سهند عقدایی کارشناس و فعال حوزه گردشگری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره فرآیند آغاز به فعالیت راهنمایان گردشگری گفت: راهنمایان گردشگری معمولا در موسساتی که مجوز آموزش از سازمان میراث فرهنگی دارند دوره‌های آموزشی را می‌گذرانند. چند موسسه هستند که این دوره‌ها را برگزار می‌کنند. راهنمایان هم پس از پایان این دوره‌ها به عنوان تازه وارد در مصاحبه‌ها شرکت می‌کنند و انتخاب می‌شوند. در چند برنامه و تور به‌عنوان دستیار در کنار راهنمای با تجربه حضور خواهند داشت و تازه آن زمان گزینش شده و وارد جرگه راهنمایان می‌شوند و شاید می‌بایست ماه‌ها کار کنند تا راهنمای اول یک تور باشند. از این نظر در واقع بار اصلی آموزش راهنمایان بیشتر بر دوش آژانس‌هاست تا موسسات آموزشی.
وی ادامه داد: موسسات آموزشی خوبی در ایران وجود دارند اما بیشتر آموزش آنها بر پایه محفوظات است اما راهنمای تور و تورگردانی یک کار مهارتی است. در حوزه طبیعتگردی هم باید مهارت‌ها قوی باشد. در حوزه تورگردانی، راهنما باید کاریزما داشته باشد و بتواند مدیریت بحران کند. علاوه‌بر مدیریت بحران باید در ارتباط‌گیری تک‌به‌تک و تحمل شرایط پراسترس قوی باشد. برخی از افراد در ذات خود این مهارت‌ها را ندارند. پس کسی که در دوره‌های آموزشی ثبت‌نام می‌کند و دوره‌ای را به پایان می‌رساند دلیلی ندارد که الزاما توانایی هر فعالیت و مهارتی را نیز داشته باشد، به همین دلیل هم نباید دوره راهنمایی تور تنها بر پایه محفوظات باشد.
از هر 10 فراغ‌التحصیل دو نفر ماندگارند
عقدایی بیان کرد: کارهای مهارتی باید با کارورزی و کار کردن در شرکت‌ها فراگرفته شود بنابراین آموزش راهنما و انتخاب افرادی که توانایی یادگیری دارند نیز به عهده آژانس‌ها گذاشته می‌شود نتیجه این می‌شود که از هر ده فارغ التحصیل دوره راهنمای طبیعتگردی یک یا نهایت دو نفر توانایی ماندن در این حوزه را دارند.
وی درباره اینکه در دوره‌های آموزش راهنمایان جای خالی مدیریت بحران دیده می‌شود تصریح کرد: مدیریت بحران چیزی نیست که بتوان به صورت تئوری یاد داد آنها باید در موقعیت و چالش قرار بگیرند و اقدام یک فرد با تجربه را ببینند که چطور بحران را حل می‌کند.
این کارشناس گردشگری با تاکید بر اینکه در تور کوهستان جان افراد به دست راهنما سپرده می‌شود و راهنما مسوول است گفت: ما در تورها به خصوص تور کوهستان به مدارک افراد توجهی نداریم در طبیعت‌گردی‌های ساده شاید ایجاد یک اختلال موجب شود که خسارت مالی وارد شود اما در تور کوهستان پای جان افراد در میان است. باید کوهنوردی که با تور می‌بریم را بشناسیم چون من سال‌ها کوهنوردی کرده‌ام و با بهترین کوهنوردان هم آشنا هستم پس بهترین و با تجربه‌ترین‌ها را انتخاب می‌کنیم. اگر لازم باشد دوره‌ای را بگذرانند نیز آنها را ترغیب به این اقدام خواهیم کرد. هیچکس نمی‌تواند با یک دوره ٦ ماهه، تور کوهنوردی را راهنمایی کند. به همین دلیل است که به مردم توصیه می‌کنیم با آژانس‌های حرفه‌ای سفر کنید. البته در تورهای خارجی، گردشگران این موضوع را متوجه هستند و تنها با راهنمای حرفه‌ای به سفر می‌روند.
کلاس راهنمای تور یا دورهمی سفردوست‌ها!
عقدایی که خود مدیرعاملی یکی از آژانس‌های طبیعتگردی را نیز برعهده دارد در ادامه می‌گوید: وضعیت برگزاری دوره‌های راهنمای تور باید تغییر کند چون راهنما به مهارت نیاز دارد. راهنمای تور مانند رانندگی است چون فرد مدتی را به صورت تئوری می‌گذراند و بعد عملی رانندگی را هم باید یاد بگیرد. آموزش‌ها باید مبتنی‌بر مهارت باشد وگرنه ده‌ها نفر در دوره‌ها شرکت می‌کنند اما تنها دو درصد جذب خواهند شد. الان کلاس راهنمای تور شده پاتوق افرادی که تازه فارغ‌التحصیل شده و چون سفر را دوست دارند این دوره‌ها را هم می‌گذرانند تا یک دورهمی داشته باشند.
عقدایی درباره اینکه برخی از آژانس‌ها به افراد تازه کار اجازه می‌دهند تور برگزار کنند و با مبلغی نیز مسافران آنها را بیمه می‌کنند گفت: کسانی هستند که با استفاده از شبکه‌های مجازی مسافر جذب می‌کنند و با پرداخت مبلغ کمی به آژانس توسط آن دفتر مسافران خود را در روزهای اخر برای اینکه مشکلی پیش نیاید ، بیمه می‌کنند این تورگردانان سرپایی هیچ دفتری ندارند و با پرداخت مبلغ جزیی به آژانس‌ها تور برگزار می‌کنند آژانس‌ها هم دلخوش به همین مقدار مبلغ جزیی، بیمه‌ای برای مسافران رد می‌کنند بدون اینکه بدانند راهنما چطور گروهش را هدایت می‌کند و یا چقدر صلاحیت دارد، البته اگر مشکلی پیش بیاید مجوز آژانس در خطر خواهد بود.
