همه ما می دانیم که جایزه اسکار تا چه میزان برای یک بازیگر اهمیت دارد، اما مارلون براندو ستاره سرشناس سال های دور هالیوود، در سال 1973 از پذیرفتن این جایزه سر باز زد. ما در این مقاله قصد داریم موضوع یاد شده را مورد بررسی قرار دهیم.
وی در آن سال به خاطر بازی مسحور کننده و استثناییِ نقش ویتو کورلئونه در فیلم تحسین شده پدرخوانده، به عنوان بهترین بازیگر مرد انتخاب شد، اما جایزه اش را دریافت نکرد. در دهه 1960 میلادی، مارلون براندو روزهای خوبی را پشت سر نگذاشت و دو فیلم او یعنی «سربازهای یک چشم» و «شورش در کشتی بونتی» در باکس آفیس خوب ظاهر نشدند.
برخی از منتقدان اعتقاد داشتند که فیلم آخر به معنای پایان دوران طلایی هالیوود بوده و از طرف دیگر نیز، رفتار سرکشانه مارلون براندو باعث شده بود که تقریبا هیچ کس تمایلی برای کار با او نداشته باشد. دوران حرفه ای این بازیگر نیاز به یک ناجی داشت و «پدر خوانده» به خوبی توانست این نقش را برای او ایفا نماید.
این فیلم که کارگردانی آن را فرانسیس فورد کاپولا بر عهده داشت، ماجراهای یک خانواده مافیا در دهه 1940 میلادی را به تصویر می کشید. اگرچه فیلم ماجرای مایکل (پسر ویتو کورلئونه با بازی ال پاچینو) را دنبال می کرد، اما مارلون براندو ستون فقرات آن به شمار می رفت. او با استفاده از هر حرفه و جنایتی که ضروری می دید، خانواده را حفظ می کرد. رفتار او به گونه ای بود که وی را شکست ناپذیر نشان می داد.
پدرخوانده توانست در گیشه ها 135 میلیون دلار بفروشد. این اثر سینمایی، همواره به عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینما یاد می شود. به همین دلیل، براندو بازیگران سرشناسی مانند مایکل کین، لارنس اولیویر و پیتر اُتُل را کنار زد و به عنوان بهترین بازیگر مرد انتخاب گشت.
در آستانه چهل و پنجمین مراسم اسکار، مارلون براندو اعلام کرد که مراسم اسکار را تحریم می کند و «ساشین لیتلفیدر» یک بازیگر ناشناخته را به جای خود می فرستد. او رئیس کمیته ملی بومیان آمریکا بود.
در عصر روز 5 مارس هنگامی که «لیو اولمن» و «راجر مور» نام بهترین بازیگر مرد را اعلام کردند، مجری هیچ نشانی از خوشحالی و سرور نداشت. نگاه ها به سمت بانویی با لباس سرخ پوستی جلب شده بود که از پله ها بالا می آمد. پس از آن که جایزه به او اهدا شد، خودش را معرفی کرد و این سخنان را بر زبان آورد:
من به جای مارلون براندو در این مراسم حضور یافته ام. او از من خواسته که به شما بگویم که با کمال تاسف نمی تواند این جایزه را قبول کند و دلیل آن رفتار صنعت فیلم و سینما با بومیان آمریکا است.
جمعیت حاضر در سالن سر و صدا به پا کردند و برخی نیز در این میان او را مورد تشویق قرار دادند. سپس وی به طور خلاصه اظهار داشت که حضورش در مراسم بدون اجازه نبوده و گفت که بعدها با عشق و سخاوت با آن ها (جمعیت) دیدار خواهد کرد.
چرا مارلون براندو چنین کاری انجام داد؟
در سال 1973، بومی های آمریکا هیچ نماینده ای در صنعت فیلم نداشتند و به نوعی زیادی به شمار می رفتند. نقش های اصلی در فیلم های وسترن هر قدر هم که نشان دهنده سرخ پوستان و بومیان آمریکا بودند، باز هم به بازیگران سفید پوست واگذار می شدند. علاوه بر آن، با سرخ پوست ها و بومیان نیز با بی احترامی برخورد می شد. همین مسئله مارلون براندو را آزار می داد.
یک روز پس از مراسم اسکار، نشریه نیویورک تایمز متن کامل نامه آقای براندو را منتشر کرد. نماینده او در مراسم به علت کمبود وقت نتوانسته بود سخنان وی را کامل منعکس سازد. مارلون براندو وضعیت بومی های آمریکا را تشریح ساخت و موضوع را به حادثه «کشتار ووندد نی» – جایی که 200 زن و کودک بر اثر شلیک ارتشی ها کشته شدند – ارجاع داد. بخشی از نامه منتشر شده به شرح زیر است:
صنعت سینما بیشتر از هر نهاد دیگری در برابر تحقیر بومی ها، مسخره کردن آن ها و خطاب قرار گرفتنشان با الفاظی مانند وحشی و شیطانی مسئولیت دارد. بزرگ شدن برای کودکان در این دنیا به اندازه کافی سخت هست. کودکان بومی تغییر نسل خود را در فیلم ها می بینند و ذهنشان به گونه ای آسیب می بیند که ما حتی نمی توانیم تصور کنیم.”
موجی از انتقادات در رسانه ها به راه افتاد و مارلون براندو همراه با نماینده اش مورد شدید ترین حملات قرار گرفتند. با این حال آقای براندو این فرصت را به بومیان داد تا حرف خود را جلوی 85 میلیون بیننده تلویزیونی بزنند. رد کردن جایزه اسکار از سوی آقای براندو، موضوعی که دیگر هیچ گاه تکرار نشد، هنوز هم به عنوان یکی از قوی ترین لحظه ها در تاریخ اسکار به شمار می رود.
