به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه ادبی صورت ماه با حضور علی فراهانی و احمد محمدی از پژوهشگران و اساتید ادبیات در دانشگاه از شبکه رادیویی رادیوگفتگو پخش شد.
فراهانی در ابتدای این برنامه با اشاره به وجوه عشق در ادبیات فارسی، گفت: عشق نه تنها در فرهنگ ایرانی ما، بلکه در فرهنگ جهان جایگاهی ویژه دارد. آثار سه اندیشمند ما در کنار هم و یک اندیشمند یونان باستان مورد بحث و بررسی قرار گرفته؛ از جمله اثر شیخ اشراق شهاب الدین سهروردی و احمد غزالی و نیز فخرالدین عراقی در کنار رساله ای با نام مهمانی از یک اندیشمند یونانی!
وی افزود: افلاطون 400 سال قبل از میلاد مسیح زندگی می کرد و پیشینه ای تاریخی و بسیار عمیق دارد و انواع عشق در این رساله ی یونانی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فرهنگ ایرانی عشق دارای جایگاهی خاص است و از آن جا که فرهنگ ما بعد از اسلام بسیار از قرآن کریم متاثر شده است، عشق در ادبیات فارسی ما از آیات قرآن کریم نشات می گیرد.
این پژوهشگر ادبی با اشاره به آیه ای در سوره مبارکه مائده گفت: از ابتدا این خداوند است که موجودات را دوست دارد؛ البته در قرآن کریم از واژه حُب یاد شده و واژه عشق نیامده است! عرفای ما درجه ای شدید تر از حب را در نظر گرفته اند و به عشق رسیده اند؛ کما اینکه شیخ شهاب الدین سهروردی معتقد است عشق از ریشه گیاه عشقه گرفته شده که آن چنان معشوق در جان عاشق خانه می کند و همسان با گیاه عشقه تمام انرژی عاشق را از او می گیرد.
فراهانی در ادامه سخنانش گفت: قبل از مولانا ثنایی غزنوی را داریم که واژه عشق را مورد کاربرد زیادی در اشعار خود قرار می دهد و اشعار حضرت حافظ نیز اظهر من الشمس است.شیخ شهاب الدین سهروردی از سوره یوسف در قرآن استفاده کرده است و می گوید این سوره بدین دلیل احسن القصص نامیده شده که داستان عشق در این سوره بیان می شود.
همچنین در بخش دیگر این برنامه، احمد محمدی از پژوهشگران حوزه شعر و زبان فارسی عشق، را موضوعی ازلی و ابدی نامید که ابتدا و انتهایی برای آن تصور نیست و گفت: ابن عربی که پدر علم عرفان است، فرموده هرکس عشق را تعریف کند، عشق را نشناخته است. بها ولد، پدر حضرت مولانا در کتاب معارف فرموده اند اگر آن-عشق- را یافته ای، چه بگویم! اگر نیافته ای، چه بگویم... از ابتدای آفرینش خداوند می فرماید عاشق این بودم که شناخته شوم و انسان را خلق کردم.
وی در پایان گفت: وقتی داستان حضرت آدم و حوا را در قرآن می خوانیم با توجه به آنچه علم امروز ثابت کرده، بنظر می رسد تقابل این دو نوع بشر در بهشت، متفاوت ترین حالتی است که خداوند از آفرینش انسان درپی آن بود و همین تقابل دو جنس [مخالف] بود. گاز زدن یک سیب یا خوردن گندم یک سنبل است و صرف نظر از اصل ماجرا، سنبل اینست که انسان قابلیت دارد تا این تقابل را به مهر تبدیل کند و تمام ماجراها از اینجا شروع می شود و بنظر می رسد خوردن آن سیب، یک تمثیل و سنبل است.
