکنیم که این روش همانند جوشاندن، 100 درصد آب را تصفیه نمیکند؛ اما بهتر از آب آلوده است.