به افزایش غیر طبیعی دفعات اجابت مزاج که معمولاً با تغییر در قوام و حجم مدفوع همراه است، اسهال می‌گویند که می‌تواند به دو صورت حاد و مزمن بروز کند. این عارضه می‌تواند در اثر ابتلا به بیماری‌های میکروبی و ویروسی، حمله انگلی، مسمومیت غذایی، حساسیت به لاکتوز و عوارض جانبی مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها بروز نماید.
اسهال اغلب با دردهای شکمی، تهوع، سر‌درد، تب خفیف و استفراغ همراه است و ممکن است موجب از دست رفتن میزان زیادی از آب و املاح بدن شود. معمولاً اسهال پس از چند روز خود به خود بهبود می‌یابد؛ اما اگر این مشکل بیش از یک هفته طول بکشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است یکی از علائم ابتلا به بیماری‌های گوارشی حاد باشد.در ادامه به تعدادی از درمان‌های خانگی این بیماری اشاره خواهیم کرد.
1. ماست
ماست یکی از مواد غذایی پروبیوتیکی است که به بازگرداندن باکتری‌های مفید روده و از بین بردن عوامل به وجود آورنده اسهال کمک می‌کند.
- مصرف روزانه 2 تا 3 فنجان ماست در زمان بروز اسهال، به رفع آن و به وجود آوردن محیطی مناسب برای میکروارگانیسم‌ها و هضم بهتر غذا کمک می‌کند.
- از دیگر غذاهای پروبیوتیک می‌توان به کفیر، خمیر سویا، کیمچی و دوغ اشاره کرد.
2. سرکه سیب
سرکه سیب یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است که با کشتن عوامل به وجود آورنده اسهال در روده، به از بین رفتن آن کمک می‌کند. همچنین سرکه سیب به دلیل داشتن پکتین بالا که نوعی فیبر محلول در آب است، از تحریک روده جلوگیری کرده و با تنظیم PH معده مانع سوءهاضمه می‌شود.
- 1 تا 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب طبیعی را با یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید.
- مقداری عسل به آن اضافه کنید.
- 2 تا 3 مرتبه در روز از آن بنوشید.
3. موز
موز رسیده و خام به دلیل داشتن پکتین فراوان به جذب مایعات موجود در روده و سفت شدن مدفوع کمک می‌کند. همچنین پتاسیم موجود در موز جایگزین مناسبی برای املاح از دست رفته بدن است. موز می‌تواند میزان مدفوع، دفعات استفراغ، مدت اسهال و نیاز به مایعات درمانی خوراکی و وریدی را کاهش دهد.
- به هنگام بروز اسهال، هر چند ساعت یک عدد موز رسیده بخورید.
- همچنین می‌توانید موز رسیده را با مقداری ماست مخلوط کرده و 2 تا 3 مرتبه در روز مصرف کنید.
- در روش دیگر، یک عدد موز رسیده را بخارپز کرده، له کنید و به همراه کمی آب لیمو و نمک، میل کنید.
4. زنجبیل
زنجبیل با تقویت عضلات معده و تحریک آنزیم‌های موجود در روده به هضم بهتر غذا و رفع اسهال کمک می‌کند. به همین دلیل طب سنتی و آیورودا زنجبیل را درمانی مناسب برای اسهال می‌دانند.
- یک قاشق غذاخوری زنجبیل سائیده شده را به 1٫5 فنجان آب اضافه کنید و بگذارید برای 5 تا 10 دقیقه دم بکشد. از این دمنوش 2 تا 3 مرتبه در روز استفاده کنید.
- در روش دیگر، یک قاشق چای‌خوری پودر زنجبیل، زیره، دارچین و عسل را با هم مخلوط کرده و 2 تا 3 مرتبه در روز از آن مصرف کنید.
توجه داشته باشید مصرف مقادیر بالای زنجبیل برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مضر است.
