شناسه : ۶۵۹۵۸۵ - سه شنبه ۲۱ آذر ۱۳۹۶ ساعت ۱۹:۵۰
۱۱ واقعیت جالب در مورد مغز که احتمالاً تاکنون نشنیده‌اید
حجم مغز در 20 سالگی در بیشترین حد خود قرار دارد
مغز حدود 10 الی 100 میلیارد سلول فعال دارد و سطح لایه بیرونی مغز حدود 2٫5 فوت‌مربع است. وزن مغز بین 1٬360 الی 1٬814 گرم است؛ اما حجم آن در طول زندگی تغییر می‌کند. معمولاً اندازه مغز یک فرد تا زمانی که به سن 3 سالگی برسد، به 80 درصد اندازه کامل خود می‌رسد و در 20 سالگی به بیشترین حجم خود دست می‌یابد. همزمان با افزایش سن، حجم مغز کاهش می‌یابد؛ اما تحقیقات نشان دادند بی‌خوابی و چاقی مفرط نیز منجر به کاهش حجم مغز می‌شوند.
هیچ گیرنده دردی در مغز وجود دارد
برخلاف آنچه تصور می‌کنید، مغز گیرنده درد ندارد؛ یعنی خود مغز نمی‌تواند درد را حس کند؛ اما می‌تواند درد سایر نواحی بدن را تفسیر کند. به همین دلیل است که می‌توان در حالی که فرد هوشیار است، روی بافت‌های مغزش جراحی کرد. درد ناشی از سردرد که فکر می‌کنید در مغز است، در واقع فعال شدن فیبرهای عصب بافت‌هایی است که بین مغز و جمجمه قرار دارند.
ما بیشتر از 10 درصد مغز خود را استفاده می‌کنیم
برخی افراد معتقدند انسان‌ها تنها از 10 درصد مغز خود استفاده می‌کنند. با این حال، این موضوع پشتوانه علمی ندارد؛ زیرا گاهی اوقات از تمام بخش‌های مغز استفاده می‌کنیم. البته شاید از تمام بخش‌ها به طور همزمان استفاده نکنید و به همین دلیل است که برخی افراد فکر می‌کنند تنها از 10 درصد مغز استفاده می‌کنیم.
از سمت چپ مغز استفاده می‌کنید یا راست؟
یکی دیگر از موضوعات مربوط به مغز، استفاده از نیمه چپ یا نیمه راست مغز است که نشان‌دهنده استعدادهای ذاتی یا خصوصیات شخصی افراد محسوب می‌شود. برخی واقعیات در این مورد وجود دارد. سمت راست بدن توسط نیمه چپ مغز کنترل می‌شود و برعکس. همچنین ناحیه خاصی در نیمه چپ مغز وجود دارد که در زمینه گفتار و زبان به ما کمک می‌کند. با این حال، هم افراد راست‌دست و هم افراد دست‌چپ از این ناحیه در نیمه چپ مغز خود استفاده می‌کنند. تحقیقات نشان داده‌اند همه ما از هر دو نیمه مغز خود به طور مساوی استفاده می‌کنیم.
همه‌چیز به جریان خون بستگی دارد
در بسیاری از تحقیقات مربوط به مغز، گفته می‌شود که از fMRI یا همان تصویربرداری با بسامدافزایی مغناطیسی کارکردی استفاده شده تا نواحی روشن مغز در حین انجام فعالیت‌ها را نشان دهند. در واقع محققان میزان خونی را بررسی می‌کنند که به بخش‌های خاصی از مغز در آن زمان خاص می‌رود. ایده این روش این است که میزان جریان خون با میزان فعال بودن آن بخش از مغز ارتباط دارد. خون مواد مغذی را به مغز می‌رساند و مواد زائد را بیرون می‌برد. زمانی که خون بیشتری در بخش خاصی از مغز جریان داشته باشد، بدین معنی است که آن بخش از مغز سخت‌تر کار می‌کند.
