توقف پیری غیرممکن است. شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که همیشه به دستاوردهای علمی برای درمان بیماری های لاعلاج در آینده و شاید زندگی طولانی امیدوارید، اما احتمالا از اخبار جدید کاملا ناامید خواهید شد.
از نظر ریاضی، ارگانیسم‌های چند سلولی مانند ما انسان‌ها، همیشه در رقابت سلولی به سر می‌برند که تنها یک طرف در آن پیروز است. مشخصا این بدان معناست که زندگی ما، همیشه در این مورد بازنده است. این مطالعه به کوشش دو تن از محققان دانشگاه آریزونا انجام گرفته است، آن‌ها از مدل‌سازی‌های عددی برای این منظور بهره برده‌اند.
جوانا ماسل، متخصص ژنتیک تکاملی از دانشگاه آریزونا، گفت:
پیری از لحاظ ریاضی اجتناب‌ناپذیر و حتی گریز‌ناپذیر است. از لحاظ منطقی و تئوری و ریاضیاتی، هیچ راهی برای توقف پیری وجود ندارد.
توقف پیری ؛ ممکن یا ناممکن؟!
پیری و تمام تغییرات زیستی، کمابیش نتیجه کاهش و از بین رفتن عملکرد سلول‌ها هستند. به عنوان مثال، سفید شدن موهای سر با افزایش سن، ناشی از ملانوسیت‌هایی است که مسئولیت ساخت رنگ‌دانه‌های ملانین را در پوست و مو به عهده دارند. این سلول‌های مولد رنگ‌دانه، با از دست رفتن سلول‌های بنیادی موجود در بافت سلول‌ها به آهستگی توان خود را از دست می‌دهند و چین و چروک‌ها هم نشانه‌‌ای هستند که فیبروبلاست‌ها، کلاژن پروتئینی بدن را به خوبی تولید نمی‌کنند.
اما اگر راهی برای فعال کردن این سلول‌ها وجود داشته باشد، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ مطمئنا راهی برای حفظ طولانی مدت‌تر سلول‌های بدن و نگه داشتن رنگ‌دانه‌ها و کلاژن‌ها وجود دارد.
محققان امیدوارند که با ترمیم دی‌ان‌ای به این پیری اجتناب‌ناپذیر پایان دهند یا بخش‌های کوچک کروموزوم که تلومر نام دارند را افزایش دهند. تلومر ساختار انتهایی کروموزوم در یوکاریوت‌ها است که از تکرار توالی پشت هم پدید آمده است. تلومر، یک دومین هرتوکروماتینی اسـت که وظیفه اصلی آن پشتیبانی از انتهای کروموزوم و جلوگیری از شکست اتصال و تخریب کروموزوم است.
در اغلب موارد، طول توالی تلومری کاهش می یابد. هنگامی که طول توالی تلومری کاهش پیدا می‌کند، مجموعه‌ای از سیگنال‌های درون سلولی فعال می‌شود که در پی آن چرخه سلولی متوقف و مرگ طبیعی اتفاق می‌افتد. نتیجه یافته‌های جدید نشان می‌دهد که آنزیم درون سلولی که سبب حفظ طول تلومر می شود، مانع از کوتاه شدن تلومر و همچنین ادامه یافتن تقسیمات سلولی برخی از سلول های سوماتیکی خواهد شد. به گفته محققان، بررسی‌های دقیق ارتباط تلومر می‌تواند در پیشگیری از فرایند پیری، سندرم‌های پیری و بیماری‌های وابسته به پیری کمک کند.
دانشمندان به تازگی شروع به بررسی امکان انجام درمان‌هایی کرده‌اند که می‌توانند، روند پیری و بیماری‌هایی که با پیری پیشرفت می‌کنند را هدف قرار دهند.
