اگر فهرستی تهیه کنیم شامل همه موجوداتی که از ابتدا تا کنون روی زمین بوده‌اند -از ریزترین قارچ‌ها تا بزرگترین پستانداران- طبق تخمین بیولوژیست‌ها 99 درصد از آنها در بخش منقرض‌شده قرار می‌گیرند.
از کجا می‌دانیم؟
دیرین‌شناسان همه روزه مشغول یافتن فسیل موجوداتی هستند که پیش‌تر هرگز کشف نشده بودند، حتی هر سال موجودات زنده‌ای را روی زمین می‌یابیم که قبلا از وجودشان بی‌خبر بودیم. بنابراین اگر آنها تعداد دقیق موجودات زنده در گذشته و حال را نمی‌دانند، از کجا می‌توانند تعداد دقیق منقرض‌شده‌ها را اعلام کنند؟
این یک بازی ریاضی است. دانشمندان می‌دانند که گیاهان و جانوران تنها در شرایطی خاص فسیل می‌شوند: معمولا در سنگ‌های رسوبی، و تقریبا فقط در شرایطی که دارای اندامی سخت نظیر استخوان، پوسته (مثل صدف و لاک)، یا دندان بوده باشند. آنها این را هم می‌دانند که بسیاری از فسیل‌ها در اثر حرکات پوسته زمین از دست رفته‌اند و هیچ راهی برای دسترسی به آنها وجود ندارد.
با ترکیب دانش‌مان پیرامون این محدودیت‌ها، حجم صخره‌های زمین و تعداد موجودات کشف‌شده تا به امروز، آنها استدلال می‌آورند که فهرست امروزی موجودات کره زمین تنها یک سر انگشت از کل موجوداتی است که در خشکی و دریاهای سیاره آبی ما می‌زیسته‌اند. به همین دلیل هم می‌گویند که اکثریت غالب موجودات زنده زمین منقرض شده‌اند.
چه چیزی عامل آن بوده است؟
خبر خوش این است که طبق گفته متخصصین، بیشتر موجودات زنده در اثر سالخوردگی مرده‌اند. طول بقای گونه‌های زنده از 1 میلیون سال (برای پستانداران) تا 11 میلیون سال (برای آبزیان بی‌مهره) تخمین زده می‌شود.
اما چندان هم خوش‌خیال نباشید. سیاره ما تا امروز 5 انقراض بزرگ را به خود دیده که اولین‌شان به 440 میلیون سال قبل باز می‌گردد. بدترین انقراض سومین آنها بوده که حدود 250 میلیون سال قبل به وقوع پیوست و 96 درصد از زندگی را از سطح زمین محو کرد. اما حیات راهی یافت و حتی توانست چهارمین و پنجمین انقراض‌ها را هم پشت سر بگذارد. پنجمین انقراض بزرگ همانی است که گمان می‌رود برخورد یک شهاب سنگ در حوالی 65 میلیون سال قبل عاملش بوده باشد و 88 درصد از جانداران آن زمان را از بین برد. الوداع دایناسورها!
اما چه خبر از امروز؟ متخصصین بر این باورند که ششمین انقراض بزرگ در راه است. تخمین‌ها متفاوت است، اما روزانه بین چند ده تا چند صد گونه زنده از بین می‌روند. با این نرخ، فقط چندده‌هزار سال طول می‌کشد تا تعداد جانداران منقرض شده توسط ششمین رویداد از این نوع، با انقراض سوم برابری کند. این بار اما نمی‌توان یک جسم فضایی را مقصر دانست. زیرا مقصر اصلی خود ما انسان‌ها هستیم.
