دکتر علیاکبر قلیزاده در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه نرخ ارز یک متغیر بسیار مهم در اقتصاد کشور است، اظهار کرد: وقتی نرخ ارز بالا رود انتظارات تورمی تشدید شده و تمام هزینههایی که کشور در طول 4 سال گذشته تحمل کرده، از بین میرود.
وی با اشاره به اینکه با افزایش نرخ ارز در تمامی حوزههای اقتصادی اثر انتظارات ظاهر میشود، بیان کرد: نرخ ارز اثرات گستردهای در اقتصاد کشور دارد و از لحاظ داخلی بر روی صادرات و واردات مؤثر است.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه در نظریات اقتصادی افزایش نرخ ارز باعث کاهش واردات و افزایش صادرات میشود، تصریح کرد: این بحثها نظری است اما اینکه تا چه حد اتفاق بیفتد بستگی به ساختار اقتصادی کشور و کشش صادرات نسبت به ارز دارد که تجربه نشان میدهد کشور ما قدرت رقابتپذیری بالایی ندارد.
وی با تأکید براینکه نرخ ارز برروی کالا و خدمات تأثیر بالایی دارد، بیان کرد: کشش صادرات نسبت به نرخ ارز در ایران پایین است که در این حالت اتفاقات منفی گسترده میشود.
قلیزاده با بیان اینکه با افزایش نرخ ارز، هزینههای تولید افزایش مییابد، افزود: نهادههای داخلی ما ارزی است بهطوریکه قیمت ماشینآلات و مواد اولیه تولید و کالاهای اساسی وابسته به ارز بوده و با افزایش ارز، افزایش مییابد.
وی نرخ ارز را مهمترین شاخص اقتصادی برای خارجیها دانست و خاطرنشان کرد: خارجیها با نرخ ارز توان اقتصادی، ثبات و امنیت اقتصادی را ارزیابی میکنند به طوریکه کشوری که نرخ ارز بالا و یا نوسان داشته باشد، درجه اعتماد خارجیها به اقتصاد این کشور آسیبپذیرتر میشود.
قلیزاده با بیان اینکه نوسان نرخ ارز نشاندهنده این است که کشور مدیران اقتصادی خوب و توانمندی ندارد، افزود: نوسان نرخ ارز تمام برنامه بنگاههای اقتصادی که با ارز سروکار دارند را بهم میریزد و در صورتیکه از حدی خارج شود دولت و بانک مرکزی هم قادر نیست این نوسان را از بین ببرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلیسینا با اشاره به اینکه اثرات نرخ ارز به دو صورت مستقیم بر روی کالاهای وابسته به نرخ ارز و غیرمستقیم که همان افزایش نرخ تورم است، نمایان میشود، تصریح کرد: اگر در بانک مرکزی منابع ارزی وجود داشته باشد و بتواند به طور مستمر وارد بازار کند، میتواند در کنترل بازار ارز مؤثر واقع شود.
وی با بیان اینکه با افزایش نرخ ارز بازار سرمایه، پول و بورس به سمت ارز میرود، تأکید کرد: افزایش ارز باعث خروج پول از بانکها شده و سمت خرید دلار میرود که در این صورت بانک قدرت وامدهی ندارد و درآمدی هم نخواهد داشت.
قلیزاده بیان کرد: بانک مرکزی میتواند به دو روش کنترل تقاضا و عرضه ارز نرخ ارز را کنترل کند اما در شرایط فعلی که نرخ ارز دو نرخی است، بانک مرکزی به قدری تقاضاها را محدود کرده است که نمیتواند تقاضا را کنترل کند و از طرفی زمانیکه نرخ ارز در سراشیبی قرار بگیرد هر چه دلار وارد بازار شود باز هم مؤثر واقع نمیشود.
وی با تأکید بر اینکه باید بازارهایی به وجود بیاید که منابع و پولهای سرگردان را جذب کند، ادامه داد: برخی تصور میکنند سیاستهای دولت و بانک مرکزی این است که نرخ ارز باید افزایش یابد در صورتیکه باید عملکرد دولت در این زمینه دیده شود تا مردم اطمینان حاصل کنند که سیاست دولت اینگونه نبوده و به صورت عملی نگرش و انتظارات مردم را نسبت به بازار ارز و دولت اصلاح کنند.