اما این مورد را هم در نظر داشته باشیم که طول عمر طبیعی انسان سقف محدودی دارد. در حالی که متوسط امید به زندگی از قرن نوزدهم دائما در حال افزایش بوده است، اطلاعات پایگاه داده‌های بین‌المللی طول عمر نشان می‌دهد، سن پیرترین افراد سیاره از اواسط دهه 1990 در سن 114.9 سال ثابت باقی مانده است. از آنجایی که این وضعیت بدون تغییر در زمانی رخ داد که افراد صد ساله سالم در حال گسترش بودند. دانشمندان باور دارند که این سن، حد بیولوژیکی طبیعی انسان است.
پل نلسون، یکی دیگر از محققان این مطالعه گفت:
اگر سلول‌های ضعیف را از بین ببریم، در واقع به سلول‌های سرطانی امکان رشد بیشتری داده‌ایم. اگر سلول‌های سرطانی را از بین ببریم، در مقابل سلول‌های ضعیف رشد می‌کنند؛ بنابراین باید بین اجازه رشد دادن به این سلول‌های ضعیف و یا اجازه رشد به سلول‌های سرطانی، یکی را انتخاب کنیم!
البته باید به خاطر داشته باشیم، هیچ‌کدام از این‌ها (محاسبات ریاضیاتی) به این معنی نیست که نمی‌توان روند پیری را آهسته‌تر کرد یا برای چندین سال دیگر از بروز بیماری سرطان جلوگیری کرد. دانشمندان به تازگی شروع به بررسی امکان انجام درمان‌هایی کرده‌اند که می‌توانند، روند پیری و بیماری‌هایی که با پیری پیشرفت می‌کنند را هدف قرار دهند.
آن‌ها شواهدی به دست آورده‌اند که نشان می‌دهد، پیری به سادگی نمودی از سالخوردگی زیستی نیست. در عوض، آخرین مطالعات نشان می‌دهد، پیری حداقل تا حدودی به وسیله یک ساعت ژنتیکی داخلی کنترل می شود. این دست مطالعات نشان می‌دهد که روند پیری ممکن است، آهسته یا حتی معکوس شود و برخی مطالعات حیوانی قبلا ادعا کرده‌اند که موفق به انجام چنین کاری شده‌اند.
ژان ویجگ، متخصص ژنتیکی از کالج پزشکی آلبرت اینشتین دانشگاه یشیوا در نیویورک که سرپرستی این تیم تحقیقاتی را بر عهده داشته، گفت:
ما به سادگی شواهدی به دست آورده‌ایم که نشان می‌دهد، انسان‌ها سقفی دارند که نمی‌توانند فراتر از آن بروند. این بخشی از ماهیت انسانی ماست. می‌خواهم روی این بحث کنم که سقف طول عمر غیرقابل تغییر است، اما اینکه بخواهم بگویم، محدودیت سنی چقدر است، علم هنوز جوابی برای آن ندارد، این چیزی است که آینده می‌تواند به آن جواب دهد.
اما مطالعه ماسل و نلسون نشان می‌دهد که اصلاح یکی از مشکلات باعث می‌شود که چالش دیگری پدید بیاید، به طوری که در نهایت یکی از مسائل (سرطان یا پیری) بر طرف می‌شود.
ماسل می‌گوید:
ما یک مدل‌سازی ریاضیاتی انجام داده‌ایم که نشان می‌دهد، حل هر دو مشکل غیرممکن است.
بنابراین با در نظر گرفتن این نوع انتخاب، ممکن است که چند چروک بیشتر، کم شدن بینایی و سفید شدن موها در مقابل سرطان چندان هم بد نباشد! شما چه فکر می‌کنید؟ اگر حق انتخاب داشته باشید، کدام را انتخاب می‌کنید؛ زندگی همراه با درد پیری و یا مرگ دردناک با سرطان؟
یافته‌های این محققان در نشریه مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا (PNAS) به چاپ رسیده است.
بیشتر بخوانید:
.
منبع: sciencealert
