تحریریه ماهنامه دنیای تغذیه
قرن 21، قرن پراسترسی است و حتما برای شما پیش آمده که پس از پشت سر گذاشتن یک موقعیت استرس‌زا در یخچال را باز کرده و یک خوراکی شیرین و پرکالری نوش جان کرده باشید. این غذا که اعصاب شما را راحت می‌کند، پر از کالری و سرشار از قند و چربی است و به نظر می‌رسد بهترین راه‌حل برای همه مشکلات دنیا و متاسفانه بهترین روش برای ایجاد چاقی و اضافه وزن باشد.
این خوردن عاطفی واکنشی آنی به استرس برای آرام کردن شماست که هیچ زحمتی نداشته، بلافاصله تاثیر می‌گذارد و معمولا پوششی است برای مشکلات زمینه‌ای. اینگونه خوردن یک مشکل پیچیده است که بسیاری افراد از دوران کودکی با این الگو بزرگ شده‌اند و با آن درگیرند؛ ولی به هر حال قابل کنترل است و بهتر است بدون خوردن غذاهای پر از قند و چربی و چاق‌کننده، به جنگ مشکلات زندگی بروید.
پژوهش‌ها نشان داده که آنچه فرد را وامی‌دارد این عادت ناپسند را بارها و بارها تکرار کند، رفع احساس گرسنگی نیست، بلکه پاسخ به یک حس و نیاز به خوردن است که در اصطلاح آن را «خوردن احساسی» می‌نامند. متاسفانه، خوردن احساسی بخشی از فرهنگ ماست.
ما برای جشن گرفتن، رفع خستگی، رفع کسالت (مثل زمانی که پای تلویزیون نشسته‌ایم) و برای خلاص شدن از شر مشکلات به خوردن پناه می‌بریم. این عادت نوعی اختلال خوردن به شمار می‌آید و از عوامل ثابت‌شده چاقی، اضافه‌وزن و خطرات ناشی از آن است. خوردن احساسی مثالی از اعتیاد به خوردن است که غلبه بر آن کار راحتی نیست.
حال چه باید کرد تا در اینگونه موارد سراغ غذا خوردن نرویم؟
این کار باید گام به گام انجام شود و اولین گام این است که درک کنیم درحالی که غذا برای سلامتی لازم است، افراط در آن مضر می‌باشد. به طور کلی شخصی که عادت به خوردن احساسی دارد، باور کرده که اگر اینگونه غذا نخورد، از شر آن احساسات بد و افکار منفی خلاص نمی‌شود. پس گام دوم از بین بردن این باور غلط می‌باشد.
اگر شما هم عادت به خوردن احساسی دارید، به جای اینکه در یک موقعیت استرس‌زا سراغ یخچال بروید، قدری قدم بزنید، با دوست خود صحبت کنید، یوگا یا دوچرخه‌سواری کنید، احساساتتان را بنویسید، اتاقتان را مرتب کنید یا دوش بگیرید. ورزش اندورفین و آدرنالین را در خون آزاد کرده و احساس خوبی ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که ذهن برای دقایقی از افکار ناراحت‌کننده و احساسات ناخوشایند خلاص شود.
ورزش میزان ترشح مواد منتقل‌کننده پیام‌های عصبی (نوروترانسمیترها) را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود کمتر از روی احساسات تصمیم بگیرید و بتوانید به آنچه واقعا ناراحتتان کرده پی ببرید و با آن روبه‌رو شوید. سعی کنید به جای اینکه بدون فکر غذا بخورید و با غذا از احساسات منفی دوری کنید، با آنها روبه‌رو شوید.
در واقع، کسی که عادت به خوردن احساسی دارد، باید به جای استفاده از خوردن به عنوان راهی برای مبارزه با افکار منفی، روش درست برخورد با یک موقعیت استرس‌زا را یاد بگیرد. این کار به آموزش نیاز دارد و اگر می‌بینید که خودتان نمی‌توانید از پس این کار برآیید، به یک مشاور و رفتار درمانگر مراجعه کنید.
کسانی که از روی احساس و برای فرار از استرس، احساس ترس، اندوه یا نگرانی به خوردن روی می‌آورند، در طولانی‌مدت دچار عوارضی می‌شوند که ساده‌ترین آنها چاقی است و به دنبال آن کلسترول خون و ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی نیز افزایش می‌یابد. یافتن راه‌حل‌های علمی و جدید برای برخورد با موقعیت‌های استرس‌زا می‌تواند از خوردن احساسی جلوگیری کند. زمانی که بتوانید این عادت ناسالم را ترک کنید، از زندگی لذت بسیاری خواهید برد.