5. دارچین
دارچین برای درمان بسیاری از مشکلات دستگاه گوارش از جمله اسهال مؤثر واقع می‌شود. دارچین خواص ضدعفونی‌کنندگی فراوانی دارد که ارگانیسم‌های مضر معده را که منجر به اسهال می‌شوند، از بین می‌برد.
- یک فنجان آب را روی یک قاشق چای‌خوری چوب دارچین و پودر زنجبیل بریزید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. محلول را صاف کرده و هر روز 2 تا 3 مرتبه از آن بنوشید.
- در روش دیگر، ½ قاشق چای‌خوری پودر دارچین و یک قاشق غذاخوری عسل را با یکدیگر مخلوط کرده و روزی 3 مرتبه از آن میل کنید.
- شما می‌توانید قبل از خوردن ماست، موز و پوره سیب بر روی آن‌ها پودر دارچین بریزید.
6. بابونه
بابونه به علت داشتن خواص ضد میکروبی و ضد نفخش نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش ایفا می‌کند و می‌تواند مشکلاتی مانند اسهال، نفخ، تهوع و گاز معده را کاهش دهد.
- یک قاشق چای‌خوری بابونه و نعناع را با یک فنجان آب مخلوط کرده و اجازه دهید به مدت 5 تا 10 دقیقه دم بکشد. سپس محلول را صاف کرده و 2 تا 3 مرتبه در روز بنوشید.
- همچنین می‌توانید از دمنوش کیسه‌ای بابونه استفاده کنید.
7. مواد غذایی حاوی نشاسته
مواد غذایی حاوی نشاسته به سرعت توسط بدن جذب شده و موجب سفت شدن مدفوع می‌شوند.
- از غذاهای حاوی نشاسته می‌توان به برنج سفید، غلات، سیب‌زمینی آب‌پز، هویج پخته و سیب اشاره کرد.
8. انار
انار یکی دیگر از روش‌های سنتی برای درمان اسهال است که خواص ضدقارچ، ضد ویروس و ضد باکتری دارد.
- در طول روز 1 الی 2 لیوان آب انار بنوشید.
- یک مشت پوست خشک شده انار را داخل یک فنجان آب بریزید و تا حد جوشیدن گرم کید. سپس 15 دقیقه منتظر بمانید و پس از رد کردن از صافی، آن را در طول روز بنوشید.
9. تأمین آب موردنیاز بدن
همان‌طور که گفته شد اسهال موجب از دست رفتن مقادیر زیادی از آب بدن می‌شود؛ بنابراین آب‌رسانی به بدن در دوره ابتلا به این بیماری امری بسیار مهم و حیاتی است.
- آب جوشیده یا تصفیه‌شده بنوشید.
- آب نارگیل به بالا بردن سطح آب بدن کمک می‌کند.
- روزانه 2 تا 3 فنجان چای سبز بنوشید.
10. زردچوبه
خاصیت آنتی‌بیوتیک زردچوبه به مقابله با باکتری‌های مضر روده کمک می‌کند.
- نصف قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه را در یک لیوان آب ولرم بریزید. آن را خوب هم بزنید و سریع بنوشید؛ زیرا پودر زردچوبه سریع ته نشین می‌شود. این نوشیدنی را 2 الی 3 بار در روز بنوشید.
- همچنین می‌توانید یک قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه را به یک قاشق غذاخوری پوره سیب یا ماست اضافه کرده و 2 الی 3 بار در روز میل کنید.
توصیه‌های مهم
- از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل که اسهال را تشدید می‌کنند، خودداری کنید.
- به مدت چند روز از مواد غذایی نیمه جامد و کم فیبر مانند بیسکویت نمکین، نان تست و برنج بهره ببرید.
- از مصرف لبنیات، مواد غذایی چرب، مواد غذایی سرشار از فیبر یا چاشنی خودداری کنید.
- مرتب دست‌هایتان را بشویید تا از آلودگی‌های ویروسی و باکتریایی در امان باشید.
- تا زمانی که مشکلتان رفع نشده، از مصرف غذاهای آماده و رستورانی بپرهیزید.