ارتباط سیستم گردش خون با آلزایمر
خون به مغز کمک می‌کند درست کار کند و سالم بماند. این بدین معنی است که حفظ سلامتی سیستم گردش خون به نفع مغز است. سیستم گردش خون بایستی به درستی کار کند و مواد زائد را از مغز خارج کند تا مشکلی پیش نیاید. گردش خون ضعیف ممکن است باعث تشکیل پلاک‌هایی در مغز شود که با بروز بیماری آلزایمر ارتباط دارد.
بازی نیز به مغز کمک می‌کند؛ اما نه به اندازه دویدن
تحقیقات زیادی صورت گرفته که همه نقش مهم تمرینات ذهنی مانند حل جدول کلمات را بر روی هوش نشان می‌دهند. با این حال به یاد داشته باشید فعالیت‌های فیزیکی نیز به اندازه فعالیت‌های ذهنی بر روی سلامت مغز تأثیر مثبت دارند.
مغز تغییرات را دوست دارد
همان‌طور که قبلاً گفتیم، حجم مغز در 20 سالگی به حداکثر می‌رسد. با این حال، نباید این موضوع را به عنوان عدم رشد مغز در سنین دیگر برداشت کرد. اگرچه تغییرات و رشد زیادی در جوانی اتفاق می‌افتد؛ اما هنوز امکان دارد که مغز در سنین بالاتر نیز به رشد ادامه دهد. در غیر این صورت یادگیری چیزهای جدید امکان‌پذیر نمی‌شد. یادگیری یک زبان جدید در سن 50 سالگی نسبت به 5 سالگی سخت‌تر است؛ اما کاملاً محتمل و امکان‌پذیر است.
تأثیر مواد مخدر بر روی مغز
نحوه تأثیر مواد مخدری همچون اکستازی و ماریجوانا در حال حاضر زمینه گسترده‌ای برای تحقیقات محسوب می‌شود. چیزی که از آن مطمئنیم این است که سن مصرف مواد مخدر یک عامل مهم در تأثیرات درازمدت بر روی مغز محسوب می‌شود. به عنوان مثال، آمفتامین بر روی مغز یک نوجوان به عصب‌های گیرنده دوپامین آسیب می‌رساند و تغییری دائمی در رشد بخش کنترل عصب‌ها و روش‌های پاداش ایجاد می‌کند. همچنین محققان هشدار می‌دهند افراد جوان بایستی در مصرف مواد مخدر و کافئین بیشتر احتیاط کنند؛ زیرا این موضوع بر روی سلامت مغزشان تأثیر دارد.
اندازه مغز مهم است
انسان‌ها دوست دارند راجع به بزرگی مغزها صحبت کنند؛ اما فیل‌ها بزرگ‌ترین مغزها را دارند و مغز آلبرت انیشتین کوچک‌تر از حد عادی بود؛ به عبارت دیگر، اندازه مغز نشان‌دهنده هوش نیست و متناسب با اندازه بدن رشد می‌کند. در واقع معیار بهتری برای این موضوع وجود دارد و آن هم این که چه میزان از مغز از لایه بیرونی مغز تشکیل شده است. لایه بیرونی مغز برای انجام عملکردهایی مانند پردازش اطلاعات و زبان به کار می‌رود.
چرا انسان‌ها می‌خوابند؟
زمانی که شما می‌خوابید، مغزتان بیدار است. در مراحل خاصی از خواب، فعالیت مغز همانند زمان بیداری است. زمانی که ما خوابیم، مغز کارهای خاصی انجام می‌دهد؛ اما هنوز نمی‌دانیم دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد. نظریه موردعلاقه محققان این است که مغز در حال یکپارچه‌سازی خاطرات است. آن‌ها معتقدند مغز به هنگام خواب، خاطرات بی‌ارزش را حذف و خاطرات مهم را برای آینده ذخیره می‌کند.
