تا حالا شده بخواهید یادآوری چیزی را در ذهن‌تان متوقف کنید و توان انجام این کار را نداشته باشید؟
دانشمندان بالاخره راز این موضوع را کشف کردند. آنها فرآیند شیمیایی را در منطقه حافظه مغز کشف کرده‌اند که امکان سرکوب افکار ناخواسته را فراهم می‌آورد.
این تحقیقات می‌توانند راهنمایی برای کشف راه‌حل این مشکل باشند که چرا برخی افراد نمی توانند افکار ناخوانده و ناخواسته مداوم را کنار بگذارند؟ این مشکل یکی از علائم اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه، افسردگی و روان‌گسیختگی است.
محققان می‌گویند کنترل افکار یکی از بنیانهای اصلی تندرستی و سلامت روانی است.
پروفسور مایکل اندرسون از دانشگاه کمبریج که هدایت این تحقیقات را بر عهده داشته، می‌گوید: «هنگامی ظرفیت حافظه پر شود، می‌تواند دلیل اصلی بسیاری از علائم تضعیف‌کننده فرد و آمادگی ابتلا به ناتوانی‌های روانی باشد. از این علائم می‌توان به خاطرات مزاحم، تصاویر، توهمات، اندیشه‌ها و نگرانی مداوم اشاره کرد.»
در این مطالعه از شرکت‌کنندگان خواستند که مجموعه‌ای از زوج کلمات غیر مرتبط همچون خزه/شمال یا مصیبت/سرکه را حفظ کنند.
آنگاه آنها باید به سیگنالهای قرمز یا سبز واکنش نشان می‌دادند. اگر سیگنال سبز بود، از آنها انتظار می‌رفت که زوج دیگر کلمه را در ذهن فراخوانی کنند و اگر سیگنال قرمز بود باید سعی می‌کردند جلوی یادآوری آن کلمات را بگیرند.
طی این مدت هم مغز آنها برای تشخیص تغییرات جریان خون توسط FMRI و برای اندازه‌گیری تغییرات شیمیایی مغز توسط MRS مانیتور می‌شد.
محققان در این آزمایش‌ها ماده شیمیایی (انتقال دهنده عصبی) ویژه‌ای با نام گابا را مشاهده کردند که می‌تواند کلید این موضوع باشد.
گابا در حقیقت انتقال‌دهنده عصبی اصلی با عملکرد مهارکننده در مغز انسان است. در واقع یک سلول عصبی ماده‌ای را آزاد می‌سازد تا فعالیتهای دیگر سلولهای مرتبط و نزدیک به خود را سرکوب ساخته یا تحت تاثیر قرار دهد.
این مطالعات نشان داده افرادی که بیشترین غلظت گابا را در هیپوکامپوس مغز خود (مرکز حافظه) دارند، با قدرت بسیار بیشتری خاطرات و افکار ناخواسته را مسدود می‌کنند.
پروفسور اندرسون می‌گوید: «در این میان هیجان انگیز است که اکنون قسمت اصلی و خاص داستان را فهمیده‌ایم. قبلا می‌گفتیم که فلان بخش مغز روی بهمان کارایی آن تاثیر می‌گذارد. اما حالا می‌دانیم که دقیقا کدام انتقال‌دهنده‌های عصبی در این زمینه مهم هستند.»
این کشف ممکن است امیدی تازه برای درمان برخی بیماری‌ها و مشکلات همچون اسکیزوفرنی، اختلال استرس پس از ضایعه روانی و مانند آن باشد. زیرا افراد مبتلا به این بیماری‌ها از ناتوانی زیستی در کنترل افکار، خاطرات و نگرانی‌های بیش از حد رنج می‌برند.
پروفسور اندرسون معتقد است که یافته آنها می تواند رویکرد جدیدی برای درمان این ناتوانی‌ها و مشکلات باشد. او می‌گوید: «تمرکز اصلی ما بر بهبود کارآیی و عملکرد قشر پیشانی مغز است. مطالعات‌مان نشان می‌دهند که اگر شما بتوانید فعالیت ماده شیمیایی گابا در هیپوکامپوس مغز را بهبود بخشید، ممکن است بتوانید افکار مزاحم و ناخواسته در سر انسانها را خاموش کنید.»