قلب عضله‌‌ای است که مهم ترین وظیفه بین اندام‌ها را دارد، یعنی پمپاژ خون از طریق رگ‌ها به دیگر اندام‌های بدن. هرچه بدن شما سالم تر باشد، قلب راحت تر می‌‌تواند اکسیژن را منتقل کند. به همین دلیل، ضربان قلب یک ملاک خوب برای میزان سلامتی شما است.
1. سنجش ضربان
انجمن قلب ایالات متحده، با وجود تمام روش‌های نوین، همچنان روشی ساده و قدیمی را برای سنجش میزان ضربان پیشنهاد می‌‌کند. انگشت اشاره و وسط خود را به آرامی روی رگ‌های موچ دست خود قرار دهید. به مدت 10 ثانیه تعداد تپش‌هایی که احساس می‌‌کنید را بشمارید. این عدد را ضرب در 6 کنید تا تعداد ضربان خود در 1 دقیقه را بدانید. یک قلب سالم بین 60 تا 100 بار در یک دقیقه می‌‌تپد.
2. فعالیت جسمانی
هرچه کمتر ورزش کنید و تحرک داشته باشید، قلب ضعیف تری خواهید داشت که نیاز به انرژی بیشتری در پمپاژ خون و انجام وظیفه دارد. بنابراین بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری ها، بخصوص بیماری‌های قلبی خواهید بود. یکی از نشانه‌های کمبود فعالیت، ضربان قلب پایین است.
3. استرس
یکی از نشانه‌های ابتلا به اضطراب مزمن، ضربان قلب بالا یا بیش از حد نرمال است. معمولا با کاهش میزان استرس در روزمره، میزان تپش قلب باید به حالت عادی بازگردد. در صورت عدم بهبود، می‌‌بایست به پزشک مراجعه شود.
4. بارداری
در دوران بارداری، پمپاژ خون از قلب به دیگر اندام‌های بدن، به میزان قابل توجهی افزایش می‌‌یابد. به همین دلیل، ضربان قلب بین 15 تا 20 تپش در دقیقه افزایش می‌‌یابد. این حالت بلافاصله پس از زایمان از بین رفته و ضربان قلب مادر به حالت عادی باز می‌‌گردد.
5. مصرف دارو
معمولا دارو‌های حاوی آرام بخش، و بسیاری دیگر از گروه‌های دارویی، سبب کاهش قابل توجه ضربان قلب می‌‌شوند. همچنین عارضه جانبی برخی از دارو ها، افزایش ضربان قلب است که باید در صورت بروز با پزشک مشورت شود.
6. بیماری
گاهی تغییر بی‌دلیل میزان ضربان قلب، نشانه وجود بیماری در بدن است. در چنین شرایطی می‌‌بایست علت آن مشخص یا کنترل‌های لازم انجام گیرد.
7. تغییرات فصلی
بسیاری از افراد، با تغییر فصل ها، دچار مشکل تطبیق دمای بدن با محیط می‌‌شوند. بدین معنا که مثلا در فصول گرم قلب می‌‌بایست با سرعت کمتری کار کند تا بدن را خنک نگاه دارد و برعکس در فصول سرد نیاز به پمپاژ هرچه بیشتر خون دارد تا بدن را گرم نگاه دارد. همین موضوع سبب تغییر قابل توجه در ضربان قلب می‌‌شود.
